Леў Маркавіч Шлосберг
Леў Ма́ркавіч Шло́сберг (руск.: Лев Ма́ркович Шло́сберг; нар. 30 ліпеня 1963; Пскоў, Пскоўская вобласць, РСФСР, СССР) — расійскі апазіцыйны палітычны дзеяч, праваабаронца, журналіст[1]. Старшыня Пскоўскага рэгіянальнага аддзялення і член федэральнага Палітычнага камітэта партыі «Яблака»[2].
З 15 снежня 2011 па 24 верасня 2015 года быў дэпутатам Пскоўскага абласнога Сходу дэпутатаў, намеснікам старшыні камітэта па заканадаўстве, эканамічнай палітыцы і мясцовым самакіраванні, член пастаяннай камісіі па супрацьдзеянні карупцыі. Пазбаўлены паўнамоцтваў па рашэнні абласнога Сходу ад 24.09.2015[3]. Суд у далейшым адмовіў у абскарджанні рашэння аб пазбаўленні паўнамоцтваў.
У снежні 2015 і 2020 гадоў балатаваўся на пасаду старшыні партыі «Яблака», прайшоў у абодвух выпадках у другі тур галасавання, дзе саступіў Эміліі Слабуновай у 2015 годзе[1], і Мікалаю Рыбакову ў 2020 годзе.
У 2016 годзе ізноў абраны дэпутатам Пскоўскага абласнога Сходу дэпутатаў ад партыі «Яблака».
Вядомасць у Расіі атрымаў дзякуючы свайму выступу на пасяджэнні Пскоўскага абласнога Сходу дэпутатаў пры разглядзе падтрымкі «Закона Дзімы Якаўлева». Відэа выступу паглядзелі больш за 140 000 карыстальнікаў відэахостынгу YouTube.
На федэральным узроўні стаў вядомы пасля публікацыі 25 жніўня 2014 года ў выдаванай ім тады газеце «Пскоўская губерня» звестак пра гібель вайскоўцаў-кантрактнікаў 76-й гвардзейскай дэсантна-штурмавой дывізіі Леаніда Кічаткіна і Аляксандра Осіпава[4][5]. У выданні была выказана версія, што загінулыя маглі ўдельнічаць у вайне на ўсходзе Украіны на баку праціўнікаў украінскай улады, дзе і былі забітыя. Журналісты, якія займаліся гэтай справай, атрымлівалі пагрозы і падвергліся нападу каля могілак.
Біяграфія
Нарадзіўся 30 ліпеня 1963 года ў Пскове ў яўрэйскай сям’і настаўнікаў. Скончыў сярэдняю школу № 8 горада Пскова[6][7].
У 1980 годзе паступіў на гістарычны факультэт Пскоўскага дзяржаўнага педагагічнага інстытута ім. С. М. Кірава. Паспяхова скончыў яго ў 1985 годзе, абараніў дыпломную працу на тэму «Абаронныя збудаванні Пскова ў XVII — пачатку XVIII стст. па матэрыялах Разраднага прыказа, малюнкаў і іншых крыніц» (навуковы кіраўнік Інга Канстанцінаўна Лабуціна)[6][7].
Адразу пасля заканчэння інстытута пачаў працаваць выхавальнікам і настаўнікам у Себежскім спецыяльным прафтэхвучылішчы № 1 Пскоўскай вобласці (для старэйшых юнакоў-правапарушальнікаў). Працу перапыняў прызыў у Савецкую Армію, у 1985—1987 гадах служыў у ракетных войсках сухапутных войскаў (гарнізон Вазіяні Чырванасцяжнай Закаўказскай ваеннай акругі)[6][7]. Пасля тэрміновай службы працягнуў працу ў Себежскім спецыяльным прафтэхвучылішчы (1987—1990).
З 1990 года — заснавальнік і (да студзеня 2015 года) дырэктар Цэнтра сацыяльнага праектавання «Адраджэнне»[8]. У 1991 годзе Л. М. Шлосбергу прысвоена званне «Сацыяльны інаватар СССР». Аўтар праекта недзяржаўнай вышэйшай навучальнай установы Пскоўскага Вольнага інстытута, заснаванага ім у 1992 годзе; у 1992—1998 гадах быў членам Савета апекуноў і Кансультатыўнай навуковай рады гэтай установы[6]. З 1993 года — арганізатар і першы кіраўнік Пскоўскай гарадской службы псіхалагічнай дапамогі па тэлефоне (Тэлефона даверу)[9].
Палітычная дзейнасць
У чэрвені 1994 года ўступіў у Пскоўскае абласное грамадска-палітычнае аб’яднанне «Яблака», з студзеня 1995 года — член агульнарасійскага грамадска-палітычнага Аб’яднання «Яблака» (у цяперашні час — Расійская аб’яднаная дэмакратычная партыя «Яблака») і звязаў з ім сваю палітычную кар’еру. З 1996 года — старшыня Пскоўскага рэгіянальнага аддзялення Аб’яднання «Яблака». У 1996 і 2000 гадах быў даверанай асобай кандыдата на пасаду Прэзідэнта РФ Р. А. Яўлінскага. З 2008 года — член Федэральнага Бюро РАДП «Яблака»[6]; з 2015 года — член Федэральнага Палітычнага камітэта партыі.
