wd wp Пошук:
    ⬜

    Браты Грым

    Помнік у Ганау

    Браты Грым —- Вільгельм Карл (24 лютага 1786, Ганау — 16 снежня 1859, Берлін) і Якаб Людвіг Карл (4 студзеня 1785, Ганау — 20 верасня 1863, Берлін) — вядомыя нямецкія пісьменнікі і мовазнаўцы, члены Берлінскай Акадэміі навук. Братам Якаба і Вільгельма быў мастак Людвіг Грым.

    Адным з галоўных кірункаў дзейнасці братоў Грым быў збор паданняў, міфаў і народных казак, якія яны перапрацавалі ў зборнікі казак якія сталі класікай і былі перакладзены на шматлікія мовы.

    Апроч гэтага, у 2006 годзе быў знойдзены слоўнік нямецкай мовы, што быў створаны братамі Грым, і стаў адным з першых такіх слоўнікаў.

    Біяграфіі

    Дзяцінства і маладосць

    Якаб нарадзіўся 4 студзеня 1775 г., Вільгель — 24 лютага 1786 г. у сям’і чыноўніка ў нямецкіх горадзе Ганау. Бацька спачатку працаваў адвакатам у Ганау, потым займаўся юрыдычнымі справамі ў князя Ханаўскага. Браты раслі ў шчаслівай, прыстойнай сям’і, ва ўмовах ладу і дабрабыту. Адрозніваліся навуковымі здольнасцямі: за 4 гады прайшлі 8-гадовы курс гімназіі. З дзяцінства вельмі сябравалі адзін з адным, і гэтая сяброўская сувязь захавалася на ўсё жыццё. Бацька памёр у 1796 г., і толькі дзякуючы дапамозе цёткі дзеці змаглі скончыць вучобу.

    Атрымалі юрыдычную адукацыю ў Маргбургскім універсітэце. Яшчэ падчас вучобы зацікавіліся нямецкай і замежнай літаратурай. Якаб Грым з 1805 г. па 1809 г. працаваў спачатку бібліятэкарам у Жэрома Банапарта ў Вільгельстэге, а потым статсаўдытарам.

    У 1815 г. Якаб Грым быў накіраваны на Венскі кангрэс разам з прадстаўніком Касэльскага курфюршаства. Але служба была яму ў цяжар; ён адмовіўся ад прафесуры, якую яму прапанавалі ў Боне, і робіцца бібліятэкарам у Касэле, дзе яго брат працаваў сакратаром з 1814 г.

    «Казкі братоў Грым»

    Браты пачалі збіраць казкі яшчэ ў 1807 г. Першы зборнік меўся ў іх на руках у 1810 г. і быў запісаны з вуснаў гесэнскіх казачнікаў. Наступны варыянт быў гатовы ў 1812 г. і налічваў ужо 86 казак, а ў першым выданні (1814 г.) было дадана яшчэ 70. Публікацыі казак садзейнічаў Ахім фон Арнім, які ў 1806-07 гг. ужо ўдзельнічаў разам з Клеменсам Брэнтана ў выданні зборніка нямецкіх народных песень «Чароўны рог хлопчыка». У 1819 г. выйшла другое выданне казак, якое змяшчала ўжо 170 твораў. Тытульны ліст падрыхтаваў мастак Людвіг Грым, родны брат Якаба і Вільгельма. Апошняе прыжыццёвае выданне пабачыла свет у 1857 г. и налічвала 210 казак. Паступова набыўшы папулярнасць, яны з часам увайшлі ў скарбніцу сусветнай літаратуры, зрабаліся крыніцай натхнення мноства пісьменнікаў і мастакоў, прадметам сотняў экранізацый. У 2005 г. «Казкі братоў Грым» былі ўнесены ў міжнародны рэестр ЮНЕСКА «Памяць свету».

    Іншая творчасць

    Якаб Грым сфармуляваў так званы «закон Грыма» аб першым германскім перамяшчэнне зычных. На думку многіх лінгвістаў, быў адным з піянераў навуковай германістыкі. Я. Грыму належыць праца «Нямецкая міфалогія» (1835 г) і — сумесна з братам Вільгельмам — «Слоўнік нямецкай мовы», які яны пачалі збіраць з 1852 г. і да самай смерці. Праца была завершана і канчаткова выдадзена толькі ў 1961 г. Сярод выдатных твораў Вільгельма Грыма — «Нямецкі гераічны эпас» (1829).

    Сталасць і апошнія гады

    У 1825 г. Вільгельм ажаніўся, але абодва браты працягваюць працаваць разам. У 1829 г. памёр дырэктар Касэльскай бібліятэкі, але яго месца дасталося не Якабу Грыму, а іншаму, чужому чалавеку. Браты зволіліся. У 1830 г. Якаб быў запрошаны прафесарам нямецкай літаратуры і старэйшым бібліятэкарам у Гетынгенскі ўніверсітэт, а Вільгельм уладкаваўся там малодшым бібліятэкарам, а ў 1835 г. быў узведзены ў неардынарныя прафесары.

