Вольга Аляксандраўна Седакова

Вольга Аляксандраўна Седакова (руск.: Ольга Александровна Седакова; 26 снежня 1949, Масква) — руская паэтэса, празаік, перакладчыца, філолаг і этнограф.

Біяграфія

Нарадзілася 26 снежня 1947 года ў Маскве ў сям’і ваеннага інжынера. У 1973 годзе скончыла славянскае аддзяленне філалагічнага факультэта Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя М. В. Ламаносава, ў 1983 годзе — аспірантуру Інстытута славяназнаўства і балканістыкі АН СССР. Абараніла кандыдацкую дысертацыю на тэму «Абрадавая тэрміналогія і структура абрадавага тэкста (пахавальны абрад ўсходніх і паўднёвых славян)». З 1991 года — супрацоўнік Інстытута сусветнай культуры (філасофскі факультэт МДУ)[3].

Удзельнічала ў міжнародных канферэнцыях у Расіі і за мяжой, выступала з лекцыямі ва ўніверсітэтах Еўропы і ЗША, удзельнічала ў міжнародных паэтычных фестывалях у Італіі, Беларусі, Вялікабрытаніі, Нідэрландах, ФРГ.

З 1996 года з’яўляецца членам папячыцельскага савета Свята-Філарэтаўскага праваслаўна-хрысціянскага інстытута.

У сакавіку 2014 года разам з шэрагам іншых дзеячаў навукі і культуры выказала сваю нязгоду з палітыкай расійскай улады ў Крыме[4].

Сястра — лінгвіст І. А. Седакова (нар. 1955).

Творчасць

У школьныя гады наведвала літаратурную студыю пры Палацы піянераў. У 1962—1967 гадах яе вершы і паэмы друкаваліся ў газетах «Пионерская правда», «Комсомольская правда», «Московский комсомолец», часопісе «Вожатый», зборніку «Гадзіна паэзіі» (М., 1965). Пасля гэтага да 1989 года ў СССР як паэт практычна не друкавалася, першая кніга вершаў выйшла ў Парыжы ў 1986 годзе.

Злучае разнастайныя традыцыі ад славянскіх абрадавых песень да еўрапейскага неакласіцызму XX ст. Лірыка паэтычных цыклаў «Дзікая шыпшына» (1978), «Старыя песні» (1980—1981), «Кітайскае падарожжа» (1986) адзначана сталым духоўным пошукам, заўсёднай адкрытасцю новаму, ніколі не адварочваецца ад жыцця, якой бы цяжкай і непрывабнай вонкава яно ні было. Найбольш поўныя выданні напісанага Седаковай — двухтомнік «Вершы. Проза» (Масква, 2001) і 4-томнік «Вершы. Пераклады. Poetica. Moralia» (Універсітэт Дзмітрыя Пажарскага, Масква, 2010).

Друкавала пераклады з еўрапейскай літаратуры, філасофіі, тэалогіі (Францыск Асізскі, Дантэ, П’ер дэ Ронсар, Джон Дон, Стэфан Малармэ, Эмілі Дзікінсан, Райнэр Марыя Рыльке, Марцін Хайдэгер, Поль Кладэля, Паўль Цэлан, Томас Стернз Эліёт, Эзра Паўнд, Філіп Жакоте), артыкулы пра творчасць Аляксандра Пушкіна, Мікалая Някрасава, паэтыку Веліміра Хлебнікава, Барыса Пастэрнака, Ганны Ахматавай, Восіпа Мандэльштама, Марыны Цвятаевай, Паўля Цэлана і іншых, мемуарныя нататкі пра Венедыкта Ярафеева, Леаніда Губанава, Віктара Крывуліна, Іосіфа Бродскага, Сяргея Авярынцава, Уладзіміра Бібіхінп, Міхаілп Гаспарава, Генадзя Айгу.

Лірыка і эсэ перакладзеныя на большасць еўрапейскіх моў, на іўрыт і кітайскую мову.