У 1998 годзе скончыў федэральны клас Маскоўскай школы палітычных даследаванняў[10]. Уладальнік сертыфіката «Школы дэмакратыі» Савета Еўропы. У 2003 годзе быў слухачом Асветніцкага цэнтра Маскоўскай школы палітычных даследаванняў[6].
З сярэдзіны 1990-х гадоў актыўна ўдзельнічае ў грамадска-палітычным жыцці Пскова і вобласці (удзельнічае ў розных выбарах, як на рэгіянальным, так і на федэральным узроўнях). Так, балатаваўся ў Дзярждуму па спісах «Яблака» на ўсіх выбарах, пачынаючы з 1995 года, у тым ліку ў 2016 годзе ў федэральнай частцы спісу пад нумарам 4; у 2003 і 2016 гадах удзельнічаў таксама ў выбарах у Дзярждуму як кандыдат у аднамандатнай акрузе, якая ўключае ў сябе ўсю Пскоўскую вобласць — набраўшы ў першым выпадку 1,93 % галасоў, у другім 5,92 %.
У 2002 годзе ўзначаліў спіс партыі на першых выбарах абласнога сходу дэпутатаў, якія праводзіліся па змяшанай сістэме (Спіс набраў 2,16 % і не пераадолеў бар’ер для праходу ў сход). На наступных абласных выбарах балатаваўся па аднамандатнай акрузе (партыя, вылучыўшы спіс, адклікала яго з-за масавага ціску на кандыдатаў з боку працадаўцаў), заняў 2 месца з 20,95 % галасоў. Упершыню стаў дэпутатам Пскоўскага абласнога сходу дэпутатаў у 2011 годзе, узначаліўшы спіс «Яблака» і атрымаўшы адзіны мандат, які дастаўся партыі, якая набрала 6,72 % галасоў (зноў балатуючыся ў аднамандатнай акрузе, Шлосберг атрымаў 16,79 %, заняўшы 3 месца). Зноў атрымаў мандат праз пяць гадоў на новых выбарах, калі 6,09 % галасоў хапіла «Яблаку» зноў на 1 дэпутацкае месца ў сходзе — яно дасталася Шлосбергу, што ўзначальваў спіс.
Летам 2014 года не быў зарэгістраваны кандыдатам на выбарах губернатара Пскоўскай вобласці, не здолеўшы выканаць драконаўскія патрабаванні сістэмы муніцыпальнага фільтра па зборы подпісаў муніцыпальных дэпутатаў у падтрымку свайго вылучэння. Шлосберг сабраў толькі 149 з 157 патрэбных подпісаў, доступ да астатніх быў загадзя заблакаваны кандыдатамі-спойлерамі, збор подпісаў за якіх ажыццяўляўся цэнтралізавана абласной уладай (муніцыпальны дэпутат можа пакінуць подпіс толькі адзін раз за аднаго кандыдата, а колькасць дэпутатаў абмежавана)[11][12].
У 1998—2000 гадах — старшыня Грамадскай палаты горада Пскова. З чэрвеня 2000 года па снежань 2003 года — памочнік дэпутата, старшыні камітэта Дзяржаўнай Думы РФ па адукацыі і навуцы А. У. Шышлова па працы ў Пскоўскай вобласці. У 2006—2007 гадах — сустаршыня Круглага стала некамерцыйных арганізацый Пскоўскай вобласці[6].
У 2007 годзе стаў намеснікам старшыні, членам прэзідыума Пскоўскага абласнога аддзялення Усерасійскага таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры[6], а з 2008 года — член Грамадскага савета па культурнай спадчыне Пскоўскай вобласці. Адначасова, з снежня 2011 года па 24 верасня 2015 года быў дэпутатам Пскоўскага абласнога Сходу дэпутатаў, намеснікам старшыні камітэта па заканадаўстве, эканамічнай палітыцы і мясцовым самакіраванні, членам пастаяннай камісіі па супрацьдзеянні карупцыі[7].
У снежні 2012 года выступіў на пасяджэнні Пскоўскага абласнога Сходу дэпутатаў пры разглядзе падтрымкі так званага закона Дзімы Якаўлева[13]. Відэа выступу прагледзелі амаль 150 тыс. карыстальнікаў відэахостынгу Youtube[14].
