wd wp Пошук:
    ⬜

    Аляксандр Сцяпанавіч Вечар

    У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Вечар.

    Апошні прыжыццёвы здымак Платона Галавача. Алесь Вечар стаіць справа.

    Алесь (Аляксандр Сцяпанавіч) Вечар (псеўданім: Алесь Раніца; 12 (25) сакавіка 1905, в. Машчыцы Слуцкага павета Мінскай губерні, цяпер Слуцкі раён, Мінская вобласць — 4 красавіка 1985, Мінск) — беларускі паэт , біёлаг, доктар біялагічных навук, прафесар, акадэмік АН БССР[1][2].

    Біяграфія

    Пачатковую адукацыю атрымаў у Слуцку[3]. У 1923 паступіў у Слуцкі сельгастэхнікум. У 1925—1929 студэнт агранамічнага факультэта Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі (Горкі)[1].

    Быў адным з кіраўнікоў Аршанскага філіяла «Маладняка», у 1928—1930 узначальваў Мінскі філіял БелАПП[3].

    У 1930—1931 працаваў выкладчыкам у Гарадоцкім тэхнікуме механізацыі сельскай гаспадаркі[1]. У 1931 паводле абвінавачання ў прыналежнасці да кулацкай сям’і выключаны з КП(б)Б[3]. У пошуках працы выехаў за межы Беларусі. У 1932—1933 аграхімік Сочынскай заалагічнай даследчай станцыі[3].

    У 1933 вярнуўся ў Беларусь. Паводле сведчання С. Кандыбовіча, у 1933 быў арыштаваны, але неўзабаве вызвалены[3].

    З 1933 працаваў у НДІ харчовай прамысловасці БССР[1]. З 1937 у Інстытуце харчовай прамысловасці ў Краснадары. З 1959 загадчык лабараторыяй біяхіміі раслін, з 1970 — лабараторыяй біяхіміі і малекулярнай біялогіі ў Інстытуце біялогіі АН БССР[1], з 1970 у Інстытуце эксперыментальнай батанікі АН БССР. Доктар біялагічных навук, прафесар (1951). Акадэмік АН БССР (1966)[3].

    Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі Беларусі (1975). Член СП БССР з 1978[3].

    Сястра А. Вечара Ніна была жонкай Платона Галавача[4].

    Навуковая дзейнасць

    Даследаванні прысвечаны прыродзе пратаплазменных(руск.) бел. структур расліннай клеткі, вывучэнню прыроды бялкоў. Вывучаў змены прыродных уласцівасцяў клубняў пад уздзеяннем святла. Устанавіў адсутнасць фотасінтэтычнай актыўнасці ў іх хларапластах. Выявіў наяўнасць у пластыдах бульбы дэзаксірыбануклеінавую кіслату, якая сведчыць аб наяўнасці ў іх самастойнага шляху біясінтэзу бялкоў[2].

    Распрацаваў і ўкараніў у вытворчасць метады асвятлення вінаў бентанітамі(руск.) бел., навукова абгрунтаваў выкарыстанне аскарбінавай кіслаты ў тэхналогіі вытворчасці пеністых вінаў. Распрацаваў методыку атрымання ізаляваных пластыд, у т. ч. хларапластаў з тканак раслін, вызначыў іх хімічны склад і выявіў наяўнасць дэзаксірыбануклеінавай кіслаты[1].

    У выніку даследаванняў, праведзеных у лабараторыі Вечара, даказаная эфектыўнасць безадходнай перапрацоўкі бульбы для кармавых і тэхнічных мэтаў. Удзельнічаў у стварэнні першага ў СССР доследна-прамысловага завода па атрыманні каратыну з морквы і першага завода па вытворчасці вітаміна В2 на аснове мікрабіялагічнага сінтэзу[1].

    Навуковыя працы

    Аўтар больш за 420 навуковых прац, у тым ліку 6 манаграфій і 10 вынаходніцтваў[2].

    • Сидры и яблочные игристые вина (химия и технология). М., 1976 (совм. с Л. А. Юрченко)
    • Прамысловая сушка бульбы. Мн.: Белдзяржвыд, 1932 (у сааўт.).
    • Пластиды растений, их свойства, состав и строение. Мн.: Изд-во АН БССР, 1961.
    • Фізіялогія і біяхімія бульбы. Мн.: Навука і тэхніка, 1984 (разам с М. М. Ганчарык‎ам).
    • Основы физической биохимии растений. Мн.: Наука и техника, 1984.

    Творчасць

    Першы верш апублікаваў у 1926 у часопісе «Аршанскі маладняк». Першую кніжку вершаў «Кола дзён» апублікаваў у 1930[3][5] годзе. Аўтар зборніка вершаў «Зварот да слова» (1977)[5].

    Узнагароды

    Узнагароджаны ордэнам Дружбы народаў (1981), медалямі[2].

    Зноскі

    1. 1 2 3 4 5 6 7 Вечер Александр Степанович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 113. — 737 с.
    2. 1 2 3 4 Акадэмік ВЕЧАР Аляксандр Сцяпанавіч (руск.)
    3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
    4. ↑ Судьба в нескольких фотоснимках (руск.)
    5. 1 2 Беларусь, 1995

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі: Катэгорыя·Беларускамоўныя паэты Катэгорыя·Паэты Беларусі Катэгорыя·Паэты СССР Катэгорыя·Паэты паводле алфавіта
    Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.
    Энцыклапедычны партал «Пісьменства беларускве» piśmienstva.viedy.be