Шандар Чоры
Ша́ндар Чо́ры (венг.: Sándor Csoóri; 3 лютага 1930, Замай - 12 верасня 2016, Будапешт) — венгерскі паэт, эсэіст, палітычны дзеяч.
Біяграфія
У 1950 годзе Чоры атрымлівае вышэйшую адукацыю ў Рэфарматарскім Епіскапскім калегіуме ў горадзе Папа і пачынае навучанне ў Будапешцкім універсітэце, аднак кідае вучобу з-за хваробы. Ён працуе ў шматлікіх выданнях: 1953—1954 — журнал «Літаратурная газета», 1955—1956 — «Новы гук». З 1956 года Чоры не можа знайсці працу, пакуль у 1960 не становіцца членам рэдкалегіі газеты пры Будапешцкім універсітэце тэхналогіі і эканомікі. У 1960-х — адзін з лідараў інтэлектуальнай і палітычнай апазіцыі афіцыйнаму курсу.
Творчасць
Яго першая паэма пабачыла свет у 1953 годзе і адразу ўсхвалявала паэтычную супольнасць Венгрыі. У ёй адназначна падымалася крытыка эпохі Мацьяша Ракашы, зрынутага СССР старшыні Рады Міністраў Венгерскай Народнай Рэспублікі. Неўзабаве ўлада заявіла, што Чоры не з’яўляецца адным з іх прыхільнікаў. Аднак Чоры не саступіўся і напісаў шэраг крытычных нарысаў аб ціску дыктатарскага рэжыму на жыццё чалавека і фарміраванне лёсу простага народа ў рэчышча сацыялістычных пераўтварэнняў. Ён быў пад наглядам спецслужбаў на працягу некалькіх год і не ганараваны ні воднай прэміяй.
На беларускую мову перакладаў Рыгор Барадулін[4].
Творы
Узнагароды
- Прэмія Атылы Ёжэфа (József Attila-díj) (1954, 1970)
- Прэмія Гердэра (Alföld-díj) (1978, 1990)
- (Herder-díj) (1981)
- (Bibó István-díj) (1984)
- Кніга годў (1985, 1995, 2004)
- (Déry Tibor-díj) (1987)
- (Fitz József-díj) (1989)
- Прэмія Кошута (Kossuth-díj) (1990)
- (Magvető Könyvkiadó Nívódíja) (1990)
- (Radnóti Biennálé Költészeti Fődíja) (1990)
- (Eeva Joenpelto-díj) (1995)
- (Károli Gáspár-díj) (1997)
- (Magyar Örökség Díj) (1997, 2005)
- (Magyar Köztársasági Érdemrend középkeresztje a csillaggal) (2000)
- (Magyar Művészetért Díj) (2004)
- Прэмія Балініта Балашы (Balassi Bálint-emlékkard) (2006)
- (Prima Primissima díj) (2008)
Зноскі
- ↑ http://nemzetmuvesze.hu/nehai-kituntetettek/cso%C3%B3ri-s%C3%A1ndor/
- ↑ Sándor Csoóri // Brockhaus Enzyklopädie
- ↑ Elhunyt Csoóri Sándor — Heti Világgazdaság, 2016. Праверана 26 снежня 2018.
- ↑ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах XX ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шандар Чоры