19-20 снежня 2015 года на з’ездзе партыі «Яблака» Леў Шлосберг балатаваўся на пасаду яе старшыні, аднак атрымаў у першым туры галасавання 38 галасоў і выйшаў у другі тур. У другім туры 91 голасам супраць 56 дэлегаты абралі падтрыманую лідарам партыі Рыгорам Яўлінскім і дзейным на той момант старшынёй Сяргеем Мітрохіным, Эмілію Слабунову. Падчас папярэдніх кансультацый перад унутрыпартыйнымі выбарамі Леў Шлосберг выказваўся за стварэнне «шырокай дэмакратычнай кааліцыі» на аснове «Яблака» падчас выбарчай кампаніі ў Дзяржаўную Думу ў 2016 годзе. Быў абраны для перамоў з дэмакратычнымі партыямі аб узаемадзеянні на выбарах і размежаванні выбарчых акруг.[15]
13 кастрычніка 2016 года Леў Шлосберг заявіў аб сваёй гатоўнасці замяніць прэзідэнта Расійскай Федэрацыі Уладзіміра Уладзіміравіча Пуціна[16].
Выданне газеты «Пскоўская губерня»
Л. М. Шлосберг вядомы як журналіст і выдавец. З красавіка 2001 года ён быў выдаўцом, дырэктарам (да лютага 2015 года) і галоўным рэдактарам (да лістапада 2013 года) рэгіянальнай грамадскай газеты «Пскоўская губерня». За цыкл публікацый аб гібелі пскоўскіх дэсантнікаў пад чачэнскім сялом Улус-Керт 29 лютага — 1 сакавіка 2000 года стаў лаўрэатам прэміі Саюза журналістаў Расіі «Залатое пяро Расіі» за 2010 год. З 2004 года — генеральны дырэктар Паўночна-заходняга рэгіянальнага цэнтра публічнай палітыкі (Пскоў)[6]. У 2011 годзе за артыкул «Галоўнае — дабудаваць дом?» пра лёс астанкаў 75 тысяч савецкіх ваеннапалонных, пахаваных на тэрыторыі канцэнтрацыйнага лагера «Шталаг-372» у 1941—1944 гг., стаў лаўрэатам усерасійскага конкурсу журналістаў «Залаты гонг» — 2011 у спецыяльнай намінацыі «Вядомы салдат»[17].
Мая галоўная прафесія — пры ўсёй велізарнай павазе да прафесіі пішучых людзей, і я рады, што не страціў здольнасці быць журналістам і пісаць жывой мовай... але ўсё ж такі мая галоўная прафесія — палітычны менеджар. Леў Шлосберг у інтэрв’ю інтэрнэт-выданню Meduza 25 снежня 2015 года. |
Расследаванне гібелі расійскіх салдат у 2014 годзе
25 жніўня 2014 года газета «Пскоўская губерня» (дырэктарам якой на той момант з’яўляўся Л. М. Шлосберг) першай апублікавала інфармацыю аб закрытым пахаванні ў Выбутах (пад Псковам) вайскоўцаў-кантрактнікаў 76-й гвардзейскай дэсантна-штурмавой дывізіі Леаніда Кічаткіна і Аляксандра Осіпава, якія загінулі на мінулым тыдні «пры нявысветленых абставінах»[18][19]. У выданні была выказана версія аб тым, што загінулыя маглі прымаць прамы ўдзел у вайне на ўсходзе Украіны на баку праціўнікаў украінскіх улад, дзе і былі забітыя[20].
Журналісты, якія займаліся гэтай справай, атрымлівалі пагрозы і падвергнуліся нападу каля могілак. А 29 жніўня 2014 года на Льва Шлосберга, які вяртаўся дадому з офіса, напалі са спіны трое невядомых[18]. Сам Шлосберг у інтэрв’ю Ягору Бухціяраву ў 2021 годзе заявіў, што гэта былі ваенныя, паколькі нападнікі былі добрага цела складу і дзейнічалі выразна, не засвяціўшыся ў грамадскіх камерах. Яго збілі тупымі прадметамі, наносячы ўдары па галаве і жываце. Л. М. Шлосберг быў шпіталізаваны, у яго былі дыягнаставаныя чэрапна-мазгавая траўма, часовая амнезія, пералом носа і множныя гематомы асобы[20][21].
Сам Л. М. Шлосберг, як і лідар партыі «Яблака» С. С. Мітрохін, наўпрост звязваюць збіццё з публікацыяй інфармацыі аб пахаванні расійскіх дэсантнікаў, а таксама з будучымі губернатарскімі выбарамі ў рэгіёне, дзе Л. М. Шлосберг меў намер удзельнічаць[18]. Па словах прэс-сакратара Р. А. Яўлінскага, Ігара Якаўлева, пскоўская паліцыя адпусціла траіх чалавек, затрыманых па падазрэнні ў нападзе[22].
16 верасня 2014 года Л. М. Шлосберг накіраваў дэпутацкі запыт Галоўнаму вайсковаму пракурору Расіі Сяргею Фрыдзінскаму з просьбай аб расследаванні гібелі дэсантнікаў 76-й гвардзейскай дэсантна-штурмавой дывізіі, пошуку вінаватых у іх гібелі і прыцягненні да крымінальнай адказнасці[23]. 2 кастрычніка 2014 года, упершыню пасля нападу, прыняў удзел у пасяджэнні Пскоўскага абласнога Сходу дэпутатаў.
