Віктор Катала

Кацярына Альберт і Парадыс, больш вядомая пад псеўданімам Víctor Català (катал.: Caterina Albert i Paradís, 11 верасня 1869, Ла-Эскала, Іспанія — 27 студзеня 1966, там жа) — іспанская пісьменніца-мадэрніст і аўтар аднаго з асноватворных твораў жанру, «Адзінота» («Solitude») (1905). Яе літаратурны талент быў упершыню выяўлены ў 1898 годзе, калі яна атрымала ў першы літаратурны прыз Jocs Florals; неўзабаве пасля гэтага, яна пачала выкарыстоўваць псеўданім Віктор Катала (Víctor Català) — імя галоўнага героя так ніколі не закончанага рамана. Нягледзячы на яе поспех у якасці драматурга і спробах ў паэзіі, найбольш вядомая яна за сваю працу ў апавядальнай літаратуры.

Біяграфія

Раннія гады і мадэрнізм

Кацярына пачала сваю літаратурную кар’еру ў маладым узросце, супрацоўнічаючы з ілюстраваным сатырычным штотыднёвікам L’Esquella de la Torratxa. Першы твор — рамантычныя вершы пад псеўданімам Virigili d’Alacseal — створаны паміж 1897 і 1900 гг.

Прыкладна ў гэты ж час яна атрымала прыз Jocs Florals d’Olot за кнігу вершаў «Lo Llibre Ноў» («Новая кніга») і маналог «La infanticida» («Дзетазабойства»). Невялікі скандал выліўся, калі журы даведалася, што аўтарам апошняй асабліва вострай працы тэатра была маладая дзяўчына, і з гэтага моманту Кацярына выкарыстала псеўданім Víctor Català для ўсіх наступных работ.

Першай апублікаванай кнігай быў зборнік вершаў «Lo Cant dēls Mesos» («Песня з месяцаў») (1901). У гэтым жа годзе яна апублікавала зборнік з 4 маналогаў, і пачала супрацоўнічаць з мадэрнісцкім часопісам «Joventut». Гэтая публікацыя стала першым крокам да вядомасці і прасоўванні яе літаратурных амбіцый, у часопісе «Joventut» яна апублікавала свае першыя «сельскія драмы» і найбольш вострыя апавяданні. У 1902 годзе яе кніга пад назвай «Drames rurals» («Сельскія драмы») быў апублікавана і прынесла ёй славу. Выкарыстоўваючы свой псеўданім у якасці «шчыта», яна магла напісаць усё, што ёй падабалася, без якіх-небудзь маральных абмежаванняў, так як грамадства ўсё яшчэ не глядзела добразычліва на аўтараў-жанчын. У 1902 годзе яе фіксацыя на цёмных баках чалавечага існавання пачала прыцягваць крытыкаў. Неўзабаве пасля гэтага яна выдае зборнік казак «Ombrívoles» (1904) і другі зборнік вершаў, «Llibre Blanc» («Белая кніга») (1905). Яна таксама апублікавала некалькі менш драматычныя апавяданні і некалькі вершаў у часопісе «La Ilustració Catalana».

Яе самая вядомая праца, раман «Solitud» («Адзінота»), быў апублікаваны на старонках часопіса «Joventut» паміж 1904 і 1905 гадамі, а пасля перавыдадзены ў выглядзе кнігі ў 1905 годзе, у выніку чаго атрымаў шырокае прызнанне, і зрабіў «Віктора» вядомым пісьменнікам. У гэты ж час пісьменніца пачынае схіляцца да навесентызма.

Другі перыяд (1907 — грамадзянская вайна ў Іспаніі)

У 1920 Кацярына Альберт апублікавала зборнік апавяданняў «La Mare Balena»; у 1926 годзе яна выпусціла свой другі і апошні раман «Un film 3000 metres».

Кацярына была таксама членам Акадэміі каталонскай мовы (з 1915) і Акадэміі Вялікіх пісьменнікаў Барселоны (з 1923 года). Яна была таксама актыўным фалькларыстам і нават археолагам, збірала і класіфікавала грэчаскія, і рымскія археалагічныя знаходкі. Яе другі перыяд літаратурнага маўчання пачаўся з пачаткам вядзення баявых дзеянняў у грамадзянскай вайне ў Іспаніі.

Пасляваенны перыяд

У 1944 годзе Кацярына апублікавала яшчэ адну працу — першы зборнік апавяданняў на іспанскай мове «Retablo» (1944). Два гады праз яна прадставіла зборнік мастацкай прозы па хатніх тэмах, «Мазаіка» («Mosaic») (1947), якая стала першай працай, перадрукаваны ў каталонскай рэдакцыі выдавецтва Далмау. У 1951 году з’яўляецца праца «Obres Completes» (поўны збор твораў) (перавыдадзены ў 1972, ужо пасля смерці аўтара).

