wd wp Пошук:
    ⬜

    Фёдар Іванавіч Самохін

    Фёдар Іванавіч Самохін (руск.: Фёдор Иванович Самохин; 12 люты 1918 года, Хутар Быстряковский, Ніжне-Чырскі раён, Валгаградская вобласць, СССР — 17 ліпеня 1992 года, Бішкек, Кіргізія) — савецкі пісьменнік. Член КПСС (1944). Член СП СССР (1958)[1].

    Біяграфія

    Нарадзіўся ў 1918 годзе на тэрыторыі вобласці войскі Данскога. У 1940 годзе скончыў Ніжне-Чырскую сярэднюю школу. У 1944 годзе Ф. Самохін вучыўся на курсах газетных работнікаў у Маскве. Працоўную біяграфію пачаў у 1934 годзе учетчиком ў родным калгасе, з 1940 па 1942 гады працаваў старэйшым счетоводом Ніжне-Чырскага рыбнай пункта[2].

    Быў удзельнікам Вялікай Айчыннай вайны. З 1942 па 1943 год быў членам бюро Ніжне-Чырскага падпольнага райкама камсамола, з’яўляўся разведчыкам партызанскага атрада «Смерць фашызму», дзе быў цяжка паранены. Пасля вызвалення гэтага раёна ад ворагаў Ф. Самохін быў прызначаны рэдактарам раённай газеты «Калгаснік Дона»[2].

    З 1945 года з’яўляўся карэспандэнтам «Камсамольскай праўды», з 1946 года — літсупрацоўнікам, заг. аддзелам газеты «Ленінская змена» ў Алма-Аце, а з 1947 па 1949 год — спецыяльным карэспандэнтам газеты «Камуніст» (Джамбульская вобласць). З 1949 года жыў і працаваў у горадзе Фрунзе. З 1949 па 1961 год быў літсупрацоўнікам, загадчыкам аддзела ў рэдакцыі газеты «Комсомолец Кіргізіі». З 1961 па 1963 год быў літсупрацоўнікам у рэдакцыі часопіса «Нататнік агітатара»[2]. Яго прозвішча пазначана ў адным з нумароў «ЖЗЛ»[3].

    Памёр у 1992 годзе[4].

    Творчасць

    Для Фёдара Самохіна, як і для многіх пісьменнікаў яго пакалення, незабыўны падзеяй стала Вялікая Айчынная вайна. Першай кнігай пісьменніка з’явіўся апавяданне «разведчыца Клаўдзія Панчишкина», пра байца партызанскага атрада Ніжне-Чырскага раёна, выдадзены ў 1952 годзе. Асаблівае месца ў шэрагу створаных Фёдарам Самохін твораў займала аповесць «Чолпонбай». Таксама Фёдар Самохін прымаў удзел у перакладзе і выданні зборніка твораў кіргізскіх пісьменнікаў-франтавікоў «Звяно, комуз!» (1985)[5]. Цэнтральная тэма творчасці Фёдара Самохіна - любоў да роднай зямлі, да дома, дзе ён нарадзіўся, да краіны[6].

    У 1949 году Фёдар Самохін пераехаў ў Фрунзе і паступіў у апарат газеты «Комсомолец Кіргізіі». Тут, па сутнасці, і пачыналася яго журналісцкая і пісьменніцкая біяграфія. Фёдар Самохін выяўляў не толькі працавітасць, але і асабістую мужнасць. Не маючы абедзвюх ног, ён, тым не менш, часта і шмат ездзіў па рэспубліцы, вывучаў яе людзей і прыроду, знаёміўся з цікавымі людзьмі, якія сталі пасля героямі яго кніг. Вялікае месца ў творчасці Фёдара Самохіна заняў нарыс — самы баявой, аператыўны жанр літаратуры. Адзін з нарысаў, напісаны Фёдарам Самохін, пад назвай «Крывёю сэрца», быў апублікаваны ў зборніку «Героі суровых гадоў»[7]. З нататнікам журналіста ў кішэні Фёдар Самохін аб’ездзіў усю Кіргізію[8].

    Вядомы ў рэспубліцы рускі празаік і публіцыст Фёдар Самохін знакам шырокаму чытачу па шэрагу твораў пра вайну: «Хлопчык з Сталінграда», «Разведчыца Клаўдзія Панчишкина», «Дон — рака партызанская», «Чолпонбай», шматлікім аповядах аб сельскага жыцця нашых дзён[9].
    —часопіс «Літаратурны Кіргізстане»[10].

