Этгар Керэт

Этгар Керэт (іўр.: אתגר קרת; нар. 20 жніўня 1967, Рамат-Ган) — ізраільскі пісьменнік, сцэнарыст і драматург. Піша на іўрыце.

Біяграфія

Нарадзіўся і вырас у Рамат-Гане, Ізраіль у сям’і Эфраіма і Арэны Керэт, польскіх яўрэяў, якія перажылі Халакост. Жыве ў Тэль-Авіве. Жанаты з актрысай Шырай Гефен, мае сына. Выкладае ў Тэль-Авіўскім універсітэце і ўніверсітэце Бэн-Гурыёна.

Лаўрэат прэміі прэм’ер-міністра Ізраіля (1998), кавалер французскага ордэна мастацтваў і літаратуры (2010). У красавіку 2016 года наведаў Мінск, выступаў перад беларускімі чытачамі[5].

Творчасць

Літаратура

Творчасць Этгара Керэта характарызуюць як постмадэрнісцкую, часта заснаваную на абсурдзе і іроніі. Яго мова простая, блізкая да гутарковай, не цураецца слэнгу. Асноўны жанр — кароткае апавяданне. Характэрная пазіцыя апавядальніка — пазіцыя старонняга назіральніка, наіўнага дзіцяці, няўдачніка. Свет яго твораў часта адначасова фантастычны і паўсядзённа-банальны. Этгар Керэт паўплываў на творчасць маладзейшых ізраільскіх пісьменнікаў. Дзякуючы яму ўзрасла папулярнасць жанру апавядання ў ізраільскай літаратуры.

Паводле беларускай літаратурнай аглядальніцы Насты Грышчук, «у прозе Керэта смех не з’яўляецца самамэтай. Для яго іронія і самаіронія (другой, здаецца, нават больш) з’яўляюцца адначасова і падмуркам, і шчытом […] Гатоўнасць (аўта)героя Этгара Керэта сустрэць усякае выпрабаванне з усмешкай нагадвае нашага Несцерку»[6].

Першая кніга Этгара Керэта, «Трубы», выйшла ў 1992 годзе. Агулам у Этгара Керэта выйшла 4 зборнікі апавяданняў, 2 кнігі коміксаў і кніга для дзяцей. Яго апавяданне «Сірэна» уключана ў абавязковую праграму па літаратуры. Ізраільская газета «Едыёт Ахранот» назвала кнігу Керэта «Туга па Кісінджэры» ў ліку пяцідзесяці найзначнейшых твораў ізраільскай іўрыцкай літаратуры. Творы Керэта перакладаліся на англійскую, іспанскую, беларускую і звыш 30 іншых моў[7].

Кіно, тэлебачанне, тэатр

У 1993 годзе Этгар Керэт атрымаў першы прыз на тэатральным фестывалі ў Ака за мюзікл «Аперацыя Энтэбе». Ён напісаў сцэнарыі для некалькіх сезонаў сатырычнай тэлеперадачы «Камерны квінтэт» і шмат кароткаметражных фільмаў. Адзін з іх, «Каралева Чарвякоў» (Skin Deep, 1996) атрымаў прыз Ізраільскай кінаакадэміі і заваяваў першае месца на Мюнхенскім фестывалі школ кіно. Па апавяданні Керэта знята чорная рамантычная камедыя «Самазабойцы: Гісторыя кахання»[8] (2006), якая заваявала 9 узнагарод на розных кінафестывалях. У 2007 годзе Керэт разам з жонкай паставіў фільм «Медузы»[9], які атрымаў «Залатую Камеру» на Канскім кінафестывалі. У 2009 годзе выйшаў ізраільска-аўстралійскі поўнаметражны мультфільм «9,99$»[10] па сцэнарыі Керэта.

Беларускія пераклады

Паасобныя творы перакладалі П. Касцюкевіч, В. Рубінчык і С. Шупа.

• Керэт Э. Вожык, які хацеў абрабаваць банк: (апавяданне) / Пер. з іўрыту П. Касцюкевіча // «Мы яшчэ тут!» Вып. XXI, верас. 2006.
• Керэт Э. Кіроўца аўтобуса, які хацеў стаць Богам / Пер. з іўрыту П. Касцюкевіча. — Мінск, 2007.
• Керэт Э. Раптам стук у дзверы / Пер. з іўрыту П. Касцюкевіча і С. Шупы. — Логвінаў, 2016. — 224 с.
  • «Дзеяслоў» № 1(86), 2017.
• Керэт Э. Сем добрых гадоў / Пер. з іўрыту С. Шупы. — Вільня: Logvino Literatūros namai, 2016. — 232 с. — ISBN 978-609-8147-55-1
• Керэт Э. Радасныя дні народзінаў: (апавяданне) / Пер. з іўрыта В. Рубінчыка — Эл.версія:

Зноскі

1. ↑ Person Profile // Internet Movie Database — 1990. Праверана 15 кастрычніка 2015.
2. ↑ Etgar Keret // Internet Speculative Fiction Database — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
3. ↑ (unspecified title) Праверана 8 ліпеня 2019.
4. ↑ (unspecified title) Праверана 3 ліпеня 2019.
5. ↑ http://belisrael.info/?p=10378&
6. ↑ http://zviazda.by/be/news/20160605/1465118560-boyki-alavyany-saldacik
7. ↑ Старонка аўтара на сайце Institute for the Translation of Hebrew Literature Архівавана 24 чэрвеня 2008. (англ.)
8. ↑ «Самазабойцы: Гісторыя кахання» на IMDB (англ.)
9. ↑ «Медузы» на IMDB (англ.)
10. ↑ «9.99$» на IMDB (англ.)

Спасылкі

• Сяргей Шупа: «Этгар Керэт — культавы пісьменьнік» — svaboda.org, 19.4.2016, 11:01