Няхама Файнштэйн-Пухачэўская
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Файнштэйн. Няхама Файнштэйн-Пухачэўская (іўр.: נחמה פוחצ’בסקי), (дзявочае прозвішча Файнштэйн, па мужу Пухачэўская (у Расіі — Пахачэўская); 23 сакавіка 1869 год, Брэст, Расійская імперыя, — 21 мая 1934 года, Рышон-ле-Цыён, Падмандатная Палесціна) — паэтэса і пісьменніца, суфражыстка(руск.) бел., суддзя.
Біяграфія
Маладыя гады
Няхама Файнштэйн-Пухачэўская нарадзілася ў 1869 годзе ў Брэсце, на паўднёвым-захадзе сучаснай Беларусі, у заможнай хасідскай сям’і Ёны Цві і Блюмы (Мільхікер) Файнштэйнаў. У дзевяцігадовым узросце яна пераехала разам з сям’ёй у горад Царыцын на поўдні Расіі. У старэйшых класах гімназіі Няхаму пакахаў сын рускіх арыстакратаў, яна стала блізкая да рускіх моладзевых і рэвалюцыйных колаў. Бацька Няхамы баяўся гэтай сувязі і таксама пярэчыў супраць ўплыву на дачку рускай культуры, таму забраў яе з гімназіі і наняў рэпетытара-яўрэя, які вучыў яе ў тым ліку іўрыту. У юнацтве яна перапісвалася са Львом Восіпавічам Гардонам(руск.) бел., чые творы аказалі на яе моцны ўплыў, сябравала з Іосіфам Віткіным(руск.) бел..
Праз некаторы час Няхама пачала сама пісаць на іўрыце і пасылаць артыкулы ў газету «Ха-Меліц(руск.) бел.», якая выдавалася ў Расіі. Сярод найбольш значных работ на гэтым раннім этапе быў артыкул «Яшчэ пра пытанні дачок» (1889 год, апублікаваны ў «Ха-Меліц(руск.) бел.»), у якой прапагандавалася яўрэйская адукацыя для дзяўчынак. Іншыя важныя артыкулы ўключалі адказ, апублікаваны ў часопісе «Ха-шылаях(іўрыт) бел.» (1908 год), на супярэчлівы артыкул Іцхака Эпштэйна аб набыцці арабскіх зямель у Палесціне.
У 17 гадоў Файнштэйн-Пухачэўская вярнулася ў Брэст і далучылася да сіянісцкага руху «Хібат Цыён(руск.) бел.». У 1889 годзе яна выйшла замуж за Ехіэля (Міхеля) Залмана Пухачэўскага(іўрыт) бел., таксама ўраджэнца Брэста і актывіста «Хібат Цыён». Ён быў адным з першых шасці сельскагаспадарчых інструктараў («мадрыхаў», (іўр.: מדריך)), дасланых баронам Эдмон дэ Ротшыльд(руск.) бел. у Палесціну для заняткаў вінаградарствам і садоўніцтвам. Няхама здзейсніла алію(руск.) бел. разам з мужам у «машаву(руск.) бел.» Рышон-ле-Цыён. У 1896 годзе яна вярнулася ў Брэст са сваім малалетнім сынам Асаэлем. У Расіі Няхама правяла паўтара года, пасля чаго вярнулася да мужа.
Літаратурная творчасць
Пражываючы ў Палесціне, Файнштэйн-Пухачэўская працягнула пісаць апавяданні з жыцця краіны на іўрыце, стаўшы першай іўрытамоўнай пісьменніцай. Яе дом быў другім домам у Рышон-ле-Цыёне (пасля дома Давыда Юдэлевіча(іўрыт) бел., дзе размаўлялі толькі на іўрыце. Ён стаў месцам сустрэч яўрэйскай моладзі і літаратараў, якія пішуць на іўрыце.
Яе працы (больш эсэ, чым апавяданні) наўпрост звязаны з нацыянальным сіянісцкім праектам, але жаночыя персанажы ў яе творах паказваюць, наколькі крытычна Пухачэўская ацэньвала жаночае жыццё ў ішуве(руск.) бел.. C аднаго боку, жанчыны былі раўнапраўнымі партнёрамі ў працы па стварэнні новай краіны яўрэяў, але, з іншага, яны былі выключаныя з рэальнага партнёрства ў паўсядзённых справах супольнасці, яго інтэлектуальнага жыцця і працэсаў прыняцця рашэнняў[2].
Першы зборнік апавяданняў Пухачэўскай «У Новай Іўдзеі» быў апублікаваны ў 1911 годзе. Першыя пяць апавяданняў прысвечаныя яўрэйскаму земляробчаму жыццю ў Палесціне; апошнія пяць — малююць еменскую суполку ў Рышон-ле-Цыёне. Некаторыя з гісторый закранаюць пытанні фемінізму, уключаючы пытанні эканамічнай незалежнасці жанчын у «Ха-Аведот» («Страты»ת (іўр.: האבדות)), несправядлівасці яўрэйскага закона аб разводзе ў «Паамаім» («Двойчы») і статусе бясплодных жанчын у яўрэйскім жыцці ў дыяспары. Гэтая тэма таксама была закранутая ў больш познім аповядзе «Асона шэль Афія» («Бядотнае становішча Афіі», 1925ת (іўр.: אסונה של אפיה)).
