Тэадор Трыплін
Тэадор Трыплін (Teodor Tripplin; 13 снежня 1812[1], г. Каліш, Польшча — 25 студзеня 1881) — польскі пісьменнік, падарожнік, лекар; удзельнік паўстання 1830—31 гадоў.
Біяграфічныя звесткі
У 1831-40 вывучаў медыцыну ва ўніверсітэтах у Кёнігсбергу і Манпелье. Доктар медыцыны (1840). Падарожнічаў па Еўропе і Паўночнай Афрыцы. У 1849—56 жыў у Варшаве. Атрымаў вядомасць як аўтар аповесці «Пан Зыгмунт у Іспаніі» (т. 1—4, 1852) і «Успамінаў аб падарожжы ў Данію, Нарвегію, Англію, Партугалію і ў дзяржаву мараканскую» (1844) і інш. У 1856 наведаў Беларусь. Па дарозе з Беластока ў Вільню спыняўся ў Гродне; жыў у доме князя Чацвяртынскага, наведваў прыватны музей у горадзе, у якім захоўваліся карціны, малюнкі, старажытная зброя. У 1858 у Вільні выйшаў яго дзённік падарожжа па Беларусі і Жамойці.
Пахаваны ў Варшаве.
Бібліяграфія
- Wspomnienia z podróży po Danii, Norwegii, Anglii, Portugalii, Hiszpanii i Państwie Marokańskim, t. 1-2, Poznań 1844.
- Anglija dziś i dziesięć lat temu, Warszawa 1851.
- Pan Zygmunt w Hiszpanii. Powieść prawdziwa z ostatniej wojny domowej hiszpańskiej, t. 1-4, Warszawa 1852;
- Wspomnienia z podróży po Danii, Norwegii, Anglii, Portugalii i państwie marokańskim, wyd. 2, t. 1-12, Warszawa 1851-1853; wyd. 3, t. 1-8, Petersburg 1853, wyd. 4, tamże 1855;
- Asmodeusz w Paryżu. Wspomnienia lekarza Polaka, t. 1-4, Warszawa 1854;
- Pamiętniki lekarza Polaka z wypadków za granicą doznanych, t. 1-6, Warszawa 1855, wyd. 2, t. 1-4, Warszawa 1857; *Wycieczki po stokach galicyjskich i węgierskich Tatrów”, t. 1-2, Warszawa 1856;
- Podróż przez Saharę, ułożona z opowiadań Jakuba Arago i objaśniona przypisami i uwagami, Warszawa 1854;
- Nowa podróż naokoło ziemi odbyta na fregacie Ermancyja przez dra Antoniego Zanowicza, Warszawa 1855;
- Amazonka. Szkic z życia światowego w zamkach Francji. Z francuskiego przerobiony, Warszawa 1857.
- Lekarz w Szwajcarii, t. 1-4, Warszawa 1856;
- Kobieta z głową, obraz z życia galicyjskiego, t. 1-2, Warszawa 1856;
- Najnowsza podróż po Danii, Norwegii i Szwecji, Wilno 1856;
- Maskarada w obłokach czyli podróż napowietrzna na Morze Północne, Wilno 1856;
- Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego, Wilno 1858);
- Lunatycy, czyli przepowiedziane nieszczęście. Opowiadanie wypisane z rękopisu niewiadomego autora, t. 1-2, Wilno 1857;
- Powrót spod Berezyny. Opowiadanie śp. Antoniego hr. Lanckorońskiego, b. pułkownika b. wojsk polskich, Wilno 1857;
- Dziennik podróży po Litwie i Żmudzi, t. 1-2, Wilno 1858;
- Wycieczki lekarza Polaka po własnym kraju, t. 1-4, Wilno 1858.
- Le donne polacche, dramma originale in cinque atti con prologo del dr. Teodoro Tripplin, pubblicato per cura del Comitato promotore la Societa Democratica Montanelli in Pisa, Pisa 1864, Tip. Valenti, 128 s.
- Wspomnienia z ostatnich podróży, t. 1-4, Warszawa 1878.
Зноскі
- ↑ Дата на надмагільным помніку, por. J. i E. Szulcowie, Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie: zmarli i ich rodziny, Warszawa 1989, s. 252-254, fot. 44
Літаратура
- Грыцкевіч В., Мальдзіс А. Шляхі вялі праз Беларусь. Мн., 1980.
- Грынявецкі В. Трыплін // БЭ ў 18 т. Т. 16. Мн., 2003.
- Zych A. A., (red.), Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności. Thesaurus Silesiae, Katowice 2017. T. 4.