Отфрыд Пройслер
О́тфрыд Про́йслер (ням.: Otfried Preußler; 20 кастрычніка 1923, Рэйхенберг, Першая Чэхаславацкая Рэспубліка — 18 лютага 2013, Прын-ам-Хімзэ) — нямецкі дзіцячы пісьменнік, па нацыянальнасці — лужычанін (лужыцкі серб). Найбольш вядомыя творы: «Маленькая Баба-Яга», «Маленькі Прывід», «Маленькі Вадзянік» і «Крабат, ці Легенды старога млына».
Біяграфія
Нарадзіўся ў 20 кастрычніка 1923 года ў Рэйхенбергу (Паўночная Багемія). Бацька Отфрыда захапляўся гісторыяй роднага краю і прывіў гэту любоў сыну. Пасля заканчэння школы Пройслер быў адпраўлены ваяваць на Усходні Фронт, а ў 1944 годзе лейтэнантам трапляе ў савецкі палон. Вярнуўшыся ў 1949 годзе з палону, адшуквае сваіх родных і нявесту, з якой ён у тым жа годзе ажаніўся. Больш за дваццаць гадоў (да 1970 года) працуе настаўнікам і дырэктарам школы ў Баварыі. У гэты ж час пачынае пісаць казкі «Маленькі вадзянік», «Маленькая Баба-Яга», «Маленькі прывід», вельмі нетрадыцыйныя для нямецкай дзіцячай літаратуры — у яго творах па вызначэнні злыя героі выступаюць у ролях станоўчых. Аднак вяршыняй пісьменніцкага майстэрства для Пройслера стала казка «Крабат, ці Легенды старога млына», напісаная па матывах легенд лужыцкіх сербаў, заходнеславянскай народнасці, што пражывае на ўсходзе Германіі па берагах Шпрэе.
Усяго Пройслерам напісана 32 кнігі, якія перакладзены каля 275 разоў на 55 моў свету і атрымалі розныя прэміі. Сумарны тыраж яго кніг дасягае 55 мільёнаў асобнікаў.
Пройслер жыў і працаваў у Гайдэнголзене недалёка ад Розенхайма. З тых часоў, як ён аддаліўся ад спраў, Пройслер пачаў пісаць пра перажытае ў савецкім палоне. Аднак яго ўспаміны будуць апублікаваны толькі пасля яго смерці.
Бібліяграфія
- «Маленькі Вадзянік» (1956)
- «Маленькая Баба-Яга» (1957)
- «Разбойнік Хотцэнплотц» (1962)
- «Маленькі Прывід» (1966)
- «Прыгоды моцнага Янкі» (1968)
- «Крабат, ці Легенды старога млына» (1971)
- «Хербэ Вялікі капялюш» (1981)
- «Гном Хербэ і лясун» (1986)
Экранізацыі
- 1967 — «Лясны разбойнік» (тэлестужка)
- 1974 — «Лясны разбойнік» / Der Räuber Hotzenplotz, рэжысёр Густаў Эмк
- 1977 — «Крабат — вучань ведзьмака» / Carodejuv ucen (анімацыйны), рэжысёр Карэл Земан
- 1979 — «Neues vom Räuber Hotzenplotz», рэжысёр Густаў Эмк
- 1986 — «Маленькая вядзьмарка» / Die kleine Hexe, рэжысёр Здэнек Сметана
- 1986 — «Маленькая Баба-Яга» (фільм-спектакль), рэжысёр Анатоль Равіковіч
- 1987 — «Прывід з горада Ойленберга» (фільм-спектакль), рэжысёр Анатоль Сляскі
- 1991 — «Маленькая вядзьмарка» / Die kleine Hexe, рэжысёр Генадзь Сакольскі
- 1992 — «Маленькі прывід» / Das Kleine Gespenst, рэжысёр Курт Лінда
- 1993 — «Дурная Аўгусціна» / Die dumme Augustine, рэжысёр Юрай Герц
- 2006 — «Лясны разбойнік» / Der Räuber Hotzenplotz, рэжысёр Гернат Роль
- 2008 — «Крабат. Вучань ведзьмака» / Krabat, рэжысёр Марка Кройцпайнтнер
Узнагароды
Дзяржаўныя ўзнагароды
- Афіцэрскі крыж ордэны «За заслугі перад Федэратыўнай Рэспублікай Германія» (1993)
- Баварскі ордэн «За заслугі» (1979)
- Баварскі ордэн Максіміліяна «За дасягненні ў навуцы і мастацтве» (2010)
Літаратурныя прэміі
- 1956 — Нямецкая прэмія за кнігі для дзяцей (ням.: Deutscher Kinderbuchpreis), спецыяльны прыз.
- 1961 — Нямецкая прэмія за кнігі для дзяцей (ням.: Deutscher Kinderbuchpreis), спецыяльны прыз.
- 1963 — Нямецкая прэмія за кнігі для юнацтва (ням.: Deutscher Jugendbuchpreis).
- 1971 — Культурная прэмія горада Розенхайма.
- 1972 — Сярэбранае пяро Ротэрдама (Прэмія за кнігі для моладзі, Нідэрланды).
- 1972 — Нямецкая прэмія за кнігі для юнацтва.
- 1972 — Польская прэмія за кнігі для юнацтва.
- 1973 — Еўрапейская прэмія за кнігі для юнацтва
- 1973 — Сярэбранае пяро Ротэрдама (Прэмія за кнігі для моладзі, Нідэрланды).
- 1973 — Прэмія «Выбітная кніга 1973 года» Амерыканскай бібліятэчнай асацыяцыі.
- 1977 — Прэмія Польскіх выдавецтваў за кнігі для юнацтва.
- 1979 — Культурная прэмія Судэцкіх немцаў.
- 1980 — Прэмія «Libro des interés infantil» Міністэрствы культуры Іспаніі.
- 1987 — Прэмія імя Андрэаса Грыфіуса.
- 1987 — Каталіцкая прэмія за кнігі для дзяцей
- 1988 — Прэмія «El-Barco-de-Vapor» (Іспанія)
- 1988 — Вялікая прэмія Нямецкай акадэміі дзіцячай і юнацкай літаратуры.
- 1990 — Літаратурная прэмія Эйхендорфа.
- 1992 — Нямецкая прэмія фэнтэзі гарады Пасау.
- 1996 — сярэбраны знак Фонду Санта-Марыя.
- 1997 — Прэмія «Die spielende Hand» Асацыяцыі нямецкіх лялечных тэатраў.
- 1997 — Культурная прэмія Верхняй Баварыі.
- 1998 — Прэмія «Wildweibchen» гарады Райхельсхайм.
- 2000 — Літаратурная прэмія імя Конрада Адэнаўэра.
- 2001 — Сярэбраная пласціна «El-Barco-de-Vapor» (Іспанія).
Зноскі
- 1 2 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118596438 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.
- 1 2 http://web.archive.org/web/20160401212546/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/otfried-preussler
- ↑ Library of Congress Authorities — Library of Congress. Праверана 23 жніўня 2019.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118596438 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
Спасылкі
- Otfried Preußler на сайце Datenbank zum literarischen Bayern Архівавана 6 студзеня 2016. (ням.)
- Auszeichungen von Otfried Preußler Архівавана 20 кастрычніка 2007. (ням.)
- Дыястужка «Маленькая Баба-Яга»