Пазбаўленне дэпутацкіх паўнамоцтваў
24 верасня 2015 года на пасяджэнні Пскоўскага абласнога сходу дэпутатаў (далей — аблсход, ПАСД) Леў Шлосберг быў пазбаўлены дэпутацкіх паўнамоцтваў большасцю галасоў калег. «За» прагаласаваў 41 дэпутат, «супраць» — тры. Паказваецца прычына — прадстаўніцтва ў судзе, што па законе недапушчальна для дэпутата (акрамя выпадкаў законнага прадстаўніцтва)[3].
Як адзначаў (у лісце ад 15 верасня на імя старшыні аблсхода Аляксандра Котава) пракурор вобласці Сяргей Бялоў, Шлосберг удзельнічаў у судовых разглядах па справе аб уключэнні АНА Цэнтр сацыяльнага праектавання «Адраджэнне» у рэестр «замежных агентаў», як прадстаўніка гэтай АНА. Пры гэтым Шлосберг ажыццяўляў дзейнасць у аблсходзе на прафесійнай сталай аснове, што, згодна з федэральным законам «Аб агульных прынцыпах арганізацыі заканадаўчых (прадстаўнічых) і выканаўчых органаў дзяржаўнай улады суб’ектаў Расійскай Федэрацыі», накладвае абмежаванні на магчымасць удзелу ў судовых разглядах. Пракурор палічыў, што Шлосберг не з’яўляўся законным прадстаўніком АНА і такім чынам парушыў дадзеную норму[24]; Шлосберг, заснавальнік гэтай АНА, аспрэчвае гэта, спасылаючыся ў тым ліку на атрыманне даверанасці ад яе цяперашняга дырэктара.[25] Таксама, са слоў Шлосберга, Пскоўскі гарадскі суд палічыў яго прадстаўніцтва законным, ведаючы, што ён дэпутат аблсходу, які працуе на пастаяннай аснове, аднак вышэйстаячая інстанцыя — абласны суд — пры разглядзе апеляцыі, пададзенай цэнтрам «Адраджэнне», не дапусціла дэпутата да працэсу як прадстаўніка інтарэсаў гэтай арганізацыі[26]. 16 верасня рашэннем Савета Сходу пытанне аб парушэнні Шлосбергам заканадаўства было ўключана ў парадак дня пасяджэння (45-й сесіі ПАСД пятага склікання), прызначанага на 24 верасня[27]. 17 верасня Камісія па кантролі за дакладнасцю звестак аб даходах, аб маёмасці і абавязацельствах маёмаснага характару, прадстаўленымі дэпутатамі абласнога Сходу прыйшла да высновы, што Шлосберг «парушыў абмежаванні і забароны, устаноўленыя актамі Расійскай Федэрацыі»[28]. 18 верасня праект пастановы аб датэрміновым спыненні паўнамоцтваў Шлосберга, падпісаны шасцю членамі ПАСД, быў накіраваны для разгляду. 23 верасня дванаццаць дэпутатаў Заканадаўчага сходу Санкт-Пецярбурга накіравалі ліст дэпутатам ПАСД, у якім звярнулі ўвагу, што федэральны закон не прадугледжвае датэрміновае спыненне дэпутацкіх паўнамоцтваў за парушэнне абмежаванняў на ўдзел у судовых разглядах, а закон Пскоўскай вобласці і яго тлумачэнні не могуць супярэчыць федэральнаму заканадаўству (згодна з Канстытуцыяй РФ)[29].
Сам Шлосберг заявіў (размаўляючы з журналістамі 24 верасня 2015 года пасля агучвання рашэння ПАСД), што юрыдычных прычын для пазбаўлення яго мандата няма; ён лічыць рашэнне, прынятае ПАСД, чыста палітычным і мае намер абскардзіць яго ў судзе[30]. Таксама ён сцвярджае, што на дэпутатаў аблсходу аказваўся ціск[31]. Незадоўга да пасяджэння ПАСД Леў Шлосберг (у звароце да грамадзян, апублікаваным у выданні «Пскоўская губерня») заявіў: «Палітычным заказчыкам пазбаўлення мяне мандата з’яўляюцца губернатар Пскоўскай вобласці Андрэй Турчак і яго група. Я вельмі моцна надакучыў гэтым людзям: сваёй працай у Сходзе, дэпутацкімі запытамі, барацьбой з карупцыяй, кантролем за расходаваннем бюджэтных грошай, умяшаннем у справы, якія яны хацелі б ніколі не выводзіць у грамадства».[32]
28 верасня 2015 года Шлосберг падаў іскавую заяву ў Пскоўскі гарадскі суд, патрабуючы прызнаць пастанову ПАСД аб датэрміновым спыненні яго паўнамоцтваў незаконнай[33]. 21 кастрычніка 2015 года Шлосберг паведаміў у Facebook, што Пскоўскі гарадскі суд адмовіў яму ў іскавых патрабаваннях, а матываванае рашэнне будзе выраблена на працягу пяці дзён. Палітык плануе абскардзіць гэтае судовае рашэнне ў апеляцыйным парадку.[34]
5 кастрычніка 2015 года было паведамлена, што вакантнае (пасля пазбаўлення Шлосберга паўнамоцтваў) месца адзінага прадстаўніка «Яблака» у ПАСД зойме Любоў Жыльцова[35].