На тэксты Седаковай пісалі музыку Аляксандр Вусцін, Пётр Старчык, Валянцін Сільвестраў, Вікторыя Палявая, Віктар Капыцько, Таццяна Алёшына і іншыя.

Шмат часу праводзіць на дачы ў Азараўцы, дзе напісала большасць сваіх тэкстаў і вершаў[5].

Бібліяграфія

• Ворота, окна, арки. — Париж: YMCA-Press, 1986.
• Китайское путешествие. Стелы и надписи. Старые песни. — м: Carte Blanche, 1991.
• The Silk of Time. Шёлк времени. Bilingual Selected Poems. Keele: Ryburn Publihing, Keele Univ. Press, 1994. Ed. and introduced by Valentina Polukhina.
• Стихи. — м: Гнозис, Carte Blanche, 1994.
• The Wild Rose. London: Approach Publishers, 1997. (Bilingual). Transl. Richard McKane.
• Старые песни Jerusalem: Carmel Publishing House, 1997. Transl. Hamutal Bar Josef.
• Reise nach Bryansk. Wien: Folio Verlag, 2000. Transl. Erich Klein and Valeria Jager.
• Eloge de la Poésie. Paris: L’Age d’Homme, 2001. Transl. Gislaine Bardet.
• Стихи. Проза. Собрание сочинений в 2 т. — м: N.F.Q./Ту Принт, 2001.
• Китайское путешествие. м: Грааль, 2002.
• Старые песни. м: Локус-пресс, 2003.
• Poems and Elegies. Bucknell: Bucknell Univ. Press, 2003. Transl. Slava Yastremsky, Michael Nydan, Catriona Kelly, and others.
• Kinesisk Rejse og andre digte. Copenhagen: Borgens, 2004. Transl. Mette Dalsgaard.
• Le Voyage en Chine et autres poèmes. Paris: Caractères, 2004. Transl. Léon Robel, Marie-Noëlle Pane.
• Поэтика обряда: Погребальная обрядность восточных и южных славян. — м: Индрик, 2004.
• Церковнославянско-русские паронимы. Материалы к словарю. м: Греко-латинский кабинет Ю. А. Шичалина, 2005.
• Путешествие волхвов. Избранное. 2-е изд. испр. и доп. — м: Русский путь, 2005. ISBN 5-85887-211-5.
• Le voyage à Tartu. Paris: Clémence Hiver, 2005. Transl. Philippe Arjakovsky.
• 2 путешествия. — м: Логос, Степной ветер, 2005.
• Премия Андрея Белого, 1978—2004: Антология. м: Новое литературное обозрение, 2005, с.156-171.
• Церковно-русские паронимы. Материалы к словарю. м: Греко-латинский кабинет Ю. А. Шичалина, 2005.
• Посредственность как социальная опасность. Архангельск, 2006; переиздано в сборнике: Посредственность как социальная опасность. — м: Магистр, 2011. — 112 с. — (Серия «Современная русская философия»; № 6).
• Апология разума. м: МГИУ, 2009 («Современная русская философия»)
• Стихи. Переводы. Poetica. Moralia. Собрание сочинений в 4 т. — м: Университет Дмитрия Пожарского, 2010.
• Апология разума. — м: Русский путь, 2011
• Сад мирозданья. — м: Арт-Волхонка, 2014

• Мариины слезы. К поэтике литургических песнопений. — {{subst:#if:

  {{subst:#expr:((0+0*(1/60)+0*(1/3600))round4)+0{{subst:#ifeq:{{subst:#expr:(0+0*(1/60)+0*(1/3600))round4}}

  {{subst:padleft:

  6

  {{subst:#expr:(0+0*(1/60)+0*(1/3600))round4}}}}3

  0.0001}}}}}}: Дух і літера, 2017

• Стихотворения шаги. Избранные стихи. — м: Арт Волхонка, 2017. — 336 с. ISBN 978-5-906848-28-4