Сучасныя крытыкі надалі гэтаму выданню мала ўвагі, за выключэннем двух рэцэнзентаў, якія катэгарычна пярэчылі супраць паўтаральных катастроф і бедстваў, апісаных у кнізе. «Там, дзе чытач спадзяецца сустрэць шмат жыцця, — піша Якаў Зрубовел, — ён на кожным кроку спатыкаецца аб трупы».
У другім зборніку Пухачэўскай «Бакфар у-ва-авода: Сіпурым» (У вёсцы і на працы, 1930ת ()) шмат фемінісцкіх матываў, у тым ліку некалькі ўрыўкаў, полемизирующих супраць абясцэньвання жаночага працы ў камуне. Самая паспяховая навэла ў зборніку — «Бі-вдидут» («У адзіноце»ת (іўр.: בבדידות)), напісаная ў форме дзённікавых запісаў, у якой распавядаецца гісторыя саракагадовай жанчыны, якая жыве і працуе на ферме са сваім братам-жанчынанянавіснікам.
У апошнія гады жыцця Пухачэўская напісала неапублікаваны раман «Ба-Мідрон» («На схіле», (іўр.: במדרון : רומן ארצישראלי)), які распавядае пра хранічна няўдачлівага яўрэйскага фермера па імені Хаім Зельцберг.
Грамадскае жыццё
Няхама Файнштэйн-Пухачэўская была членам мясцовага савета Рышон-ле-Цыён, членам камітэта школ, суддзёй у грамадзянскім судзе. Яна заснавала касу беспрацэнтных крэдытаў для маючых патрэбу, брала на часовае выхаванне дзяўчынак-сірот.
У 1909 годзе, калі ў Рышон-ле-Цыён прыехалі еменскія(руск.) бел. сем’і, Пухачэўская дапамагала ім адаптавацца. Яны называлі яе «маці еменцаў»[3]. Файнштэйн-Пухачэўская заснавала таксама «Таварыства Лінат-Цэдэк» ((іўр.: חברת לינת-צדק)), якое займалася размяшчэннем у спецыяльна пабудаваным пансіёне падарожнікаў і бедных рабочых. Гэта таварыства ператварылася ў буйную дабрачынную арганізацыю для пацярпелых і хворых.
Файнштэйн-Пухачэўская з’яўлялася заснавальніцай «Асацыяцыі вывучэння іўрыту для жанчын „Двора“» ((іўр.: אגודת דבורה ללימודי עברית לנשים)) і адной са стваральніц «Саюза яўрэйскіх жанчын за роўныя правы ў Эрэц-Ісраэль», які быў заснаваны ў 1919 годзе для правядзення кампаніі за выбарчае права жанчын у Палесціне.
У 1919 годзе на агульным сходзе калоніі Рышон-ле-Цыён было вырашана даць еменцам і жанчынам права голасу. Першыя дзве жанчыны, якія набралі найбольшую колькасць галасоў, павінны былі ўключацца ў савет («ваад», (іўр.: ועד)) — мясцовы орган улады — незалежна ад колькасці галасоў, якія атрымаюць мужчыны.
Вынік быў нечаканым, паколькі больш за ўсё галасоў набрала Няхама Файнштэйн-Пухачэўская, апярэдзіўшы з вялікім адрывам ўсіх абіраемых мужчын. Згодна са статутам, член савета, які набраў найбольшую колькасць галасоў, прызначаўся старшынёй, і таму Няхама Пухачэўская павінна была стаць першай жанчынай, якая ўзначаліла савет, што кіраваў Рышон-ле-Цыёнам.
Аднак яна вымушаная была пакінуць пасаду кіраўніка і пагадзіцца на месца паўнапраўнага члена савета. Афіцыйная прычына заключалася ў тым, што ва ўмовах пачатку брытанскага праўлення, c ўладамі Падмандатнай Палестыны стаялі цяжкія перамовы. Яе адстаўка адбылася пры ўмове, што Файнштэйн-Пухачэўская вырашыць, хто яе заменіць. На гэтую пасаду быў абраны кандыдат-мужчына, які заняў трэцяе месца ў спісе пасля Файнштэйн-Пухачэўскай і Адзіны Каханскай, якая заняла на выбарах другое месца.
На выбарах у Заканадаўчы сход Брытанскай Палесціны(руск.) бел., якія адбыліся 19 красавіка 1920 года, яна была абраная адным з пяці дэпутатаў ад «Саюза яўрэйскіх жанчын за роўныя правы ў Эрэц-Ісраэль».
Пайшла з жыцця Няхама Файнштэйн-Пухачэўская ў 1934 годзе ва ўзросце 64 гадоў, пахаваная пад смакоўніцаю на ўзгорку старых могілак Рышон ле-Цыён.
Зноскі
- 1 2 Bibliothèque nationale de France Nechama Pohatchevsky // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.
- ↑ Orly Lubin The Alibi ofthe Arbitrary // JEWISH WOMEN IN PRE-STATE ISRAEL: Life History, Politics, and Culture. — 2008. — С. 231—243.
- ↑ יפה ברלוביץ, אעברה נא בארץ: מסעות אנשי העלייה הראשונה, משרד הבטחון, 1992, עמ’ 297
Спасылкі
- Nehamah Pukhachewsky The Encyclopedia of Jewish Women
- Канферэнцыя, прысвечаная 130-годдзю Першай аліі