Алена Масла
Алена Масла (14 красавіка 1967, в. Мілашова, Мёрскі раён, Віцебская вобласць, Беларусь) — беларуская пісьменніца-казачніца.
Біяграфія
Нарадзілася ў сям’і настаўнікаў-філолагаў. Друквацца пачала з 10 гадоў, дэбютавала ў часопісе «Бярозка», у якім выходзілі і шматлікія яе наступныя публікацыі[1]. Таксама публікавалася ў газ. «Чырвоная змена». Школу закончыла з залатым медалём[2].
З 1984 па 1989 год навучалася на факультэце журналістыкі БДУ. Пасля навучання працавала фотакарэспандэнтам у газеце «Піянер Беларусі» («Раніца»), рэдактарам краязнаўчага аддзела ў газеце «Туризм и отдых», рэдактарам аддзела часопіса «Качели», галоўным рэдактарам газеты «Переходный возраст»[3]. У 2005 г. выйшла яе першая кніга.
З 2006 года — загадчыца рэдакцыі дзіцячай літаратуры выдавецтва «Мастацкая літаратура»[4]. Пазней узначальвала часопіс «Бярозка» (?-2011). З 2011 па 2014 год — у выдавецтве «Мастацкая літаратура».
З лістапада 2009 года з’яўлялася сябрам Саюза пісьменнікаў Беларусі, адкуль выйшла ў ліпені 2013 года[5].
Творчасць
Алена Масла піша казкі для дзяцей і падлеткаў. Друкавалася ў часопісах «Маладосць», «Дзеяслоў», «Вясёлка», газеце «Літаратура і мастацтва» і інш.. З’яўляецца аўтарам кніг і шэрагу публікацый у перыёдыцы на тэму развіцця беларускай дзіцячай літаратуры[4].
у 2011 годзе распачала праект «Мілашоўска-Мілашаўскіх чытанняў» падчас 100-гадовага юбілею Нобелеўскага лаўрэата, паэта і перакладчыка Чэслава Мілаша. Праект прадугледжвае адметныя літаратурныя і гістарычныя мерапрыемствы, якія праводзяцца як на Міёршчыне, так і ў Віцебску, Мінску, Літве[2].
Удзельніца канферэнцыі славістаў у Швецыі, шведскай цырымоніі ўзнагароджання прэміяй Астрыд Ліндгрэн, «круглых сталоў» па праблемах дзіцячай літаратуры і кнігавыдання на Міжнародных кніжных кірмашах у Мінску, Львове, Вільнюсе, сябра журы літаратурных прэмій імя Янкі Маўра, імя Цёткі[2].
Творы Алены Масла перакладзены на украінскую, сербскую мовы.
Членства ў складзе журы ў літаратурных конкурсах
- 2009 год — ў складзе журы літаратурнага конкурсу імя Янкі Маўра
- 2013 год — ў складзе журы літаратурнага конкурсу імя Янкі Маўра[6][7]
- 2016 год — ў складзе журы літаратурна-мастацкай прэміі імя Цёткі[8]
- 2018 год — ў складзе журы літаратурна-мастацкай прэміі імя Цёткі[9]
Узнагароды
- Кнігі Алены Масла «Таямніца закінутай хаты» (2005 год) і «Вандроўка з божымі кароўкамі» (2007 год) паводле рэйтынгу газеты «Наша ніва» адзначаны сярод лепшых кніг года.
- 2006 год — Дыплом чытацкіх сімпатый (па выніках запытаў у бібліятэках)
- 2007 год — па выніках конкурсу водгукаў «Лепшая беларуская кніга» (Беларуская бібліятэчная асацыяцыя) пісьменніца адзначана Пасведчаннем чытацкіх сімпатый[10].
- 2010 год — Лаўрэат літаратурнай прэміі «Залаты купідон» у намінацыі «Дзіцячая літаратура», за зборнік казак «Першая прыгажуня».
- 2013 год — «Бібліязважанне» (па выніках запытаў у бібліятэках)
- 2014 год, чэрвень — на конкурсе культурніцкіх ідэй кампаніі «Будзьма беларусамі!» стала адной з пераможцаў за свой праект «Мілашоўска-мілашаўскія чытанні». Сутнасцю прапанаванага праекта стала серыя літаратурна-відовішчных і адукацыйных мерапрыемстваў на Мёршчыне, з мэтай пошуку інвестараў для стварэння на базе Мілашоўскай школы літаратурнага музея і дзіцячай бібліятэкі[11].