Узнагароды

• Прэмія Андрэя Белага (1983).
• Парыжская прэмія рускаму паэту (1991).
• Прэмія Альфрэда Цёпфера (1994).
• Еўрапейская прэмія за паэзію (Рым, 1995).
• «Хрысціянскія карані Еўропы», прэмія імя Уладзіміра Салаўёва (Ватыкан, 1998).
• Прэмія Аляксандра Салжаніцына (2003) — «за адважнае памкненне простым лірычным словам перадаць таямнічасць быцця; за тонкасць і глыбіню філалагічных і рэлігійна-філасофскіх эсэ».
• Прэмія Дантэ Аліг’еры (2011).
• Прэмія Майстар гільдыі Майстры літаратурнага перакладу (2011).
• Прэмія Глобус часопіса «Знамя» і Усерасійскай дзяржаўнай бібліятэкі імя М. І. Рудаміна (2011).
• Прэмія Lerici Pea (2020) — «за сукупнасць творчых заслуг усяго яе жыцця».

Зноскі

1. ↑ OCLC. Virtual International Authority File — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
2. ↑ Olga Alexandrowna Sedakowa // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
3. ↑ Ольга Седакова. Поэт, переводчик
4. ↑ Обращение инициативной группы по проведению Конгресса интеллигенции «Против войны, против самоизоляции России, против реставрации тоталитаризма» и письмо деятелей культуры в поддержку позиции Владимира Путина по Украине и Крыму
5. ↑ Дача Ольги Седаковой. Утренний рассвет во сто крат сильнее любого кино

Літаратура

• Аверинцев С. С. «…Уже небо, а не озеро…»: риск и вызов метафизической поэзии // Седакова О. Стихи. — М.: N.F.Q./Ту Принт, 2001. — С. 5—13.
• Бибихин В. В. Новое русское слово // Литературное обозрение. — 1994. — № 9/10. — С. 104—106.
• Ермолин Е. Мультиверс. Литературный дневник. Опыты и пробы актуальной словесности. — М.: Совпадение, 2017. — ISBN 978-5-9909157-0-1. — С. 153—163.
• Колкер Ю. Седакова в анатомическом театре // Арион. — 1998. — № 1. — С. 73—81
• Копелиович М. Явление Седаковой // Знамя, № 8, 1996, с. 205—213.
• Медведева Н. Г. «Муза утраты очертаний»: «память жанра» и метаморфозы традиции в творчестве И. Бродского и О. Седаковой. — Ижевск: Ин-т компьютерных исследований, 2006.
• Медведева Н. Г. «Тайные стихи» Ольги Седаковой. — Ижевск: Изд-во Удмуртского ун-та, 2013. — 268 с.
• Перепёлкин М. А. Творчество Ольги Седаковой в контексте русской поэтической культуры : Смерть и бессмертие в парадигме традиции : дисс. … канд. филол. наук : 10.01.01. — Самара, 2000. — 276 с.
• Подрезова Н. Н. Концепция человека в поэзии О. Седаковой : Антропологический аспект : дисс. … канд. филол. наук : 10.01.01. — Иркутск, 2003. — 200 с.
• «Поступок — это шаг по вертикали». Материалы о жизни и творчестве поэта и мыслителя О. А. Седаковой. — Архангельск: Заостровский Свято-Сретенский приход, 2004 (включает наиболее полную библиографию, составленную автором).
• Славецкий Вл. Дороги и тропинка // Новый мир. — 1995. — № 4. — С. 224—231.
• Славянский Н. Из полного до дна в глубокое до краев: о стихах Ольги Седаковой // Новый мир. — 1995. — № 10. — С. 233—237.
• Трофимова Е. И. Седакова Ольга Александровна // Русская литература ХХ века. Прозаики, поэты, драматурги. Биобиблиографический словарь: в 3 томах. — М.: ОЛМА-ПРЕСС Инвест, 2005.

Спасылкі

• Ольга Седакова, Грамматика созерцания