    У 1837 г. да ўлады прыйшой новы кароль, які адразу змяніў Канстытуцыю. Браты выказалі пратэст, былі звольнены і вярнуліся ў Касэль. У 1840 г. Прусію ўзначаліў кароль Фрыдрых Вільгельм IV, які адразу ж запрасіў братоў у Берлін. Там яны атрымалі права чытаць лекцыі ў славутым Берлінскім універсітэце і былі абраныя ў члены Берлінскай акадэміі. У Берліне браты жылі і працавалі да самай смерці. Вільгельм Грым памёр 16 снежня 1859 г., а Якаб — 20 верасня 1863 г.

    Некаторыя казкі

    • Жалезны Ганс (ням. Der starke Hans)
    • Кароль-жабяня і жалезны Генрых (ням. Der Froschkönig oder der eiserne Heinrich)
    • Залаты гусь (ням. Die goldene Gans)
    • Злодзей у цярноўніку (ням. Der Jude im Dorn)
    • Тры маленькіх лесавіка (ням. Die drei Männlein im Walde)
    • Аднавочка, Двухвочка і Трохвочка (ням. Einäuglein, Zweiäuglein und Dreiäuglein)
    • Прыёмыш Божай Маці (ням. Marienkind)
    • Тры гультая (ням. Die drei Faulen)
    • Тры праля (ням. Die drei Spinnerinnen)
    • Старая ў лесе (ням. Die Alte im Wald)
    • Шкляначкі Божай Маці (ням. Muttergottesgläschen)
    • Цудоўная птушка (ням. Fitchers Vogel)
    • Падарункі маленькага народца (ням. Die Geschenke des kleinen Volkes)
    • Стролік-накрыйся, залаты асёл і дубінка з меха (ням. Tischchen deck dich, Goldesel und Knüppel aus dem Sack)
    • Моцны Ганс (ням. Der starke Hans)
    • Каралеўскія дзеці
    • Кароль з Залатой гары (ням. Der König vom goldenen Berg)
    • Белая змяя (ням. Die weiße Schlange)
    • Разбойнік і яго сыны
    • Тры змяіныя лісточкі (ням. Die drei Männlein im Walde)
    • Беласнежка (ням. Schneewittchen)
    • Брэменскія музыканты (нем. Die Bremer Stadtmusikanten)
    • Воўк і сямёра казлянят (ням. Der Wolf und die sieben jungen Geißlein)
    • Гензель і Грэтэль (ням. Hänsel und Gretel)
    • Салодкая каша (ням. Der süße Brei)
    • Сяброўства кошкі і мышы (нем. Katze und Maus in Gesellschaft)
    • Кароль Драздабарод (ням. König Drosselbart)
    • Разумная Эльза (ням. Die kluge Else)
    • Гаспадыня Мяцеліца (ням. Frau Holle)
    • Чорт з трыма залатымі валасамі (ням. Der Teufel mit den drei goldenen Haaren)
    • Дванаццаць братоў (ням. Die zwölf Brüder)
    • Зорныя талеры (ням. Die Sterntaler)
    • Хрустальны шар (ням. Die Kristallkugel)
    • Рапунцэль (ням. Rapunzel)
    • Румпельштыльцхен (ням. Rumpelstilzchen)
    • Саломінка, боб і вугалёк (ням. Strohhalm, Kohle und Bohne)
    • Пра рыбака і яго жонку (ням. Von dem Fischer un syner Fru)
    • Беласнежка і Чырвоназорка (ням. Schneeweißchen und Rosenrot)
    • Дзева Малейн (ням. Jungfrau Maleen)
    • Адданыя звяры (ням. Die treuen Tiere)
    • Вор і яго настаўнік (ням. De Gaudeif un sien Meester)
    • Храбры кравец (ням. Das tapfere Schneiderlein)
    • Казка пра таго, хто хадзіў страху вучыцца (ням. Märchen von einem, der auszog, das Fürchten zu lernen)
    • Папялушка (ням. Aschenputtel)

    Беларускія пераклады

    Зноскі

    1. 1 2 Падарунак на Каляды: зборнік святочнага апавядання / Укладанне Ганна Янкута. — Мінск : Кнігазбор, 2014. — 196 с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; Бібліятэка часопіса «ПрайдзіСвет» «PostScriptum»). — ISBN 978-985-7119-15-8

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі: Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта Катэгорыя·Пісьменнікі Германіі XIX стагоддзя
    Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.
    Энцыклапедычны партал «Пісьменства беларускве» piśmienstva.viedy.be