    Ён быў у жывёлаводаў Сусамыра і будаўнікоў Токтогульской ГЭС, у нафтавікоў Избаскента і хлопкоробов Араван, у гідролагаў Орта-Токо і рыбакоў Ісык-Куля, у гарнякоў Кызыл-Кія і буракаводамі Кеминской даліны. Фёдар Самохін горача, з сапраўднай запалам і захапленнем адгукаўся на самыя надзённыя, самыя актуальныя тэмы тых дзён. Героі яго твораў — простыя савецкія людзі, шараговыя вялікай арміі стваральнікаў, будаўнікоў новага грамадства. І як вынік гэтай шматгадовай і многотрудной дзейнасці — кнігі пра сучаснікаў — аповесць «Дом майго бацькі» і асабліва раман «Чуйскай разлівы»[8]. Праца ў журналістыцы дала яму багаты жыццёвы матэрыял, адтачыць літаратурнае майстэрства. Фёдар Самохін напісаў шэраг аповесцяў: «Хлопчык з Сталінграда», «Дон — рака партызанская», «Чолпонбай», «Дом майго бацькі», «Чуйскай разлівы», «Тры выспы», «Радзіма, я вярнуся!», А таксама шэраг іншых аповесцяў пра сельскага жыцця тых дзён, а таксама шмат апавяданняў[11].

    Яго кнігі «Хлопчык з Сталінграда», «разведчыца Клаўдзія Панчишкина», «Радзіма, я вярнуся!», Прынеслі аўтару заслужаную папулярнасць. Але, мабыць, найбольшую вядомасць набыла яго аповесць «Чолпонбай», якая вытрымала некалькі выданняў ў Фрунзе і ў Маскве і стала адной з найбольш любімых кніг нашай дзятвы[12].
    —газета «Вячэрні Фрунзе»[13].

    Была ў Фёдара Самохіна яшчэ адна пісьменніцкая запал — прыцягненне да адной з генеральных тым савецкай літаратуры — тэме подзвігаў савецкіх людзей у гады Вялікай Айчыннай вайны. Пры напісанні аповесці пра Героя Савецкага Саюза «Чолпонбай», пісьменнік знаёміўся з многімі цікавымі людзьмі — сваякамі Чолпонбая Тулебердиева, сябрамі, таварышамі, з тымі хто акружаў героя. Аповесць «Чолпонбай» выдавалася ў «Маладой гвардыі», «Политиздате», у выдавецтвах Кіргізіі і Валгаграда[8].

    У гонар 60-годдзя Фёдара Самохін выдавецтва «Кыргызстан» выпусціла зборнік пад назвай «Выбранае», у кнігу ўвайшлі лепшыя аповесці, ужо выдаваліся ў рэспубліцы і ў Маскве — «Чолпонбай», «Тры выспы», «Радзіма, я вярнуся!»[14].

    У гонар 70-годдзя Фёдара Самохіна выдавецтва «Кыргызстан» выпусціла зборнік лепшых аповесцяў і апавяданняў, напісаныя аўтарам за многія гады яго творчай дзейнасці. У іх ярка і пераканаўча апавядаецца пра брацкую дружбу народаў, пра нашых сучаснікаў, іх працы і духоўных якасцях[15].