Другі дэпутацкі тэрмін
У верасні 2016 года па выніках выбараў Л. М. Шлосберг зноў стаў дэпутатам Пскоўскага абласнога сходу дэпутатаў (VI склікання) па спісе партыі «Яблака».[36] У студзені 2017 года Пскоўскі гарадскі суд прыняў пастанову аб ліквідацыі Цэнтра сацыяльнага праектавання «Адраджэнне», заснавальнікам і дырэктарам якога доўгі час з’яўляўся Шлосберг[37]. Рашэнне аб ліквідацыі было прынята па іску Міністэрства юстыцыі Расійскай Федэрацыі. На момант прыняцця судовага рашэння аб ліквідацыі Шлосберг ужо не быў дырэктарам «Адраджэння».
У маі 2019 года Леў Шлосберг прадставіў у Пскоўскім абласным сходзе тры законапраекты аб пакаранні дэпутатаў за непавагу да грамадзян. Ні адзін з іх не быў падтрыманы яго калегамі[38].
З кастрычніка 2019 года Леў Шлосберг выступае за захаванне Пскоўскага стадыёна «Электрон» і ахоўнай тэрыторыі вакол[39][40].
У перыяд эпідэміі каранавіруса Леў Шлосберг шматкроць выступаў па пытаннях недастатковасці ўведзеных уладамі Пскоўскай вобласці супрацьэпідэмічных мер і, акрамя іншага, абвінаваціў абласныя ўлады ў штучным прыніжэнні статыстыкі смяротнасці ад гэтага захворвання[41].
У верасні 2020 года Шлосберг выступіў у падтрымку кіраўніка карэльскага аддзялення праваабарончай арганізацыі «Мемарыял» Юрыя Дзмітрыева, чыё справу ён лічыць сфабрыкаванай[42].
У кастрычніку 2020 года Леў Шлосберг пратэставаў супраць паездкі афіцыйнай дэлегацыі Пскоўскай вобласці ў Беларусь, разглядаючы гэты візіт як форму падтрымкі нелегітымнага дыктатара[43].
Затрыманне 23 студзеня 2021 года
23 студзеня 2021 года ў горадзе Пскове прайшла найбуйнейшая са снежня 2011 года палітычная акцыя пратэсту, частка агульнарасійскіх пратэстаў у падтрымку Аляксея Навальнага. Людзі сабраліся каля помніка княгіні Вользе на Кастрычніцкім праспекце і затым прайшлі па вуліцах горада.
Леў Шлосберг прапанаваў пратэстоўцам прайсці да ракі Пскавы, гайд-парку — адзінага ў Пскове месца, дзе жыхары могуць збірацца без апавяшчэння ўлад. Але туды людзей не прапускала паліцыя, блакіраваўшы ўсе спускі да пляцоўкі.
Палітык звярнуўся да старэйшага афіцэра паліцыі ў званні палкоўніка і папрасіў прапусціць грамадзян на тэрыторыю гайд-парку. Афіцэр, не прадставіўшыся, паведаміў, што пачуў меркаванне дэпутата, але праз 3 хвіліны людзей з гайд-парку сталі выцясняць.
Праз чвэрць гадзіны Леў Шлосберг быў затрыманы супрацоўнікамі паліцыі побач з гайд-паркам, на рагу вуліц Гогаля і Вароўскага. Паліцыянты не прадставіліся, прычын сваіх дзеянняў не патлумачылі. Сярод удзельнікаў затрымання быў начальнік УМВД па горадзе Пскову палкоўнік Сяргей Сурын.
Шлосберга даставілі ў Завяліченскі аддзел паліцыі, куды былі дастаўлены 17 чалавек, у тым ліку яго калега валасны дэпутат ад «Яблака» Мікалай Кузьмін.
У дачыненні Л. М. Шлосберга была ўзбуджаная адміністрацыйная справа па частцы 5 артыкула 20.2 (удзел у няўзгодненым публічным мерапрыемстве). Больш нікому з затрыманых дадзены артыкул не прад’яўляўся.
26 студзеня раніцай артыкул перакваліфікавалі на частку 2 артыкула 20.2 (арганізацыя няўзгодненага публічнага мерапрыемства). У той жа дзень адбыўся суд, дзе суддзя Сяргей Падучіх прызнаў Шлосберга вінаватым у арганізацыі няўзгодненага публічнага мерапрыемства і прызначыў выплату штрафу ў памеры 20 тыс. рублёў.
Удзел у выбарах у Дзярждуму і Пскоўскі абласны Сход у 2021 годзе
3 жніўня 2021 года выбарчая камісія Пскоўскай вобласці адмовіла Льву Шлосбергу ў рэгістрацыі на выбары ў Пскоўскі абласны сход з-за яго ўдзелу ў мітынгу ў падтрымку Аляксея Навальнага. Але на наступны дзень Шлосберга ўсё ж зарэгістравалі на той падставе, што рашэнне аб забароне і ліквідацыі арганізацыі «Фонд барацьбы з карупцыяй» яшчэ не ўступіла ў законную сілу.
