Павел Пятровіч Свін’ін
Павел Пятровіч Свін’ін (8 (19) чэрвеня 1787, сядзіба Яфрэмава Галіцкага павета Кастрамской губерні — 9 (21) красавіка 1839) — рускі пісьменнік, выдавец, журналіст і рэдактар, мастак, гісторык, географ, калекцыянер.
Вучыўся ў Высакародным пансіёне пры Маскоўскім універсітэце. Дэбютаваў у друку ў 1803 годзе (пансіёнскі часопіс «Ранішні світанак»). Служыў у Маскоўскім архіве Калегіі замежных спраў. У 1806 годзе быў прыкамандзіраваны да віцэ-адмірала Д. М. Сянявіну, які знаходзіўся з эскадрай у Міжземным моры. У 1811—1813 гадах служыў сакратаром рускага генеральнага консула ў Філадэльфіі.
Першая яго кніга была выдадзена ў Амерыцы («Sketches of Moscow and St. Petersburg», 1813; перавыданая ў 1814 годзе ў Лондане пад назвай «Sketches of Russia»). У 1813 годзе служыў пры Галоўнай кватэры рускай арміі ў Германіі. У 1814 годзе вярнуўся ў Расію. Выдаў некалькі кніг шляхавых нарысаў (1814—1818). У 1818—1830 гадах выдаваў часопіс «Отечественные записки».
У 1824 годзе выйшаў у адстаўку з чынам стацкага саветніка і займаўся літаратурнай і выдавецкай дзейнасцю. Выпусціў кнігі «Векапомнасці Санкт-Пецярбурга і яго наваколляў» (ч. 1—5, 1816—1828), «Паказальнік галоўнейшых славутасцей, якія захоўваюцца ў Майстэрні Зброевай палаты» (1826). Быў сапраўдным членам Акадэміі майстэрстваў і членам Расійскай акадэміі. Свін’іну належыў так званы «Рускі Музеум» — збор твораў жывапісу, скульптуры, прадметаў старажытнасць, рукапісаў разам з нумізматычнай і мінералагічнай калекцыямі. У 1834 годзе фінансавыя цяжкасці вымусілі яго спрадаць свае калекцыі.
Свін’ін — аўтар першага жыццяпіса механіка-самавукі І. П. Кулібіна (1819), гістарычных раманаў «Шамякін суд, або Апошняя міжусобіца ўдзельных князёў рускіх» (1832), «Ярмак, або Заваяванне Сібіры» (1834), драматычных твораў. У 1838 аднавіў выданне «Айчынных занатовак», дзе надрукаваў урывак са сваёй «Гісторыі Пятра Вялікага». З студзеня 1839 года часопіс быў перададзены на правах арэнды А. А. Краеўскаму.
Зноскі
- 1 2 Свиньин, Павел Петрович // Русский биографический словарь / под ред. А. А. Половцов — СПб.: 1904. — Т. 18. — С. 218–221.
- 1 2 3 Чертков Л. Н. Свиньин // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 6. — С. 703.