    Бібліяграфія

    • Самохін Ф. Разведчыца Клаўдзія Панчишкина = Разведчица Клавдия Панчишкина. — Валгаград, 1952. — С. 48.
    • Самохін Ф. Хлопчык з Сталінграда : Аповесць = Мальчик из Сталинграда : Повесть / Ил.: В. М. Аляксееў. — Сталінград: Кн. выд-ць, 1954. — С. 80.
    • Самохін Ф. Чолпонбай : Аповесць (Цыклы: Школьныя будні; Суровае час; Прыдонскіх стэпе ў агні) = Чолпонбай : Повесть / Рэд.: С. М. Жажиев; Худож. рэд.: І. А. Яфімаў; Аформяць.: А. Осташева; Тых. рэд.: А. Бейшенов; Карэктыў.: П. С. ляснічы, А. А. Берзіня. — Фрунзе: Кіргізскае дзяржаўнае выдавецтва, 1958. — С. 191. — 12 000 экз.
    • Самохін Ф. Чолпонбай : Аповесць (Цыклы: Школьныя будні; Суровае час; Прыдонскіх стэпе ў агні; Заключэнне) = Чолпонбай : Повесть / Рэд.: М. Данілава; Худож. рэд.: К. Аркуша; Аформіць. худ.: М. Рудакова; Тэхн. рэд.: В. Корнеева. — Масква: «Маладая гвардыя», 1958. — С. 112. — 50 000 экз.
    • Самохін Ф. Дом майго бацькі : Аповесць (Цыклы: Ліст; Дом майго бацькі; Дзяўчына з Варонежа; Злосны гаспадар; Запіскі старога чабана; Цяжкі шлях на ўздыме; Камень на сцежцы; У цяжкасцях спазнаюцца людзі; Бабулін навіна; Дашынага крыўда; Чатыры бяды Темирбека; Хітрыя павароты; Пальцы вастрэй іголкі; Не ва ўсіх людзей гора; Акмат раскайваецца; Ня ідзе ручай у гару; капой на дахах; Сустрэча) = Дом моего отца : Повесть / Рэд.: А. Ф. Леднев; Худы.: В. Папоў; Худож. рэд.: І. А. Яфімаў; Тых. рэд.: А. Бейшенов; Карэктыў.: П. С. Ляснічы. — Фрунзе: Кіргізскае дзяржаўнае выдавецтва, 1963. — С. 179. — 24 000 экз.
    • Самохін Ф. Герой з Талас : Апавяданні = Герой из Таласа : Рассказы. — Масква: Выдавецтва палітычнай літаратуры ЦК КПСС, 1966. — С. 46.
    • Самохін Ф. Чуйскай разлівы : Аповесць = Чуйские разливы : Повесть / Рэд.: А. Ф. Леднев; Худож.: В. А. Максімаў Худ. рэд.: І. А. Яфімаў; Тэхн. рэд.: Т. Ф. Васіленка; Карэктыў.: В. І. Дзянісава. — Фрунзе: Кыргызстан, 1968. — С. 188. — 24 000 экз.
    • Самохін Ф. Радзіма, я вярнуся! : Аповесць (Цыклы: Чужая зямля; Камендант Кругер; Першыя ўрокі; Ці была барада ў фюрэра ?; Карцэр - таксама выратаванне; Далёка ты, Кіргізія; Калядныя святы; Радасць і бяда - побач; ​​Ёлупы; Першае заданне; Выбух; У гасцях у эмігрантаў; На справаздачным ўроку; Ня зламай зубы, Кох!; Бунт; Пан Чёрный вар’яцее; Эвакуацыя; Шлях у невядомасць; Новыя гаспадары; Перебежчица; Кольцы з дыяментамі; Апошні ўдар Кругера; Сустрэчы з суайчыннікамі; Шпіталь; Ці глыбокая вады ў Тэмзе?) = Родина, я вернусь! : Повесть / Рэд.: Я. В. Бахарёва; Худож. рэд.: І. Ф. Бульба; Тэхн. рэд.: С. Чотиев; Карэктыў.: І. Ф. Каверын. — Фрунзе: Кыргызстан, 1975. — С. 166. — 15 000 экз.
    • Самохін Ф. Абранае (Цыклы: Чолпонбай; Тры выспы; Радзіма, я вярнуся!) = Избранное / Рэд.: А. Іваноў; Рэд. выд.: В. Бобылёв; Маст. рэд.: І. Бульба; Тэхн. рэд.: Л. Шаўчэнкі; Карэктыў.: Л. Бондарёва. — Фрунзе: Кыргызстан, 1978. — С. 252. — 15 000 экз.
    • Самохін Ф. Чолпонбай : Аповесць (2-е выд., перап. і доп.) = Чолпонбай : Повесть / Худож. А. Осташев. — Фрунзе: Масква, 1982. — С. 125.
    • Самохін Ф. Аповесці і апавяданні (Цыклы: Аповесці: Чолпонбай; Хлопчык з Сталінграда; Апавяданні: Рэкамендацыя; Тры выспы; Незвычайная дружба) = Повести и рассказы / Рэцэнзент: А. С. Кацев; Рэд.: Р. В. Гарбачова; Худож.: Г. Куценко; Худож. рэд.: С. Ямгырчиев; Тэхн. рэд.: В. Крутякова; Карэктыў.: В. Заруцкая. — Фрунзе: Кыргызстан, 1988. — С. 199. — 12 000 экз. — ISBN 5-655-00113-6.

