wd wp Пошук:

Субкамандантэ Маркас

Субкаманда́нтэ Інсурхéнтэ Ма́ркас (ісп.: Subcomandante Insurgente Marcos) — левы мексіканскі палітык, пісьменнік, філосаф, лідар i iдэолаг руху сапатыстаў, кiраўнiк CАНВ (19942014), аўтар больш за 200 эсэ і 21 кнігі.

Біяграфія

Iмя

Мяркуюць, што сапраўднае імя субкамандантэ — Рафаэль Себасцьян Гiльен Вісэнтэ (ісп. Rafael Sebastián Guillén Vicente), але сам ён гэта абвяргае, сцвярджаючы, што «Маркас нарадзіўся 1 студзеня 1994 года» (дзень пачатку індзейскага паўстання). Маркас — сапраўднае імя аднаго з памерлага сябра субкамандантэ. Цяперашні Маркас кажа, што таго, кім ён быў у пачатку 80-х, больш не існуе, таму яго былое імя не мае ніякага значэння[2][3].

Да 1994

Мексіканскі ўрад сцвярджае, што Маркас наведваў езуіцкую школу ў Тампiкa, дзе ён азнаёміўся з тэалогіяй вызвалення. Вышэйшую адукацыю атрымаў у Нацыянальным аўтаномным універсітэце Мексікі, пасля чаго атрымаў званне прафесара філасофіі ў сумежным універсітэце UAM.

У 1983 годзе Маркас адправіўся ў горы Ч’япас, каб пераканаць бедных індзейцаў майя арганізаваць і запусціць пралетарскую ревалюцыю супраць мексіканскай буржуазіі і федэральнага ўрада. Выслухаўшы яго прапанову, жыхары Ч’япас «проста глядзелі на яго», а пасля адказалі, што яны не гарадскія рабочыя.

Ходзяць чуткі, што Маркас пакінуў Радзiму ў сярэдзіне 1980-х гадоў, з’ехаўшы ў Нікарагуа, каб служыць у сандынiстаў пад псеўданімам El Mejicano. У канцы 1989 года Маркас вярнуўся ў Мексіку, каб дапамагчы стварыць «Сапатысцкае Войска Нацыянальнага Вызвалення» (СВНВ) пры падтрымцы сандыністаў і сальвадорскага левага партызанскага атрада ФНОФМ.

Сапатысцкае Армiя Нацыянальнага Вызвалення

Зімой 1994 пачалося індзейскае паўстанне ў ў мексіканскім штаце Ч’япас, якое рух сапатыстаў падтрымаў. Аднак урад хутка здушыў мяцеж, а САНВ прыйшлося ненадоўга залегчы на ​​дно.

У красавіку 2001 Субкамандантэ Маркас ўзначаліў мірны паход на Мехіка.

У чэрвені 2005 года ў рамках разгортваецца прэзідэнцкай кампаніі Маркас анансаваў «Іншую кампанію». Сапатысты не збіраліся вылучаць або падтрымліваць каго-небудзь з кандыдатаў на прэзідэнцкі пост, замест гэтага яны вылучылі патрабаванні прыняцця новай канстытуцыі, у якой былі б замацаваны агульнанацыянальная ўласнасць на натуральныя багацці Мексікі і аўтаномныя правы для 57 карэнных этнасаў.

У кастрычнiку 2007 Субкамандантэ Маркас праводзіць сустрэчу з прадстаўнікамі індзейскіх народаў Мексікі. Ён заявіў, што гэтае мерапрыемства прымеркавана да 515-годдзя ўварвання на зямлі індзейцаў, якія затым падвергнуліся «капіталістычнай псуты і эксплуатацыі»[4].

У лiпенi 2012 Энрыке Пенья Ньета быў абраны прэзідэнтам Мексікі. Новы кіраўнік дзяржавы працягнуў праамерыканскую палітыку сваіх папярэднікаў. Сапатысты правялі пратэстныя акцыі ў штаце Ч’япас супраць новай улады. Сярод дэманстрантаў быў Субкамандантэ Маркас[5].

Сыход з САНВ

У маі 2014 года ў заяве «Паміж святлом і ценем», размешчаным на сайту САНВ субкамандантэ Маркас заявіў, што пакідае арганізацыю, сказаўшы, што «голас Сапатысцкай арміi нацыянальнага вызвалення больш не з’яўляецца маім голасам», патлумачыўшы гэта рашэнне «ўнутранымі зменамі» ў руху. Ён заявіў, што «мы вырашылі, што сёння Маркаса больш не існуе», дадаўшы, што гэта было яго апошняе паведамленне ў якасці лідара арміі і аспрэчыўшы чуткі пра сваю хваробу, сказаў, што яго місія — пракласці шлях для новага пакалення, якому трэба будзе з гэтага часу гаварыць ад імя арміі[6][7].

Творчасць

Творчасць Субкамандантэ накіравана, па большай частцы, на барацьбу з неалiбералiзмам. Вельмі часта ў сваіх эсэ ён выкарыстоўвае іронію, прыпавесці і паэтычныя прыёмы, а таксама стыль магічнага рэалізму. Палітычная філасофія Маркаса, якую называюць таксама неасапатызмам, можа быць ахарактарызаваная як сумяшчэнне асноўных прынцыпаў марксізму i анархізмy.[8]

Вядомыя кнігі

  • Субкамандантэ Маркас. Іншая рэвалюцыя. Сапатысты супраць новага сусветнага парадку. М .: Гiлея, 2002. — (Гадзіна «Ч». Сучасная сусветная антыбуржуазная думка.). ISBN 5-87987-019-7
  • Субкамандантэ Маркас. Чацвёртая сусветная вайна Архівавана 23 ліпеня 2012.. Екацерынбург: Ультра. Культура, 2005. — («Жизнь Zaпрещённых Людей»). ISBN 5-9681-0029-X

Зноскі

  1. Rafael Guillen Vicente // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Gabriel García Márquez y Roberto Pombo Habla Marcos(нявызн.) (недаступная спасылка). Cambio (Ciudad de México) (25 Mar 2001). Архівавана з першакрыніцы 3 чэрвеня 2012. Праверана 29 красавіка 2018. A discussion of Marcos’s background and views. Marcos says his parents were both schoolteachers and mentions early influences of Cervantes and García Lorca.
  3. quoted in «First World, Ha! Ha! Ha! The Zapatista Challenge» Interview: Subcomandante Marcos, by Medea Benjamin. City Lights Books, San Francisco 1994. p. 70.
  4. Norrell, Brenda. «Zapatistas Select Yaqui to Host Intercontinental Summit in MexicoNarco News
  5. http://fb.ru/article/302080/prezident-meksiki-enrike-penya-neto
  6. [Лiдaр сапатыстаў пакідае рух РИА Новости](http://ria.ru/world/20140526/1009328834.htm)(недаступная спасылка)
  7. http://fb.ru/article/251528/subkomandante-markos-biografiya-i-foto

Спасылкi

Тэмы гэтай старонкі: Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта Катэгорыя·Пісьменнікі Мексікі
Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.

Энцыклапедычны партал «Пісьменства беларускве» piśmienstva.viedy.be