Курт Швітэрс
Курт Швітэрс (ням.: Kurt Schwitters; 20 чэрвеня 1887, Гановер — 8 студзеня 1948, Кендал, Вялікабрытанія) — нямецкі мастак і пісьменнік.
Жыццё і творчасць
У 1909—1914 гг. вучыўся жывапісу ў Дрэздэнскай акадэміі мастацтваў. Удзельнічаў у берлінскім авангардысцкіх часопісе «Штурм». Быў блізкі да дадаізму, канструктывізму, сюррэалізму, экспрэсіянізму, сябраваў з Хансам Арпам, Эль Лісіцкім. Найбольш вядомы нечаканымі, алагічным, наўмысна адштурхальнымі кампазіцыямі са «знойдзеных прадметаў», якім ён даў назву «Мерц» (скарачэнне ад «Камерцыя унд Прыватбанк»). У 1923—1932 гг. выдаваў часопіс пад такой назвай, выйшаў 21 нумар.
Швітэрсу належыць паэма-калаж «Прысвячаецца Ганне Блюме» (1919), а таксама ўзоры мудрагелістай «гукавой паэзіі» («Прасаната» (ням.: Ursonate) 1922—1932); абедзве рэчы ў выкананні аўтара запісаны ў 1932 г. на грампласцінцы. У 1937 г. Швітэрс пакінуў Германію, жыў у Осла, а з 1940 г, пасля прыходу туды нацыстаў -. У Вялікабрытаніі. Яго творы фігуравалі на вядомай мюнхенскай выставе «Дэгенератыўнае мастацтва» (1937), арганізаванай нацыстамі.
Літаратурныя творы Швітэрса
- Poems, performance pieces, proses, plays, poetics. Philadelphia: Temple UP, 1993.
- Das literarische Werk. Hrsg. von Friedhelm Lach. 5 Bände. Köln: DuMont, 1974—1981.
Зноскі
- 1 2 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118612301 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 26 красавіка 2014.
- 1 2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118612301 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
- ↑ Museum of Modern Art online collection Праверана 4 снежня 2019.
- 1 2 http://www.schwitters-stiftung.de/bio-ks.html
Літаратура пра мастака
- Traumann Steinitz K. Kurt Schwitters; a portrait from life. With Collision, a science-fiction opera libretto in banalities. Berkeley: University of California Press, 1968
- Kurt Schwitters. München: Edition Text + Kritik, 1972
- Scheffer B. Anfänge experimenteller Literatur: d. literar. Werk von Kurt Schwitters. Bonn: Bouvier, 1978
- Kurt Schwitters in Nederland: Merz, De Stijl & Holland Dada. Zwolle: Waanders Uitgevers, 1997
- Merz: in the beginning was Merz: from Kurt Schwitters to the present day. Ostfildern: Hatje Cantz, 2000
- Burns Gamard E. Kurt Schwitters’ Merzbau: the Cathedral of erotic misery. New York: Princeton Architectural Press, 2000.
- Kurt Schwitters: collages, dipinti e sculture 1914—1947. Milano: Mazzotta, 2001
- Martakies R. Kurt Schwitters: free spirit. Victoria: Trafford, 2006