    Узнагарода

    1. Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета Кіргізскай ССР (18 сакавіка 1968) — за заслугі ў галіне мастацкай літаратуры і ў сувязі з 50-годдзем з дня нараджэння.
    2. Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета Кіргізскай ССР (29 кастрычніка 1974) — за актыўны ўдзел у прапагандзе і развіцці кіргізскай савецкай літаратуры і ў сувязі 50-годдзем адукацыі Кіргізскай ССР і Камуністычнай партыі Кіргізіі.
    3. Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета Кіргізскай ССР (13 лютага 1978) — за заслугі ў галіне кіргізскай савецкай літаратуры і ў сувязі з 60-годдзем з дня нараджэння[16].
    • Ганаровая грамата ЦК ЛКСМ Кіргізіі (7 лютага 1968) — за вялікую і плённую работу па камуністычнаму выхаванню моладзі, у сувязі з 50-годдзем з дня нараджэння.

    Зноскі

    1. ↑ В. А. Астахава, А. І. Любецкая, Л. І. Цвяткова. Адрасы і тэлефоны пісьменнікаў // Даведнік Саюза пісьменнікаў СССР = Справочник Союза писателей СССР / Рэд.: К. Н. Селіхаў; Худож.: В. Г. Вінаградаў; Маст. рэд.: В. В. Мядзведзеў; Тэхн. рэд.: Ф. Г. Шапіра, і. М. Мінская; Карэкт.: С. І. Карагіна, Л. Н. Марозава, А. В. Селіванава.. — Масква: «Савецкі пісьменнік», 1986. — С. 555. — 555 с. — 10 000 экз.
    2. 1 2 3 Дж. Самаганаў, 1969
    3. ↑ Е. І. Гарэлік, Л. П. Аляксандрава, Р. А. Яўсеева. Самохін, Фёдар Іванавіч = Нарыс «Крывёю сэрца» ў зб. «Маладыя героі Вялікай Айчыннай вайны» (1970) - 499. — 5-е выд. — Масква: «Маладая гвардыя», 2010. — С. 414. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-235-03337-5.
    4. ↑ рэдакцыя газеты «Літаратурны Кыргызстан», Асацыяцыя рускіх і рускамоўных пісьменнікаў Саюза пісьменнікаў Кыргызстана. (руск.)  // «Камсамолец Кіргізіі» : рэспубліканская. — 1992. — № 42. — С. 7.
    5. ↑ М. Імшанецкі. Да 50-годдзя Фёдара Самохіна = К 50-летию Фёдора Самохина. — Фрунзе: «Камсамолец Кіргізіі», 1968. — С. 4.
    6. ↑ Самохін Ф. Абранае (Цыклы: Чолпонбай; Тры выспы; Радзіма, я вярнуся!) = Избранное / Рэд.: А. Іваноў; Рэд. выд.: В. Бобылёв; Маст. рэд.: І. Бульба; Тэхн. рэд.: Л. Шаўчэнкі; Карэктыў.: Л. Бондарёва. — Фрунзе: Кыргызстан, 1982. — С. 252. — 15 000 экз.
    7. ↑ Герои суровых лет = Герои суровых лет / Рэд.: С. М. Жажыеў; Худож. аформі.: Н. Е. Еўдакімава; Худож. рэд.: І. Ф. Бульба; тэхн. рэд.: Т. Ф. Васіленка; Карэкт.: А. С. Мельнікер. — Фрунзе: «Кыргызстан», 1968. — С. 64. — 169 с. — 150 000 экз.
    8. 1 2 3 М. Імшанецкі, 1968
    9. ↑ руск.: Известный в республике русский прозаик и публицист Фёдор Самохин знаком широкому читателю по ряду произведений о войне: «Мальчик из Сталинграда», «Разведчица Клавдия Панчишкина», «Дон — река партизанская», «Чолпонбай», многим рассказам о сельской жизни наших дней.
    10. ↑ СП Кіргізіі, ЛКСМ Кіргізіі, ЦК. Фёдараў Самохіна — 70 гадоў. — Фрунзе: «Советти́к Кыргызстан», 1988.
    11. ↑ Самохін Ф. Ад вяршыні да вяршыні // Абранае (Цыклы: Чолпонбай; Тры выспы; Радзіма, я вярнуся!) = Избранное / Рэд.: А. Іваноў; Рэд. выд.: В. Бобылёв; Маст. рэд.: І. Бульба; Тэхн. рэд.: Л. Шаўчэнкі; Карэктыў.: Л. Бондарёва. — Фрунзе: Кыргызстан, 1982. — С. 252. — 15 000 экз.
    12. ↑ руск.: Его книги «Мальчик из Сталинграда», «Разведчица Клавдия Панчишкина», «Родина, я вернусь!», принесли автору заслуженную популярность. Но, пожалуй, наибольшую известность приобрела его повесть «Чолпонбай», которая выдержала несколько изданий во Фрунзе и в Москве и стала одной из наиболее любимых книг нашей детворы.
    13. ↑ Н. Кулак. Галоўная тэма (Фёдару Самохіна - 60 гадоў). — Фрунзе: «Вячэрні Фрунзе», 1978.
    14. ↑ Самохін Ф. Прадмова // Абранае (Цыклы: Чолпонбай; Тры выспы; Радзіма, я вярнуся!) = Избранное / Рэд.: А. Іваноў; Рэд. выд.: В. Бобылёв; Маст. рэд.: І. Бульба; Тэхн. рэд.: Л. Шаўчэнкі; Карэктыў.: Л. Бондарёва. — Фрунзе: Кыргызстан, 1982. — С. 252. — 15 000 экз.
    15. ↑ Самохін Ф. Прадмова // Аповесці і апавяданні (Цыклы: Аповесці: Чолпонбай; Хлопчык з Сталінграда; Апавяданні: Рэкамендацыя; Тры выспы; Незвычайная дружба) = Повести и рассказы / Рэцэнзент: А. С. Кацев; Рэд.: Р. В. Гарбачова; Худож.: Г. Куценко; Худож. рэд.: С. Ямгырчиев; Тэхн. рэд.: В. Крутякова; Карэктыў.: В. Заруцкая. — Фрунзе: Кыргызстан, 1988. — С. 199. — 12 000 экз. — ISBN 5-655-00113-6.
    16. ↑ Сакратарыят праўлення Саюза пісьменнікаў СССР і рада па кіргізскай літаратуры Ф. І. Самохіну — 60 гадоў(руск.)  // «Літаратурная газета» : літаратурная. — 1978. — № 10. — ISSN 0233-4305.