Літаратурныя працы

Літаратурную кар’еру пісьменніцы можна раздзяліць на тры перыяды:

Мадэрнізм

«El Cant Dels Mesos» (1901), зборка вершаў.
«Llibre Блан — Policromi — Tríptic» (1905), зборка вершаў.
«Quatre monòlegs» (1901), зборкі маналогаў.
«Drames rurals» (1902), зборка апавяданняў.
«Ombrívoles» (1904), зборка апавяданняў.
«Caires Vius» (1907), зборка апавяданняў.
«Solitud» (1905), раман.

З 1907 да грамадзянскай вайны ў Іспаніі

«La Mare-Balena» (1920), зборка апавяданняў.
«Un film 3 000 metres» (1926), раман.
«Marines» (1928), анталогія.
«Contrallums» (1930), борка апавяданняў.

Пасляваенны перыяд

«Retablo» (1944), зборка апавяданняў на іспанскай мове.
«Mosaic» (1946), зборка мастацкай прозы.
«Vida mòlta» (1950), зборка апавяданняў.
«Jubileu» (1951), зборка апавяданняў.
«Obres Completes» (1951).

Зноскі

1 2 3 4 Anguera J. E. Enciclopedia universal ilustrada europeo-americana — Editorial Espasa, 1905. — Vol. Suplemento 1965 - 1966. — P. 224. — ISBN 978-84-239-4500-9
1 2 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #119211912 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 14 мая 2014.
1 2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
↑ http://www.parroquiaempuries.org/en/node/1035

Літаратура

Francesca Bartrina: Caterina Albert/Víctor Català. La voluptuositat de l’escriptura (= Capsa de Pandora. Sèrie assaig ; 2). Eumo, Vic 2005, ISBN 84-7602-727-3.
Jordi Boix, Lurdes Boix i Llonch: Els Paisatges de Caterina Albert i Paradís, Víctor Català. Un itinerari històric i literari a través dels indrets vinculats a l’escriptora de l’Escala. Ajuntament de l’Escala, L’Escala 2005, ISBN 84-606-3811-1.
Víctor Català, Joan Oller i Rabassa: Quincalla. Mil adagis per aprendre vocabulari. Edicions 62, Barcelona 2005, ISBN 84-297-5605-1 (Vorschau in der Google-Buchsuche).
Jordi Castellanos: Victor Català. In: Riquer/Comas/Molas: Història de la literatura catalana. Band 8. Ed. Ariel, Barcelona 1985, S. 579—623.
Jordi Castellanos: Victor Català, escriptora. In: Literatura, vides, ciutats. (= Universitària. 6). Edicions 62, Barcelona 1997, S. 51-110.
Jordi Castellanos: «Solitud», novel·la modernista. In: Els Marges. Barcelona, Nr. 25, 1982, S. 45-70.
Ricard Guanter i Flaqué: Caterina Albert i Paradís, Víctor Català, vista per un escalenc. Allò que les biografies no diuen. CCG Edicions, CCG Edicions 2006, ISBN 84-96444-57-0.
Josep Miracle: Caterina Albert i Paradís (Víctor Català). (= Pinya de rosa. 30). Dopesa, Barcelona 1978, ISBN 84-7235-373-7.
Irene Muñoz i Pairet (Hrsg.): Epistolari de Víctor Català. Vol. 1, CCG Edicions, Girona 2005, ISBN 84-95483-99-8.
Núria Nardi: Víctor Català. In: Joaquim Amat-Piniella: K. L. Reich. (= Història de la Literatura Catalana. 2). Edicions 62, Barcelona 1984, ISBN 84-7530-577-6, S. 93-104.
Joan Oller i Rabassa: Biografia de Víctor Català. Rafael Dalmau, Barcelona 1967.
Lluís Albert i Rivas: Víctor Català, una biografia insòlita. Recull de proses i poesies inèdites. Brau, Figueres 2012, ISBN 978-84-96905-82-5.
Actes de les primeres Jornades d’estudi sobre la vida i obra de Caterina Albert Paradís «Víctor Català». L’Escala, 9-11 d’abril de 1992, a cura d’Enric Prat i Pep Vila. Ajuntament de l’Escala, PAM, Barcelona 1993.
II Jornades d’estudi Vida i obra de Caterina Albert (Víctor Català), 1869—1966. L’Escala, 20, 21 i 22 de setembre 2001. Ajuntament de l’Escala, PAM, Barcelona 2002.
Actes de les terceres jornades d’estudi sobre la vida i l’obra de Caterina Albert Paradís «Víctor Català». en ocasió del centenari de «Solitud» 1905—2005. Edició a cura d’Enric Prat i Pep Vila. Curbet, Girona 2006.
Marta Pessarrodona (Hrsg.): Caterina Albert, cent anys de la publicació de Solitud. Simposi celebrat a la Residència d’Investigadors CSIC-Generalitat de Catalunya els dies 18 i 19 de novembre de 2005. Generalitat de Barcelona, Barcelona 2007.

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі:

Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта Катэгорыя·Асобы, вядомыя пад літаратурнымі псеўданімамі

Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.