- 2015 год — п’еса Алены Масла «Каляды з хроснай» па выніках конкурсу драматургіі «Новая назва» (арганізатар — «Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача») была адзначана, як найцікавая сярод п’ес для дзяцей [12].
- 2019 год — Лаўрэат Міжнароднай літаратурнай прэміі Біянкі у намінацыі «Казка», за кнігу «Балотныя прыгоды. Цікавінкі ад Бульбінкі і Журавінкі»[13].
Бібліяграфія
Кнігі
- «Рождество у крёстной» (бел.: «Каляды з хроснай») (2005, выд. «Речь»). Галоўныя героі кнігі — дзяўчынка Віка і яе любімая хросная — выдумшчыцы і добрыя душы — то фабрыку па вытворчасці сняжынак уладкоўваюць, то запрашаюць усіх ахвотнікаў скаціцца на горных лыжах прама з акна сваёй кватэры. А аднойчы разам з навакольнымі дзецьмі зляпілі снежнага каня, які, надзеўшы чароўны шалік, ператварыўся ў сапраўднага Пегаса. Навагоднія падарункі для дзяцей і сталых, так і сыплюцца з неба, спраўджваюцца ўсе патаемныя мары. Віка вучыцца быць чараўніцай, стварае цуды і робіць добрыя ўчынкі[14]. Кніга перавыдана ў 2012 г. (выд. «Мастацкая літаратура»)[15][16], у 2013 (выд. «Мастацкая літаратура»; на рус. мове), у Кіеве (2013, на ўкр. мове, накл. 6 тыс. экз.), у Санкт-Пецярбургу (2014, накл. 7 тыс. экз., выд. «Речь»)[17]. Агульный наклад склаў каля 20 тысяч.
- «Таямніца закінутай хаты» (2005, выд. «Мастацкая літаратура»)[17]. Зборы аўтарскіх казак. Кніга ўключана у праграму пазашкольнага чытання для пяцікласнікаў[2].
- «Вандроўка з божымі кароўкамі» (2006, выд. «Мастацкая літаратура») — хлопчык Данік, разам з божымі кароўкамі Ірыскай і Хлебным Мякішам, выпраўляецца ў незвычайную вандроўку. Наперадзе Даніка чакаюць сустрэчра з грозным чараўніком, знаёмства з прынцэсай Чысцюляй і жыхарамі Краіны Паветраных Замкаў, а таксама подзвігі, вартыя сапраўднага рыцара[18].
- «Першая прыгажуня» (2010, выд. «Літаратура і Мастацтва»)[19] — гісторыя пра дзявочы турнір прыгажосці[20].
- «Як пані Чаротная на госці ў Палангу бегала» (2010, выд. «Мастацкая літаратура») — Пані Чаротная (камышовая жабка, галоўная гераіня твора), распавядае ўнукам прыгоды часоў сваёй маладосці: як падарожнічала з роднага пруда ў Палангу, да цёткі і перажыла шэраг прыгодаў[21].
- «Пацучок Фэлік падарожнічае» (2013, «Выдавецкі дом «Звязда»») — галоўны герой кнігі пацучок Фэлік адпраўляецца з дому ў дарогу. Пад час падарожжа знаёміцца з пацукамі Анфіскай і Ларыскай, а таксама каштуе сапраўднага жыцця: у рэстаран схадзіў, на моднай вечарынцы пабываў, на джыпе пакатаўся і іншых ласункаў жыцця пакаштаваў. Нават удзельнічаў у шопінгу. Пры гэтым паводзіў сябе прыстойна і хораша. А ў канцы вяртаецца дахаты з нявестай Ларыскай[22].
- «Мяне завуць Лахнэска» (2016, выд. «Адукацыя i выхаванне») — маленькi дыназаўрык Лахнэска ўцякла з роднага возера таму, што яе дражнiлi за нестандартную знешнасць і памеры. У сажалцы яна сустрэла апалонiка Апалона, незадаволенага тым, што ён маленькi. Яны суцяшаюць адно аднаго i дапамагаюць зразумець сапраўдную сваю прыгажосць[23]. У 2019 годзе твор перакладзены на сербскую мову (пераклад — Даяна Лазарэвіч, Сербія)[24].