9 жніўня 2021 года Маскоўскі гарадскі суд адмяніў рэгістрацыю Шлосберга як кандыдата на выбарах у Дзярждуму па Хоўрынскай аднамандатнай выбарчай акрузе ў Маскве па пазове яго канкурэнта Андрэя Пангаева, які абвінаваціў Шлосберга ў датычнасці да дзейнасці ФБК. 23 жніўня Першы Апеляцыйны суд агульнай юрысдыкцыі ў Маскве адхіліў скаргу Шлосберга і прызнаў законным рашэнне аб зняцці яго з выбараў у Дзярждуму. 26 жніўня ЦВК выключыў Шлосберга з федэральнага спісу партыі «Яблака».
У верасні 2021 года Вярхоўны суд Расіі адхіліў скаргу Шлосберга на яго зняцце з выбараў у Дзярждуму па аднамандатнай акрузе ў Маскве. Падставай для гэтага стаў адміністрацыйны штраф з-за акцыі 23 студзеня, якую расцэньваюць як пацверджанне датычнасці да экстрэмісцкай дзейнасці.
Званні і ўзнагароды
- Званне «Сацыяльны інаватар СССР» Фонду сацыяльных вынаходак (1991)[6].
- Юбілейны медаль у гонар 1100-годдзя першага згадвання г. Пскова ў летапісе (2003).
- Вышэйшая прафесійная ўзнагарода Саюза журналістаў Расіі «Залатое пяро Расіі» (2010)[17][44].
- Прэмія Усерасійскай журналісцкай асацыяцыі «АРС-Прэс» «Залаты гонг» (2011)[45].
- Прэмія Маскоўскай Хельсінкскай групы «За мужнасць, праяўленую ў абароне правоў чалавека» (2014)[46].
- «Палітык года» па версіі чытачоў газеты «Ведамасці» (2015)[47].
- Прэмія Фонду Барыса Нямцова «За незвычайную мужнасць у барацьбе за дэмакратычныя каштоўнасці і правы чалавека і за свабодную Расію». (2016)[48].
Асабістае жыццё
Бацькі Льва Шлосберга (Марк Навумавіч і Браніслава Яўсееўна) нарадзіліся, пазнаёміліся і пажаніліся ў Пскове. Дзявочае прозвішча маці — Беркал. Прадзед Шлосберга па матчынай лініі Лейба-Вульф Беркал быў кантарам сінагогі ў Даўгаўпілсе[49]. Са слоў самога Шлосберга, яго дзед Яўсей Беркал удзельнічаў у Першай сусветнай вайне, быў паранены і ўзнагароджаны Георгіеўскім крыжам[50]. Яшчэ адзін дзед (па лініі бацькі), Навум Шлосберг, пскоўскі фатограф, прымаў удзел у Вялікай Айчыннай вайне і загінуў каля Харкава ў 1943 годзе.
Жонка — Жанна Антонаўна Шлосберг (Казловіч), урач-кардыёлаг Пскоўскай гарадской бальніцы[51][52].
Леў Шлосберг называе сябе нерэлігійным, свецкім чалавекам, не належыць ні да адной з канфесій, з’яўялецца праціўнікам любой клерыкалізацыі дзяржавы[53], але пры гэтым не лічыць сябе атэістам[54].
Кнігі, публікацыі
Апублікаваў больш за 200 навуковых, папулярных і публіцыстычных артыкулаў у расійскіх і замежных выданнях[6].
Аўтар і рэдактар кніг:
- «Високосный политический год в Псковской области: октябрь 1995 — ноябрь 1996 гг.» (автор В. Вагин, 1998)
- «Бюджет, который можно понять и на который можно влиять. Псков» (1999)
- «Правовые и бухгалтерские аспекты деятельности некоммерческих организаций: псковский опыт» (2000)
- «Псковская область на рубеже веков. Общество. Власть. Политика» (2002)
- «Благотворительность в современной России. Законодательство. Методология. Практика» (2003)
- «Порог Европы. Влияние европейского трансграничного и приграничного сотрудничества на региональное экономическое развитие Псковской области» (2003)
- «Моделирование еврорегиона для Псковской области» (2004)
- «Влияние политических систем на международное сотрудничество» (2005)
- «Псковская губерния». Избранные страницы (2005)
- «Политический процесс в Псковской области в 2002—2005 гг. Общество. Власть. Политика» (2006)
- «Центробежное управление» (2006)
- «Псковская парламентская журналистика» (2007)
- Псковская губерния. Савва Ямщиков Архівавана 30 мая 2014. / Коллектив авторов. Под ред. Л. М. Шлосберга. — Псков: Центр социального проектирования «Возрождение», 2010. — 432 с. — 2000 экз.
