Сымон-музыка

«Сымон-музыка» — ліра-эпічная паэма Якуба Коласа, напісаная ў 1911—1925 гадах і ўпершыню выдадзеная ў 1925 годзе ў Менску.

У творы аўтар разважае над шляхамі развіцця нацыянальнага мастацтва і над трагічным лёсам таленту з народа[1][2]. Праз прызму галоўнага героя Я. Колас спрабуе выявіць істотныя рысы светаразумення і светаадчування беларускага працоўнага сялянства[3]. Паэма ёсць жывой серыяй адбіткаў беларускай сялянскай псіхікі і адлюстраваннем літаратурна-эстэтычных поглядаў паэта на ролю мастацтва ў жыцці народа[4].

Гісторыя

Задума напісаць паэму ўзнікла ў Я. Коласа падчас знаходжання ў турме, прыблізна ў 1911. Праца над творам распачалася ў канцы лістапада 1911, неўзабаве пасля выхаду паэта з Мінскага астрожнага замка. Першая частка паэмы была напісаная ў 1911 годзе; другая — у 1912; трэцяя і чацвёртая — у канцы 1917; апошняя — у 1918 годзе. У друку паэма з’явілася ў 1917 годзе ў часопісе «Вольная Беларусь» (першыя тры часткі), канец паэмы друкаваўся ў часопісе «Вольны Сцяг» у 1921 годзе[4].

Згодна з паведамленнямі друку, у 1923 Якуб Колас звярнуўся да карэннага перагляду і перапрацоўкі паэмы, пра што сведчыць таксама і аўтабіяграфія[5]. Праца над новай рэдакцыяй скончылася 8 ліпеня 1924 годзе, аднак падчасе вяртання дамоў па дарозе з Кіславодску яе рукапіс украдзены[3]. Тым не менш, да канца 1924 тры часткі страчанага рукапісу былі адноўлены. Канчатковая праца над паэмай завяршылася ў маі 1925[4].

У мастацтве

Ілюстрацыі да паэмы выконваліся мастакамі Эдуардам Агуновічам (1968)[6], Віктарам Александровічам (1986)[7], Міхаілам Барздыкам (2001)[8], Барысам Заборавым (1972)[9], Мікалаем Селяшчуком (1990)[10], Уладзімірам Шоўкам (2002)[11], Галінай Шапялевіч [12].

На аснове паэмы ў 2005 годзе М. Пінігіным была створаная аднайменная містэрыя ў дзвюх дзеях[13].

Зноскі

1. ↑ Колас Якуб // Чалавек і грамадства: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1998. — ISBN 985-11-0108-7.
2. ↑ Колас Якуб // Культуралогія: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2003. — ISBN 985-11-0277-6.
3. 1 2 Колас Я. Сымон-музыка. Паэма. Факсімільнае выданне. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2012.
4. 1 2 3 Колас Я. Збор твораў у чатырнаццаці тамах. Том 6. Паэмы «Новая зямля» і «Сымон-музыка». Мн., Маст. літ., 1974. С. 489—491. — 624 с.
5. ↑ Вялікі пясняр беларускага народа, выд. АН БССР, Мінск, 1959.
6. ↑ Агунович Эдуард Константинович Архівавана 23 ліпеня 2012.
7. ↑ Александрович Виктор Францевич Архівавана 23 ліпеня 2012.
8. ↑ Борздыко Михаил Федорович Архівавана 23 ліпеня 2012.
9. ↑ Заборов Борис Абрамович Архівавана 23 ліпеня 2012.
10. ↑ Селещук Николай Михайлович Архівавана 25 сакавіка 2015.
11. ↑ Шолк Владимир Исаакович Архівавана 23 ліпеня 2012.
12. ↑ Шепелевич Галина Вячеславовна
13. ↑ Архіўная копія (нявызн.) (недаступная спасылка). Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы. Архівавана з першакрыніцы 10 студзеня 2013. Праверана 1 ліпеня 2012.

Спасылкі

	Сымон-музыка на Вікісховішчы

• Сымон-музыка на Беларускай Палічцы
• Арыгінальнае выданне твора Архівавана 5 сакавіка 2016. на сайце Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі