Мая Давыдаўна Львовіч

Мая Давыдаўна Львовіч (укр.: Майя Давидівна Львович; 23 красавіка 1933, Адэса, Украіна — 13 ліпеня 2015, Харкаў, Украіна) — украінская і беларуская паэтэса, перакладніца, мовазнаўца. Сяброўка Саюзаў пісьменнікаў Украіны (з 1984) і Беларусі (з 1996)[1].

Біяграфія

Нарадзілася Мая Львовіч 23 красавіка 1933 г. у Адэсе. Яе бацька і маці ў 1930 г. перасяліліся ва ўкраінскі горад з Беларусі, калі пад рэпрэсіі патрапілі іх сем’і. Бацька, скончыўшы Адэскі інстытут сувязі, атрымаў накіраванне на працу ў Харкаў. Туды ў 1938 г. і пераехалі Львовічы з пяцігадовай дачкой. У верасні 1941 г. маці з дочкамі адправілася ў эвакуацыю. Яны аселі ў мястэчку Алга Акцюбінскай вобласці ў Казахстане, дзе правялі каля двух гадоў. Там упершыню пачула ўкраінскую мову, у якую адразу закахалася[2]. У 1957 годзе скончыла Харкаўскі ўніверсітэт. Працавала карэктаркай у харкаўскім выдавецтве «Прапор»[3]. У 1971-м яна ўпершыню наведала Беларусь, а потым прыязджала ў Мінск і на Гомельшчыну некалькі разоў[4]. Мая Львовіч называла сябе ўкраінска-беларускай яўрэйкай[5].

Творчасць

Творчы шлях М. Львовіч пачынала як перакладніца. Валодала нямецкай, чэшскай, польскай, сербскай, рускай, беларускай, украінскай і мовай ідыш. Большасць яе кніг з’яўляліся адразу на дзвюх мовах — па-ўкраінску і па-беларуску: «Цяпельца. Вогник» (Х., 1995), «У зязюльчинім борку. У зозульчинім борку» (К., 2002). Адам Мальдзіс, які быў знаёмы і ліставаўся з ёю, называў яе пяцімоўнай паэтэсай[6]. Бо акрамя расійскай, украінскай і беларускай моў паэтэса пісала вершы па-сербску і на ідыш. Аўтар пераклала з беларускай на ўкраінскую творы А. Адамовіча, Я. Брыля, У. Калесніка. Шмат перакладала паэзію: Я. Купалу, М. Багдановіча, а таксама шматлікіх іншых паваенных паэтаў і паэтэс. Сяргей Панізнік называў яе «сувязысткай творчых матэрыкоў»[7]. Напачатку 1960-х гадоў Мая зацікавілася вершамі сербскай паэтэсы Дэсанкі Максімавіч (1898—1993), народнай паэтэсы Югаславіі. Маладая перакладніца пераклала найбольш упадабаныя ёй вершы і адправіла іх Д. Максімавіч для аўтарызацыі. У тыя гады паэзія класыкіні югаслаўскай літаратуры Дэсанкі Максімавіч яшчэ не перакладалася на ўкраінскую мову. Д. Максімавіч дасланыя пераклады прыйшліся па душы. Завязалася перапіска. Падборкі вершаў выбітнай сербскай паэтэсы ў перакладзе М. Львовіч пачалі з’яўляцца на старонках украінскіх рэспубліканскіх часопісаў, пасля ўвайшлі ў зборнік вершаў Д. Максімавіч «Лірика» (Кіеў, 1985). Апрача перакладаў Мая Львовіч сама пісала вершы па-сербску[8]. Адначасова з паэтычнай творчасцю і перакладніцкай дзейнасцю Мая Львовіч актыўна вяла і грамадскую. На яе кватэры часта збіраліся харкаўскія беларусы і беларусісты — на чале з дацэнткай універсітэту Аляксандрай Кавалёвай. Петка таксама рыхтавала ўкраінска-беларускі сінанімічны слоўнік[9].

Бібліяграфія

Зборнікі паэзіі

• «Земле моя» (Харків, 1985)
• «Цяпельца» («Вогник») (Харків, 1995)
• «У Зязюльчыным у Барку» («У Зозульчинім у Борку») (Київ, 2002)
• «Жывая» («Жива») (Харків, 2008)
• «Балагола» (Харків, 2012)
• «Мелодыя шчасця» («Мелодія щастя») (Харків, 2014)
• «Ластаўка, ляці. Ластівко, лети» (Харків, 2016).

Зноскі

1. ↑ К. М. Лагоза. Львович Майя Давидівна // Енциклопедія Сучасної України: електронна версія [вэб-сайт] / гол. редкол.: І. М. Дзюба, А. І. Жуковський, М. Г. Железняк та ін.; НАН України, НТШ. Київ: Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2017. URL: http://esu.com.ua/search_articles.php?id=59706 (дата звернення: 11.03.2021).
2. ↑ Святлана Зайцава, Лёс вясёлкі*(Памяці Маі Львовіч)*
3. ↑ Олександра Ковальова, Крила ластівки, https://kharkiv-nspu.org.ua/archives/5863
4. ↑ Адам Мальдзіс, Пяцімоўная паэтэса, БЕЛАРУСЬ СЕГОДНЯ, 4.08.2015, https://www.sb.by/articles/pyats-mo-naya-paetesa.html
5. ↑ Святлана Зайцава, Лёс вясёлкі(Памяці Майі Львовіч),http://pawet.net/ns/2015/30/%E2%84%96_30_(1233).html
6. ↑ Адам Мальдзіс, Пяцімоўная паэтэса, БЕЛАРУСЬ СЕГОДНЯ, 4.08.2015,

https://www.sb.by/articles/pyats-mo-naya-paetesa.html

1. ↑ Сувязістка творчых мацерыкоў — Сяргей Панізнік да юбілею Маі Львовіч,https://lit-bel.org.dyskurs.be/news/Suvyazstka-tvorchih-matseriko--Syargey-Panznk-da-yubleyu-Ma-Lyvovch-3780/ Архівавана 3 сакавіка 2021.
2. ↑ Святлана Зайцава, Лёс вясёлкі(Памяці Майі Львовіч), http://pawet.net/ns/2015/30/%E2%84%96_30_(1233).html
3. ↑ Адам Мальдзіс, Пяцімоўная паэтэса, БЕЛАРУСЬ СЕГОДНЯ, 4.08.2015,

https://www.sb.by/articles/pyats-mo-naya-paetesa.html