Заўвагі
- 1 2 Эмилия Слабунова стала председателем партии ЯБЛОКО(руск.) (20 снежня 2015). Архівавана з першакрыніцы 8 лістапада 2020. Праверана 8 лістапада 2020.
- ↑ Руководящие органы Псковского регионального отделения (нявызн.). Праверана 15 кастрычніка 2014.
- 1 2 Льва Шлосберга исключили из псковского парламента(руск.) (24 верасня 2015). Архівавана з першакрыніцы 27 снежня 2019. Праверана 8 лістапада 2020.
- ↑ Избит депутат Шлосберг, расследовавший смерть солдат ВДВ — BBC Русская служба(руск.) . BBC Русская служба. Праверана 27 снежня 2015.
- ↑ Митрохин уходит, Шлосберг проиграл: «Яблоко» возглавила Эмилия Слабунова — депутат карельского парламента. Репортаж Андрея Козенко — Meduza(руск.) . Meduza. Праверана 11 студзеня 2016.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Шлосберг Лев Маркович (нявызн.). Партия Яблоко. Праверана 22 верасня 2014.
- 1 2 3 4 Шлосберг Лев Маркович (нявызн.). Псковская Лента Новостей. Праверана 22 верасня 2014.
- ↑ У трансграничного сотрудничества большой потенциал, считает консул Эстонии в Пскове (нявызн.) (недаступная спасылка). Псковское агентство информации. Архівавана з першакрыніцы 6 чэрвеня 2014. Праверана 5 чэрвеня 2014.
- ↑ Помощь придёт (нявызн.) (недаступная спасылка). Псковская губерния, № 17 (138). Архівавана з першакрыніцы 29 сакавіка 2014. Праверана 29 сакавіка 2014.
- ↑ Лев Маркович Шлосберг. Выпускник 1998 года(руск.) . Московская школа гражданского просвещения. Архівавана з першакрыніцы 29 сакавіка 2014. Праверана 29 сакавіка 2014.
- ↑ Малые партии не могут одолеть муниципальный фильтр / Политика / Независимая газета
- ↑ Выборы губернатора Псковской области 2014. Ответы на вопросы. Основные публикации — Лев Шлосберг. Заметки на камнях
- ↑ Шлосберг о «законе Димы Яковлева»: нам предложили подписаться под подлостью (нявызн.). Аргументы и Факты. Праверана 22 верасня 2014.
- ↑ Лев Шлосберг про антисиротский закон (нявызн.). ГражданинЪ TV.
- ↑ Елизавета Антонова. Шлосберг займется разделением округов между демократами на выборах Думы «РБК», 24.01.2016
- ↑ Лев Шлосберг: Если нужно будет заменить Путина, я готов (нявызн.) (недаступная спасылка). Официальный сайт Льва Шлосберга. Архівавана з першакрыніцы 22 мая 2021. Праверана 19 кастрычніка 2016.
- 1 2 Лев Шлосберг стал лауреатом всероссийского конкурса «Золотой гонг» (нявызн.). Псковская Лента Новостей. Праверана 22 верасня 2014.
- 1 2 3 Избит депутат Шлосберг, расследовавший смерть солдат ВДВ (нявызн.). Русская служба Би-би-си (29 августа 2014). Праверана 15 кастрычніка 2014.
- ↑ С места приземления скрылись (нявызн.). Газета «Коммерсантъ» № 153. — C. 5 (28 жніўня 2014). Праверана 15 кастрычніка 2014.
- 1 2 В Пскове избит депутат заксобрания Лев Шлосберг (нявызн.). Ведомости (30 жніўня 2014). Праверана 15 кастрычніка 2014.
- ↑ Лев Шлосберг: «Для того чтобы встать на ноги, мне потребуется время» (нявызн.) (недаступная спасылка). Русский телеграф (30 жніўня 2014). Архівавана з першакрыніцы 20 кастрычніка 2014. Праверана 15 кастрычніка 2014.
- ↑ Псковская полиция отпустила троих подозреваемых в нападении на Шлосберга (нявызн.). Телеканал Дождь (30 августа 2014). Праверана 15 кастрычніка 2014.
- ↑ Лев Шлосберг просит главного военного прокурора расследовать гибель десантников 76-й псковской дивизии ВДВ (нявызн.). Новая газета (17 верасня 2014). Праверана 22 верасня 2014.
