wd wp Пошук:
    ⬜

    Мікалай Васільевіч Азбукін

    «Географія Эўропы»

    Мікалай Васільевіч Азбукін[2](16 (29) ліпеня 1894, Бабруйск — 24 лістапада 1943, ?), беларускі географ, краязнавец, публіцыст, дзеяч беларускага нацыянальнага руху. Блізкі сябар Аркадзя Смоліча[3].

    Біяграфія

    Паходзіў з сям’і патомных дваранаў. Скончыў бабруйскую гімназію. У 1912—1917 гадах вучыўся ў Імператарскім Санкт-Пецярбургскім (Петраградскім) універсітэце на прыродазнаўчым аддзяленні фізіка-матэматычнага факультэту па спецыяльнасці «геаграфія»[2]. Пасля атрымання дыплома выкладаў геаграфію і прыродазнаўства ў Бабруйскай гімназіі (да 1921)[2]. Восенню 1920 года стаў загадчыкам бабруйскай школы імя Янкі Купалы.

    Член камітэта Беларускага культурна-асветнага таварыства ў Бабруйску, далучыўся да беларускага нацыянальнага руху. У 1919 быў арыштаваны польскімі акупацыйнмі ўладамі. У пачатку 1921 разам з сям’ёй пераехаў у Мінск, дзе амаль адразу быў арыштаваны савецкімі ўладамі па падазрэнні ў прыналежнасці да партыі беларускіх эсэраў. Пасля нядоўгага зняволення, атрымаў пасаду сакратара прыродазнаўчай секціі пры Навукова-тэрміналагічнай камісіі Наркамасветы БССР. З 11 лютага 1922 — навуковы супрацоўнік Інстытута беларускай культуры[2]. Вынікам працы М. Азбукіна была публікацыя 3-га выпуску выдання «Беларуская навуковая тэрміналогія» пад назвай «Географічныя і космографічныя тэрміны і назовы нябесных цел» (1923)[4].

    З 1929 на кафедры геаграфіі АН БССР. У кнізе «Географія Эўропы» трактаваў Беларусь як самадастатковую краіну.

    Адзін з галоўных арганізатараў краязнаўчага руху ў Беларусі[2], сакратар Цэнтральнага бюро краязнаўства, першы рэдактар часопіса «Наш край». У пачатку 1928 у БССР існавала ўжо 301 краязнаўчая арганізацыя, якія аб’ядноўвалі 10510 чалавек. Імклівае пашырэнне краязнаўчага руху, глыбока патрыятычнага па сутнасці, выклікала занепакоенасць камуністычных уладаў, і на краязнаўцаў абрынуліся рэпрэсіі. М. Азбукін быў арыштаваны 21.7.1930 па абвінавачанні ў прыналежнасці да «Саюза вызвалення Беларусі» і па пастанове Калегіі АДПУ СССР ад 10.4.1931 высланы ў Налінск на 5 гадоў. Ёсць звесткі, што зноў быў асуджаны ў 1937(?). Загінуў у 1943 у зняволенні. Паводле сведчання Ю. Бібілы, расстраляны нібыта за спробу перайсці мяжу на поўдні СССР[3]. Рэабілітаваны 15.11.1957 Вярхоўным судом БССР.

    Сям’я

    Творы

    Асноўныя працы прысвечаны вывучэнню геаграфіі Беларусі і іншых краін[2].

    • Географія Эўропы. М.; Л., 1924 (у сааўтарстве з А. Смолічам);
    • Азбукін М. В. Нашы мястэчкі (Матэрыялы да геаграфічнага слоўніка) // Наш край. 1925. № 2-3.
    • Мястэчка Шацак // Наш край. 1927, № 1.
    • Азбукін М. В., Смоліч А. А. Географія па-заэўрапейскіх краёў. — Менск, 1925 (у суаўтарстве з А. Смолічам)
    • Азбукин Н. В. Населенные местности Западной Белоруссии // Западная Белоруссия. Сб. статей. Мн. 1927. 211 с. — С. 171—194
    • Азбукін М. В. Школьная карта Беларусі. — Менск, 1925 (разам з А. Смолічам)
    • Азбукін М. Паселішчы гарадскога тыпу ў БССР / Матар’ялы да геаграфіі і статыстыкі Беларусі / Пад рэд. А. Смоліча. Т1. Мн. 1928.

    Зноскі

    1. 1 2 (unspecified title) Праверана 5 лютага 2022.
    2. 1 2 3 4 5 6 т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.
    3. 1 2 Азбукин Николай Васильевич Архівавана 26 жніўня 2014. (руск.)
    4. ↑ Касмаграфічны раздзел быў састаўлены Л. Л. Більдзюкевічам
    5. ↑ О бабушке (руск.)

    Літаратура

    s: Мікалай Васільевіч Азбукін у Вікікрыніцах
    commons: Мікалай Васільевіч Азбукін на Вікісховішчы

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі: Катэгорыя·Супрацоўнікі Інстытута беларускай культуры
    Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.
    Энцыклапедычны партал «Пісьменства беларускве» piśmienstva.viedy.be