wd wp Пошук:

Патрыцыя Хайсміт

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Хайсміт. Патрыцыя Хайсміт (англ.: Patricia Highsmith; пры нараджэнні Мэры Патрыцыя Пленгман; 19 студзеня 1921, Форт-Уэрт, Тэхас, ЗША4 лютага 1995, Лакарна, Швейцарыя) ― амерыканская пісьменніца.

Біяграфія

Патрыцыя Хайсміт нарадзілася ў мястэчку Форт-Уэрт (штат Тэхас), але спачатку выхоўвалася бабуляй па матчынай лініі і жыла ў Нью-Ёрку (пазней яна назвала гэты час «маленькім пеклам»), а пазней у маці Мэры Коўтс (13 верасня 1895 года — 12 сакавіка 1991 года) і айчыма Стэнлі Хайсміта (Мэры пабралася з ім шлюбам у 1924 годзе), якія былі прафесійнымі акцёрамі. Маці Патрысіі развялася з бацькам Джэем Бернардам Пленгманам (1889—1975) за 10 дзён да нараджэння дачкі[7].

Юная Хайсміт мела даволі напружаныя адносіны з маці, часта крыўдзіла айчыма, хоць пазней часта спрабавала перацягнуць яго на свой бок у сварках з маці. Як распавяла сама Хайсміт, яе маці прызналася, што спрабавала перапыніць цяжарнасць, выпіўшы шкіпінар. Хайсміт так і не прызвычаілася да такіх адносін любові—нянавісці, якія пераследвалі яе да канца жыцця і апісаныя ёю ў апавяданні «Чарапаха» (пра хлопчыка, які забіў маці)[8]. Бабуля навучыла Патрыцыю чытаць у раннім дзяцінстве. Хайсміт праштудыявала бібліятэку маці і айчыма. Ва ўзросце васьмі гадоў Хайсміт адкрыла для сябе кнігу Карла Менінгера «Чалавечы розум» і захапілася абследаваннем пацыентаў з псіхічнымі разладамі, такімі як піраманія і шызафрэнія[9].

Па словах біёграфа пісьменніцы Эндру Уілсана ў кнізе «Прыгожы цень», жыццё Хайсміт было няпростым: яна была алкагаліцай, і яе раманы не доўжыліся больш за пару гадоў, а сучаснікам і знаёмым яна наогул здавалася чалавеканенавісніцай і жорсткім чалавекам. Яна аддавала перавагу таварыству жывёл, а не людзей. Разам з ёй жылі каты і слімакі. Апошнія, па словах Хайсміт, ўсялялі ў яе дзіўны спакой, у садзе пісьменніцы было некалькі сотняў гэтых малюскаў, часам яна нават брала некаторых з іх з сабой у падарожжы[10]. Патрыцыя Хайсміт не была замужам і не мела дзяцей. У пісьменніцы былі як лесбійскія, так і гетэрасексуальныя повязі, раманы. Адзін з вядомых усім раманаў звязаў яе з амерыканскай пісьменніцай Мэрыджэйн Мікер (англ.: Marijane Meaker)[11].

Хайсміт была рашучай атэісткай[12]. Нягледзячы на тое, што яна лічыла сябе лібералкай і ў школьныя гады ладзіла з афра-амерыканскімі студэнтамі, у наступныя гады яна лічыла, што амерыканскія мурыны вінаватыя ў крызе сацыяльнага забеспячэння ў ЗША[13]. А таксама яна не любіла карэйцаў, таму што «яны елі сабак»[14]. Патрыцыя Хайсміт называла сябе сацыял-дэмакраткай[14]. Яна верыла ў амерыканскія дэмакратычныя ідэалы і ў «абяцанні» гісторыі ЗША, але таксама вельмі крытычна ставілася да рэальнасці культуры і знешняй палітыкі краіны 20-га стагоддзя. Пачынаючы з 1963 года яна пражывала выключна ў Еўропе. Яна захавала грамадзянства Злучаных Штатаў, нягледзячы на падатковыя штрафы, на якія яна горка скардзілася, жывучы шмат гадоў у Францыі і Швейцарыі[15].

Памерла 4 лютага 1995 года ў Лакарна (Швейцарыя) ад лейкеміі[16].

Творчасць

Паўтаральныя матывы ў прозе Патрыцыі Хайсміт уключаюць каханне, нянавісць, апантанасць або рэўнасць. У сваіх творах яна засяроджвалася не столькі на апісанні злачынстваў, колькі на псіхалагічных асновах выканаўцаў і іх псіхалогіі[17].