- ↑ Новый прокурор Псковской области потребовал от руководства Псковоблсобрания принять меры в отношении Льва Шлосберга Архівавана 22 мая 2021. // Псковское агентство информации
- ↑ Псковская облдума избавляется от оппозиционного депутата // РБК
- ↑ Лев Шлосберг: Псковские власти ждут, что будет, если потушить пожар керосином // Псковская лента новостей
- ↑ Вопрос о нарушении Львом Шлосбергом федерального и регионального законодательства рассмотрят депутаты на сессии // официальный сайт ПОСД
- ↑ Комиссия подтвердила факт нарушения закона депутатом Львом Шлосбергом // официальный сайт ПОСД
- ↑ Депутаты петербургского ЗакСа подписали обращение в поддержку Льва Шлосберга // Псковская лента новостей
- ↑ Лев Шлосберг будет обжаловать решение псковских депутатов о лишении его мандата в суде // Псковская лента новостей
- ↑ Льва Шлосберга лишили статуса депутата // официальный сайт партии «Яблоко»
- ↑ Тайное голосование о себе. Почему и за что меня хотят лишить мандата депутата Псковского областного Собрания Архівавана 23 студзеня 2019. // «Псковская губерния», № 36 (758)
- ↑ Лишенный мандата Лев Шлосберг подал в суд на Псковское собрание депутатов // ТАСС
- ↑ https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1069410236403358&id=100000031755553
- ↑ «Яблоко» передало бывший мандат Шлосберга сельскому учителю из Палкинского района Архівавана 22 мая 2021. // Псковское агентство информации
- ↑ Шлосберг Лев Маркович // Профиль на сайте Псковского областного Собрания депутатов
- ↑ Суд ликвидировал НКО «Возрождение» Льва Шлосберга Архівавана 22 мая 2021.
- ↑ «Очередная шалость» депутата Шлосберга(руск.) . Праверана 5 кастрычніка 2020.
- ↑ Власти Пскова не хотят проводить публичные слушания о застройке территории стадиона «Электрон» – ответ на запрос Льва Шлосберга(руск.) . Праверана 12 ліпеня 2020.
- ↑ Лев Шлосберг: «Под прикрытием проекта «Россия - моя история» на Завеличье входит другая концепция городского пространства»(руск.) . Праверана 12 ліпеня 2020.
- ↑ Депутат Лев Шлосберг обвинил псковского губернатора в искажении статистики смертности от COVID-19 (нявызн.). Праверана 5 кастрычніка 2020.
- ↑ Лев Шлосберг: “Заказное убийство Юрия Дмитриева” (нявызн.) (29 верасня 2020). Праверана 5 кастрычніка 2020.
- ↑ Лев Шлосберг считает визит псковской делегации в Беларусь поддержкой режима Лукашенко(руск.) . Праверана 5 кастрычніка 2020.(недаступная спасылка)
- ↑ Лауреаты премий Союза журналистов России - 2010 год (нявызн.) (недаступная спасылка). Союз журналистов России. Архівавана з першакрыніцы 23 ліпеня 2014. Праверана 22 верасня 2014.
- ↑ Всероссийский конкурс журналистов «Золотой Гонг»: подведены итоги (нявызн.) (недаступная спасылка). АРС-ПРЕСС. Архівавана з першакрыніцы 27 снежня 2015. Праверана 22 верасня 2014.
-
↑ [Лев Шлосберг получил премию Московской Хельсинкской группы Партия …](http://www.yabloko.ru/news/2014/12/10) (нявызн.). www.yabloko.ru. Праверана 27 снежня 2015. - ↑ Персона года — 2015 (нявызн.). persona2015.vedomosti.ru. Праверана 26 снежня 2015.
- ↑ Мост Бориса Немцова. Выступление Льва Шлосберга, лауреата Премии Бориса Немцова, июнь 2016
- ↑ Журнал lev_shlosberg — Профиль (нявызн.). Шлосберг Лев Маркович в «Живом Журнале». Праверана 15 кастрычніка 2014.
- ↑ Лев Шлосберг: Пскову не нужны искусственные символы памяти о Первой мировой войне, у нас есть свои (нявызн.). Псковская Лента Новостей. Праверана 21 верасня 2014.
- ↑ Нина Петлянова «Это акция мести и устрашения» (нявызн.). Новая газета № 97 (1 верасня 2014). Праверана 21 верасня 2014.
- ↑ В Гостиной Красного Креста пожилым людям из клуба «Здоровье» рассказали о сердечной недостаточности (нявызн.). Псковская Лента Новостей (4 чэрвеня 2014). Праверана 21 верасня 2014.
-
↑ [Лев Шлосберг: «Мое увлечение — жизнь!» Еврейский Мир](http://evreimir.com/83023/lev-shlosberg-moe-uvlechenie-zhizn/) - ↑ «В политике я чувствую себя отдельно стоящим деревом» — Лев Шлосберг в проекте «Перейдем на личности» : Псковская Лента Новостей / ПЛН
Спасылкі
- Шлосберг Леў Маркавіч (нявызн.). Партыя Яблака. Праверана 22 верасня 2014.
- Шлосберг Леў Маркавіч (нявызн.). Пскоўская Стужка Навін. Праверана 22 верасня 2014.
- Інтэрв’ю Льва Шлосберга радыёстанцыі «Эха Масквы ў Пскове» 29.08.2014.
- Інтэрв’ю Л. М. Шлосберга выданню Meduza, 21 верасня 2015
- Інтэрв’ю Л. М. Шлосберга выданне Slon, 23 ліпеня 2014
- Інтэрв’ю Льва Шлосберга радыёстанцыі «Эха Масквы», 9 лістапада 2015
- Шлосберг: трагедыя Ірыны Славінай // І Грымнуў Грэм. 5 кастрычніка 2020.