Міхай Эмінэску

Міхай Эмінэску (рум.: Mihai Eminescu, /mi’haj e.mi’nes.ku/; сапраўднае прозвішча Эміновіч (Eminovici); 15 студзеня 1850, Баташані — 15 чэрвеня 1889, Бухарэст) — румынскі паэт, класік румынскай літаратуры.

Біяграфія

Нарадзіўся 15 студзеня 1850 года ў Баташані ў шматдзетнай сям’і.

Вучыцца Міхая Эмінэску накіравалі ў Чарнаўцы ў нямецкую гімназію. Першы надрукаваны верш паэта — «Ля магілы Арона Пумнула» быў надрукаваны ў 1866 годзе ў часопісе «Слёзы ліцэістаў». Не скончыўшы навучання ў гімназіі ў Чарнаўцах Міхай па патрабаванні бацькі з’язджае на вучобу ў Вену, дзе становіцца вольным слухачом універсітэта і вывучае філалогію, філасофію і юрыспрудэнцыю. У гэты перыяд аўтар выдае цыкл вершаў і патрыятычную паэму «эпігонаў».

Восенню 1872 года паэт перабраўся ў Берлін, дзе да верасня 1874 года слухаў цыкл лекцый пры Берлінскім універсітэце. У верасні 1874 года паэт пераязджае ў горад Ясы ў пошуках заробку, дзе ўладкоўваецца выкладчыкам у гімназію, адначасова бібліятэкарам і школьным інспектарам. Знясільваючая праца, матэрыяльныя цяжкасці і духоўная нездаволенасць прыводзяць паэта да дэпрэсіі і псіхічнай хваробы ў 1883 годзе, якая, нягледзячы на пэўнае ​​паляпшэнне пасля лячэння, будзе пераследваць яго да канца жыцця. У гэтым жа 1883 годзе выходзіць адзіная прыжыццёвая кніга вершаў Эмінэску. І хоць імя паэта адразу атрымала прызнанне, ён ужо быў не здольны гэта ўсвядоміць. Памёр Эмінэску ў псіхіятрычным шпіталі ў Бухарэсце 15 чэрвеня 1889 года.

Беларускія пераклады

Творы М. Эмінэску перакладалі на беларускую мову Станіслаў Шушкевіч, Рыгор Барадулін, Мікола Федзюковіч, Казімер Камейша, Таіса Бондар[5], Лявон Баршчэўскі, К. Коракс[6], Аксана Данільчык[7].

• Паэма «Лучафэрул», выбр. вершы / Пераклад Р. Барадуліна // Анталогія малдаўскай паэзіі. Т.1. Мн., 2003.
• Выбраная паэзія / Пераклад Р. Барадуліна, Л. Баршчэўскага, К. Коракс. Мн., 2017 («Паэты планеты»).
• Выбраная паэзія: пераклад з румынскай / Міхай Эмінеску. - Мінск : Зміцер Колас, 2019. - 84, [1] с.

Зноскі

1. 1 2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
2. ↑ (unspecified title) Праверана 24 кастрычніка 2018.
3. ↑ The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
4. ↑ Library of the World’s Best Literature / пад рэд. C. D. Warner
5. ↑ Эмінэску Міхай
6. ↑ Выбраная паэзія: пераклад з румынскай: [да 25-годдзя ўстанаўлення дыпламатычных адносінаў паміж Румыніяй і Рэспублікай Беларусь] / Міхай Эмінэску. - Мінск : Зміцер Колас, 2017. - 104, [1] с. - (Паэты планеты)
7. ↑ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.

Спасылкі

	Міхай Эмінэску на Вікісховішчы

• Сайт пра Міхая Эмінэску (рум.)
• Біяграфія Архівавана 15 кастрычніка 2004. (рум.)
• Тэксты, біяграфія, рэцэнзіі і вершы Эмінэску (рум.)

Таіса Мікалаеўна Бондар