- «Балотныя прыгоды. Цікавінкі ад Бульбінкі і Журавінкі» (2019, выд. «Пачатковая школа») — аўтар знаёміць дзяцей у займальнай форме з асаблівасцямі ўтварэння балот, іх відамі і значнасцю для прыроды, апавядае пра іх жывёльны і раслінны свет. Галоўныя героі кнігі — цікаўны і дасведчаны хлопчык Бульбінка разам з дзяўчынкай Журавінкай — падарожнічаюць па балотных абшарах, наведваюць хатку баброў, высветляюць, чаму ласі скідаюць рогі і ці можа выдра працаваць карэспандэнткай. Таксама ў кнізе можна знайсці кулінарныя рэцэпты, а яшчэ — займальную гульню па матывах казачнага падарожжа. Кніга для дзецей дашкольнага і малодшага школьнага ўзросту[25].
- «Барыс Аракчэеў. Бэз малюецца на шчасце» / [укладанне А. Аракчэева, А. Масла] (2019, выд. «Мастацкая літаратура», сер. ЖЗЛБ) — у кнізе сабраны матэрыял пра знакамітага мастака, аднаго з заснавальнікаў сучаснай беларускай школы жывапісу, заслужанага дзеяча мастацтваў Рэспублікі Беларусь Барыса Аракчэева.
- «Адкрыцці стагоддзяў» (2020, выд. «Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі») — з кнігі можна даведацца, што зрабілі для развіцця ракетабудаўніцтва і асваення космасу выхадцы з беларускіх земляў, а таксама пра электрычнасць, водаправод, камп’ютар, сацыяльныя сеткі, караблі, аўтамабілі, радыё, інтэрнэт…[26].
Публікацыі
- Масла, А. Адказнасьць перад будучыняй, або Развагі на «дзіцячую» тэму // Дзеяслоў : часопіс. — Мн.: 2005, студзень. — № 14.
- Масла, А. Дарогу адолее той, хто ідзе // Дзеяслоў : часопіс. — Мн.: 2012, сакавік. — № 58.
- Масла, А. Салідарнасць — адна з нашых галоўных мэтаў // Новы Час : газета. — Мн.: 29 лістапада 2013. — В. 366. — № 45. — С. 9, 19.
- Масла, А. Філасофія любові // Полымя : часопіс. — Мн.: РВУ «Звязда», 2015. — В. 1029. — № 7. — С. 130—136.
- Масла, А. Шклянка, поўная напалову, або Спроба дыягностыкі працэсаў у беларускай дзіцячай літаратуры // Дзеяслоў : часопіс. — Мн.: 2016, чэрвень. — В. 82. — № 3. — С. 262—270.
Сцэнарыі
- м/ф «Лагодны воўк» (2018, кінастудыя «Беларусьфільм»)[27]. Мультфільм стаў лепшай анімацыяй на кінафестывалі «Лістапад — 2018»[2].
Зноскі
- ↑ Сушкевіч К.. Елена Масло(руск.) . Женщины Беларуси. Femina.by (5 снежня 2011). Архівавана з першакрыніцы 24 красавіка 2015. Праверана 22 кастрычніка 2013.
- 1 2 3 4 5 Алена Басікірская. Добрыя гісторыі — у кнігах пісьменніцы-казачніцы з Мілашова Алены Масла (нявызн.). Міёрскі навіны (12 сакавіка 2019). Праверана 17 сакавіка 2019.
- ↑ Алена Масла (нявызн.). Kamunikat.org. Праверана 14 красавіка 2013.
- 1 2 Алена Масла (нявызн.). Арт.С. Праверана 14 красавіка 2013.
- ↑ Бугай М.. Раіса Баравікова і Алена Масла выходзяць з праўладнага Саюза пісьменнікаў (нявызн.). TUT.BY (27 ліпеня 2013). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016. Праверана 15 верасня 2013.
- ↑ Абвешчаны літаратурны конкурс “Экслібрыс” імя Янкі Маўра (нявызн.). СБП (27 снежня 2012). Архівавана з першакрыніцы 1 кастрычніка 2013. Праверана 22 сакавіка 2013.
- ↑ Сцебурака У.. Алена Масла: “Дзіцячая кніга павінна даваць чытачу адчуванне добразычлівасці свету” (нявызн.). СБП (28 сакавіка 2012). Архівавана з першакрыніцы 10 сакавіка 2016. Праверана 15 верасня 2013.
- ↑ А. Масла. Уганараваны пераможцы літаратурнай прэміі Цёткі (нявызн.). Sputnik (4 мая 2016). Праверана 10 лютага 2018.
