Мікалай Шчаглоў-Куліковіч

Мікалай Шчаглоў-Куліковіч (4 красавіка 1893[1], Смаленшчына — 31 сакавіка 1969, Чыкага) — беларускі кампазітар, музыколаг, этнограф, паэт і дзеяч беларускага руху ў эміграцыі.

Біяграфія

Скончыў Маскоўскую кансерваторыю. З 1936 жыў у Мінску, працаваў настаўнікам музыкі, быў адным з арганізатараў Тэатра оперы і балета Беларусі, дырыжорам яго сімфанічнага аркестра, з 1939 быў дырыжорам сімфанічнага аркестра Усебеларускага Радыёкамітэту, музычным рэдактарам Беларускага радыё. Падчас нямецкай акупацыі займаўся творчай працай у Мінску. У 1943 выдаў «Зборнік купальскіх і жніўных беларускіх песняў». З 1944 у эміграцыі ў Германіі, з 1950 — у ЗША (у Чыкага). У 1950 заснаваў у Нью-Ёрку беларускі хор, потым кіраваў беларускімі хорамі ў Кліўлендзе і Чыкага. Пакінуў вялікую музычную спадчыну; быў аўтарам опер, сімфоній, вакальных твораў, апрацовак народных песень.

Пахаваны на могілках Святога Адальберта ў Найлсе[en], прыгарадзе Чыкага. Там жа пахаваная ягоная жонка[2].

Пасля смерці Міколы Куліковіча-Шчаглова ягоная жонка Надзея Градэ-Куліковіч сабрала ўсе паперы кампазітара і перадала іх у архіў Беларускай бібліятэкі імя Францішка Скарыны ў Лондане, дзе яны і захоўваюцца да сёння[3].

Сям’я

У першым шлюбе з Наталля Дзмітрыеўна Чамярысава (пасля ў шлюбе з Майсеевым), ад якой меў дачку Наталлю (Тюсю; 1928-1967)[3]. Наталля пабралася шлюбам з Уладзімірам Кушалем, сынам Францішка Кушаля і паэтэсы Наталлі Арсенневай. У шлюбе мела двух дзяцей, Пятра і Наталлю, якіх пасля яе смерці пасля цяжкай хваробы даглядалі свёкры[4]. У другім шлюбе са спявачкай Надзей Градэ-Куліковіч[3].

Творы

• Dance with me, Tuka. — New York, Schirmer, Kawson Gould Music Publisher, 1972. — 14 p.[5]
• Беларуская музыка = The Whiteruthenian Music: Кароткі нарыс гісторыі беларускага музычнага мастацтва. Частка першая. — Ню Ёрк: выданьне БІНІМу, 1953. — 63 с.[6]
• Беларуская музычная культура / Мікола Шчаглоў. — Бэрлін: [б. в.], 1944. — 32 с. — (Народная Бібліятэчка, № 6).
• Беларуская народная песьня / Мікола Шчаглоў // Беларуская народная культура: Нарысы. — Ватэнштэт, 1946. — 44 с. — С. 31 — 34.
• Беларуская савецкая опэра / Мікола Куліковіч. — Мюнхэн: Інстытут для Вывучэньня СССР, 1957. — 126 с. — (Досьледы й Матар’ялы. Сэрыя 2, Вып. 60).
• Беларускі песенны зборнік. — Кліўленд: Выдавецтва Згуртаваньня беларускае моладзі, 1960. — 228 с.[7]
• Беларускі песенны зборнік. Вып. 1: Абрадавыя беларускія сьпевы і гульні, калядныя, вясновыя і купальскія. — Кліўленд: выдана Згуртаваньнем беларускае моладзі ў Амэрыцы, 1954. — 72 с.
• Беларускі песенны зборнік[8]. Вып. 5: Патрыятычныя беларускія сьпевы для хору. — Кліўленд: Згуртаваньне беларускае моладзі ў Амэрыцы, 1955. — 71 с.
• Беларускія народныя інструмэнты / Мікола Шчаглоў // Беларуская народная культура: Нарысы. — Ватэнштэт, 1946. — 44 с. — С. 12 — 17.
• Калядоўшчыкі: Byelorussian Christmas Songs. — Clevland: Byelorussian Youth Assn. in Cleveland, 1961. — 17 с.[9]
• Калядоўшчыкі: Каляды і калядныя песьні з гульнямі / Апрацоўка Кругу Праваслаўнай моладзі і Беларускага аб’яднаньня студэнтаў. — Беласток, 1989. — 17 с.
• Кніга мая Галубіная = Book of the Dove. — New York: Galaxy Music Corporation, 1964. — 5 с. — (A Heritage of Folk songs).
• Купальская сцэнка. — Чыкага, 1966. — 2 с.[10]
• Родныя матывы: Byelorussian songs and dances for accordion. — Cleveland: Byelorussian Youth Ass’n in Cleveland, 1967. — 54 с.
• Советская опера на службе партии и правительства / Н. Куликович. — Мюнхен: Институт по изучению истории и культуры СССР, 1955. — 149 с. — (Серия II. Исследования и материалы, № 30).
• Аўтар музыкі для гімна «Пагоня»

У сааўтарстве

• Бацькаўшчына: Мантаж / Натальля Арсеньнева, Мікола Куліковіч. — [Міхельсдорф: Беларуская гімназія імя Янкі Купалы, 1947]. — 2 с.

Зноскі

1. ↑ Паводле іншых звестак: 13 кастрычніка 1896 г. у Маскве.
2. ↑ У Чыкага знойдзена магіла першага прэм’ер-міністра БНР Язэпа Варонкі
3. 1 2 3 Юрэвіч, Л. Шматгалосы эпісталярыум : гісторыя людзей і ідэй на эміграцыі ў ліставанні / Лявон Юрэвіч. — Мінск : ??, 2012. — 6 с. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны ; кн. 20)
4. ↑ Петрушкевіч, А. М. Наталля Арсеннева : Шлях да Беларусі : манаграфія / Ала Мікалаеўна Петрушкевіч; прадм. і рэд. А. М. Пяткевіча. — Мінск : Кнігазбор, 2013. — 180 с. ISBN 978-985-7057-44-3
5. ↑ Падборка беларускіх мелодый і песняў з тлумачэннямі ў англійскай мове
6. ↑ Нотныя прыклады рысаваў Барыс Данілюк. Рэцэнзіі: Божым Шляхам. — 1953. — № 56. — С. ; Запісы = Zapisy. — 1954. — № 5. — С.
7. ↑ Зборнік прысвечаны Кліўлендскаму аддзелу ЗБМА. Вокладку праектаваў М. Наўмовіч
8. ↑ Вып. 2, 3, 4 цалкам не былі надрукаваны, але набраны і паасобныя старонкі адбітыя (інфрмацыя У. Дунец).
9. ↑ Калядкі з нотамі; гульні; прыказкі калядоўшчыкаў.
10. ↑ Мантаж

Літаратура

• Календарыюм // «Czasopis», № 04/2003