Джан Джорджа Трысіна

Джан Джорджа Трысіна (італ.: Gian Giorgio Trissino, 8 ліпеня 1478 — 8 снежня 1550) — італьянскі паэт і драматург.

Біяграфія

Нарадзіўся ў Вічэнцы, у знатнай сям’і; быў блізкі да Папы Льву X, які пасылаў яго з дыпламатычнымі даручэннямі да двара імператара Максіміліяна і ў Венецыю. Клімент VII і Павел III таксама адносіліся да яго з вялікай павагай.

Творчасць

«Італія, вызваленая ад готаў»

Шырокая, напісаная белым вершам паэма «L’Italia liberata dai Gothi» (1548), задуманая як праграмны помнік новага італьянскага гуманізму, не атрымалася і была холадна сустрэта.

«Сафанісба»

Трагедыя Трысіна «Сафанісба» была першай «правільнай», напісанай у духу антычнай драмы, італьянскай (і наогул еўрапейскай) трагедыяй; яна мела вялікі поспех дзякуючы лёгкасці і выразнасці складу і драматызму сюжэту. Сюжэт — трагічнае каханне нумідыйскай царыцы Сафанісбы і Масінісы, саюзніка рымлян, — быў запазычаны драматургам з апавядання рымскага гісторыка Ціта Лівія («Гісторыя Рыма», XXX, 12—15) і з пятай кнігі петраркаўскай «Афрыкі». Пасля яна была перакладзена на французскую мову і аказала велізарны ўплыў на новы еўрапейскі тэатр.

Тут Трысіна пачынае пераарыентацыю еўрапейскай літаратуры на ўзор «Паэтыкі» Арыстоцеля (упершыню апублікаванай па-грэчаску ў 1506 годзе), гэта значыць стаіць ў вытокаў класіцызму.

Іншае

Трысіна ў «Пасланні аб літарах, ізноў дададзеных да італьянскай мовы» (1524) прапануе рэформу італьянскай арфаграфіі; у 1529 публікуе знойдзены ім тэкст трактата Дантэ «Аб народным красамоўстве» разам са сваім перакладам. У тым жа годзе дыялогам «Хавальнік замка» ён уключаецца ў пачатую Бемба дыскусію аб італьянскай літаратурнай мове. Трысіна адпрэчвае тасканскі прыярытэт, які прапагандуецца тады многімі, і абараняе ідэю па-зарэгіянальнай мовы, матэрыяльная аснова якой — у лексічным адзінстве італьянскіх дыялектаў. Ён аспрэчвае патрабаванне абсалютызаваць у жывой літаратурнай практыцы мову Петраркі і Бакача і высоўвае прынцып арыентацыі на сучасную гаворку. Трысіна перарабіў камедыю Плаўта «Блізняты», азагаловіўшы сваю перапрацоўку «I Simillimi» (1548). Напісаў таксама некалькі трактатаў па граматыцы і паэтыцы.

Зноскі

1. ↑ http://www.treccani.it/enciclopedia/gian-giorgio-trissino_(Enciclopedia-Italiana)/
2. 1 2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
3. 1 2 Триссино Джанджорджо // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
4. ↑ (unspecified title) Праверана 11 лістапада 2019.

Літаратура

• Литературные манифесты западноевропейских классицистов. М., 1980.

Пры напісанні гэтага артыкула выкарыстоўваўся матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Ефрона (1890—1907).