- ↑ Абвешчана журы прэміі Цёткі 2018 (нявызн.). interfax.by (29 студзеня). Праверана 10 лютага 2018.(недаступная спасылка)
- ↑ Алена Масла (нявызн.). Родныя вобразы (8 жніўня 2009). Праверана 14 красавіка 2013.(недаступная спасылка)
- ↑ 14.Масла Алена — “Мілашоўска-мілашаўскія чытанні” (нявызн.). Віншуем пераможцаў конкурсу культурніцкіх ідэй!. Будзьма беларусамі! (3 чэрвеня 2013). Архівавана з першакрыніцы 22 жніўня 2018. Праверана 18 чэрвеня 2013.
- ↑ Вынікі конкурсу драматургіі “Новая назва” (нявызн.) (недаступная спасылка). БРТЮГ (31 снежня 2015). Архівавана з першакрыніцы 15 лютага 2016. Праверана 11 лютага 2016.
- ↑ Премия Бианки 2019(руск.) . Единая информационная система учёта библиотечных фондов Московской области (5 чэрвеня 2019). Праверана 10 чэрвеня 2019.
- ↑ Дар’я Латышава Халоднай зімой грэе кніга // Літаратура і мастацтва : газета. — Мн.: РВУ «Звязда», 22 студзеня 2016. — В. 4854. — № 3. — С. 15.
- ↑ Масла, А. Каляды з хроснай: Праўдзівая гісторыя і крышачку чарадзейства (нявызн.). Новые поступления. Вілейская гарадская дзіцячая бібліятэка (11 сакавіка 2013). Архівавана з першакрыніцы 22 кастрычніка 2013. Праверана 22 кастрычніка 2013.
- ↑ Алена Масла «Каляды з хроснай» (нявызн.). Лаборатория Фантастики (18 кастрычніка 2013). Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 22 кастрычніка 2013.
- 1 2 Масло Елена. Рождество у крёстной. Правдивые истории и немножко волшебства (нявызн.). Выдавецтва «Речь» (18 кастрычніка 2013). Архівавана з першакрыніцы 16 снежня 2013. Праверана 22 кастрычніка 2013.
- ↑ Сёння Дзень народзінаў адзначае Алена Масла (нявызн.). Kamunikat.org. Праверана 14 красавіка 2013.
- ↑ Алена Масла. Казка пра Караля, які страшна любіў пісаць (нявызн.). Наша ніва (21 кастрычніка 2012). Праверана 14 красавіка 2013.
- ↑ В. Пруднікава. От классики до беллетристики. Топ-10 книг минской выставки(руск.) . Культура. БелаПАН (12 лютага 2011). Праверана 14 красавіка 2013.
- ↑ Якія казкі чытаюць у XXІ стагоддзі? (нявызн.) (25 сакавіка 2011). Праверана 14 красавіка 2013.(недаступная спасылка)
- ↑ Карлюкевіч А. М. И в подземелье — своя жизнь (Масла А. С., «Пацучок Фэлік падарожнічае»)(руск.) // Вечерний Минск : газета. — Мн.: 2013-06-13. — В. 12527. — № 24. — С. 21. Архівавана з першакрыніцы 13 чэрвеня 2013.
- ↑ Людміла Рублеўская. Вокруг и около сказок (нявызн.). СБ. Беларусь сегодня (15 снежня 2016). Праверана 13 сакавіка 2019.
- ↑ Дајана Лазаревић. Зовем се Лохнесси(серб.) . Интернет часопис «Табла» (21 красавіка 2019). Праверана 22 красавіка 2019.
- ↑ Балотныя прыгоды. Цікавінкі ад Бульбінкі і Журавінкі (нявызн.). biblio.by (18 кастрычніка 2019). Праверана 3 красавіка 2019.
- ↑ Аліна Буяшова. Дзе жывуць цуды? (нявызн.). Літаратура і мастацтва (2 жніўня 2020). Праверана 5 жніўня 2020.
- ↑ Лагодны воўк (нявызн.). Мінскі міжнародны кінафестываль «Лістапад». Праверана 7 лістапада 2018.
Літаратура
- Смірнова Д. Месца казкі ў жыцці сучаснай літаратуры // Літаратура і мастацтва : газета. — Мн.: 26 чэрвеня 2020. — В. 5080. — № 24. — С. 16.
Спасылкі
- Масла Алена Сцяпанаўна Архівавана 6 жніўня 2014.. Біяграфія на сайце «Пачатковая школа» Мін. адукацыі РБ
- Недзіцячыя пытанні для дзіцячай пісьменніцы
- Елена Масло. Інтэрв’ю для сайта Femina.by
- Сказочница: ребенок живет в каждом, но некоторые его надежно прячут(руск.) . Sputnik Беларусь (19 сакавіка 2016). Архівавана з першакрыніцы 19 снежня 2016. Праверана 21 сакавіка 2016.