    Літаратура

    • М. Імшанецкі. Да 50-годдзя Фёдара Самохіна = К 50-летию Фёдора Самохина. — Фрунзе: «Камсамолец Кіргізіі», 1968. — С. 4.
    • Дж. Самаганаў. Пісьменнікі Савецкага Кіргізстан (бібліяграфічны даведнік) = Писатели Советского Киргизстана. — Фрунзе: «Кыргызстан», 1969. — С. 643.
    • Сакратарыят праўлення Саюза пісьменнікаў СССР і рада па кіргізскай літаратуры Віншуем юбіляраў(руск.)  // «Літаратурная газета» : літаратурная. — 1978. — № 10. — С. 5. — ISSN 0233-4305.
    • рэдакцыя газеты «Советская Кіргізія» «Навечна ў памяці і ў сэрцы» (Да 60-годдзя Фёдара Самохіна)(руск.)  // «Cавецкая Кіргізія» : рэспубліканская. — 1978. — С. 4.
    • рэдакцыя газеты «Камсамолец Кіргізіі» Урывак аповесці Самохіна Ф.И «Чолпонбай»(руск.)  // «Камсамолец Кіргізіі» : рэспубліканская. — 1978. — С. 4.
    • М. Кулак Галоўная тэма (Фёдару Самохіну - 60 гадоў)(руск.)  // «Вячэрні Фрунзе» : рэспубліканская. — 1978. — № 31 1065. — С. 3.
    • СП Кіргізіі, ЛКСМ Кіргізіі, ЦК. Фёдараў Самохіну — 70 гадоў = Фёдору Самохину — 70 лет. — Фрунзе: «Советти́к Кыргызстан», 1988.
    • рэдакцыя газеты «Літаратурны Кыргызстан», Асацыяцыя рускіх і рускамоўных пісьменнікаў Саюза пісьменнікаў Кыргызстана (руск.)  // «Камсамолец Кіргізіі» : рэспубліканская. — 1992. — С. 7.

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі: Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта Катэгорыя·Пісьменнікі СССР
    Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.
    Энцыклапедычны партал «Пісьменства беларускве» piśmienstva.viedy.be