У 1950 годзе яна скончыла раман «Незнаёмцы ў цягніку», які быў экранізаваны Альфрэдам Хічкокам у 1951 годзе пад назвай «Незнаёмцы з цягніку»[17]. У 1955 годзе выйшла адна з самых папулярных яе кніг «Таленавіты містар Рыплі». Вялікі поспех падштурхнуў пісьменніцу працягнуць серыю раманаў, прысвечаную герою Тому Рыплі[17]. «Цана солі» вылучаецца ў творчасці Хайсміт, якая складаецца ў асноўным з дэтэктыўных раманаў. «Цана солі» таксама вядомы як «Кэрал» ― гэта лесбійскі раман натхнёны досведам аўтара. Ён вылучаўся сярод іншых раманаў пра гомасексуальныя адносіны перш за ўсё развянчаннем стэрэатыпаў і завяршэннем гісторыі хэпі-эндам[18].

Па-беларуску раманы пісьменніцы не даступныя. Некалькі апавяданняў Хайсміт былі перакладзены Уладзімірам Шчасным, напрыклад «Гальштук Вудра Уілсана»[19].

Творы

Раманы

  • Strangers on a Train (1950)
  • The Price of Salt (1952) (як Клэр Морган)
  • The Blunderer (1954)
  • Deep Water (1957)
  • A Game for the Living (1958)
  • This Sweet Sickness (1960)
  • The Cry of the Owl (1962)
  • The Two Faces of January (1964)
  • The Glass Cell (1964)
  • A Suspension of Mercy (1965) (The Story-Teller in the U.S.)
  • Those Who Walk Away (1967)
  • The Tremor of Forgery (1969)
  • A Dog’s Ransom (1972)
  • Edith’s Diary (1977)
  • People Who Knock on the Door (1983)
  • Found in the Street (1986)
  • Small g: a Summer Idyll (1995)

Зборнікі апавяданняў

  • Eleven (1970)
  • Little Tales of Misogyny (1975)
  • The Animal Lover’s Book of Beastly Murder (1975)
  • Slowly, Slowly in the Wind (1979)
  • The Black House (1981)
  • Mermaids on the Golf Course (1985)
  • Tales of Natural and Unnatural Catastrophes (1987)
  • Chillers (1990)
  • Nothing That Meets the Eye: The Uncollected Stories (2002)
  • Under a Dark Angel’s Eye: The Selected Stories of Patricia Highsmith (2021).

Эсэ і артыкулы

  • «The Sense of Form», The Writer, January 1948
  • «Suspense in Fiction», The Writer, December 1954
  • «Not-Thinking with the Dishes» (1982), Whodunit? A Guide to Crime, Suspense and Spy Fiction
  • «Scene of the Crime» (1989), Granta, Issue No. 29, Winter.

Зноскі

  1. 1 2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  2. Person Profile // Internet Movie Database — 1990. Праверана 14 кастрычніка 2015.
  3. Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11855087X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 снежня 2014.
  4. Patricia Highsmith // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  5. Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11855087X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
  6. Find a Grave — 1995. Праверана 30 сакавіка 2021.
  7. Bradford, Richard (2021). «Devils, Lusts and Strange Desires: The Life of Patricia Highsmith» (1st ed.). Bloomsbury Caravel.
  8. Harrison, Russell (1997). «Patricia Highsmith» (Twayne’s United States Authors Series, No. 683). 1st ed. Twayne Publishers.
  9. Piepenbring, Dan (January 19, 2015). «A Dissatisfaction with Life». The Paris Review.
  10. Мейсон Каррі. «Щоденні ритуали: так працюють митці» = Daily Rituals How Artists Work. — К.: Самміт-книга, 2020. — С. 415.
  11. Schenkar, Joan (February 25, 2016). «What Patricia Highsmith did for love: ‘The Price of Salt’ and the secrets behind ‘Carol’». Los Angeles Times.
  12. Gray, John (May 17, 2013). «A Point of View: Tom Ripley and the meaning of evil». BBC News Magazine.
  13. Wilson, Andrew (2003). «Beautiful Shadow: A Life of Patricia Highsmith (1st ed.)». Bloomsbury.
  14. 1 2 Hodgson, Godfrey (February 6, 1995). «Obituary: Patricia Highsmith». The Independent.
  15. Schenkar, Joan (2009). «The Talented Miss Highsmith: The Secret Life and Serious Art of Patricia Highsmith (1st ed.)». St. Martin’s Press.
  16. Raskin, Jonah (2009). «The Talented Patricia Highsmith». web.sonoma.edu.
  17. 1 2 3 Joshi, S. T. (2019). «Patricia Highsmith: Guilt and Innocence». Varieties of Crime Fiction (1st ed.). Wildside Press. — С. 122—137.
  18. Tonkin, Boyd (December 7, 2015). «’Carol’, Patricia Highsmith, and how gay literature found its voice in the 1950s». The Independent.
  19. «Гальштук Вудра Вільсана». Беларуская палічка.

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі: Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта Катэгорыя·Пісьменнікі ЗША
Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.

Энцыклапедычны партал «Пісьменства беларускве» piśmienstva.viedy.be