wd wp Пошук:

Мілан Руфус

Мі́лан Ру́фус (славацк.: Milan Rúfus; 10 снежня 1928, Заважна Поруба — 11 студзеня 2009, Браціслава) — славацкі паэт, літаратуразнаўца, перакладчык і эсэіст. Ёсць адным з найвыбітнейшых творцаў славацкай літаратуры, аднавіцелем народнай грамадзянскай паэзіі.

Біяграфія

Мілан нарадзіўся ў сям’і муляра, навучаўся ў мясцовай школе, пасля ў гімназіі ў Ліптаўскім Мікулашы, якую скончыў у 1948. У 1948—1952 гадах вывучаў славацкую культуру[sk] і гісторыю на гуманітарным факультэце ўніверсітэта Коменскага ў Браціславе. Пасля сканчэння ВНУ застаўся ў ім выкладаць гісторыю славацкай і чэшскай літаратуры. У 1971—1972 навучальным годзе выкладаў славацкую мову і літаратуру ва ўніверсітэтце Instituto Universitario ў Неапалі. З 1990 года — на пенсіі, жыў у Браціславе.

Творчасць

Першыя вершы апублікаваў у часопісах «Prameň», «Nový rod», «Mladá tvorba» і «Borba». Дэбютны зборнік вершаў «Až dozrieme» адзначыў выразны зрух сучаснага разумення паэзіі. У яго творчасці вялікі ўплыў сімвалізму, прысутнічае выразны сацыяльны пасыл і натхненне творчасцю фатографа Марціна Марцінчака. Натхняўся Мілан Руфус і народнай славацкай творчасцю, і творамі шматлікіх славацкіх мастакоў. Акрамя твораў для дарослых, пісаў таксама і дзіцячыя кнігі.

Выступаў як паэт з аўтаномным поглядам на жыццёвыя і маральныя каштоўнасці кахання, на любоў, праўду, прыгажосць, пакуты і трагедыю чалавека і свету другой паловы XX стагоддзя.

Акрамя ўласных твораў, пераклаў таксама «Простанародныя славацкія аповесці» Добшынскага, творы з нарвежскай, іспанскай, рускай і чэшскай моў. Яго творы перакладзеныя на англійскую, балгарскую, венгерскую, італьянскую, нарвежскую, нямецкую, польскую, рускую, французскую, цыганскую, чэшскую і іншыя мовы.

Узнагароды і прэміі

Ушанаванне памяці

У гонар паэта названая малая планета (33158) Руфус, якую адкрылі Леаш Корнаш і Петар Колены з Астранамічнай і геафізічнай абсерваторыі факультэта матэматыкі, фізікі і інфарматыкі ўніверсітэта Коменскага ў Модры 26 лютага 1998[4][5].

У 1993 Славацкае тэлебачанне зняла дакументальны фільм «Профілі — Мілан Руфус» (рэжысёр Федар Бартка).

Бібліяграфія

Паэзія

  • 1956 — Až dozrieme
  • 1966 — Chlapec
  • 1968 — Zvony
  • 1969 — Triptych (Až dozrieme, Chlapec, V zemi nikoho)
  • 1969 — Ľudia v horách, dielo s fotografiami M. Martinčeka
  • 1972 — Stôl chudobných
  • 1972 — Kolíska
  • 1973 — Hľadanie obrazu, dielo s fotografiami M. Martinčeka
  • 1974 — Chlapec maľuje dúhu
  • 1974 — Kolíska spieva deťom
  • 1977 — Hudba tvarov
  • 1978 — Hora
  • 1982 — Óda na radosť
  • 1987 — Prísny chlieb
  • 1992 — Neskorý autoportrét
  • 1996 — Čítanie z údelu
  • 1997 — Žalmy o nevinnej
  • 1998 — Vážka
  • 2000 — Jednoduchá až po korienky vlasov
  • 2001 — Čas plachých otázok
  • 2003 — Čakanka
  • 2005 — Báseň a čas
  • 2007 — Vernosť
  • 2009 — Ako stopy v snehu

Эсэ

  • 1968 — Človek, čas a tvorba
  • 1969 — Štyri epištoly k ľuďom
  • 1974 — O literatúre
  • 1978 — A čo je báseň
  • 1996 — Epištoly staré a nové
  • 1998 — Rozhovory so sebou a s tebou

Кнігі для дзяцей і моладзі

  • 1975 — Kniha rozprávok
  • 1980 — Sobotné večery
  • 1985 — Rozprávočka veselá, zostaň ešte s nami
  • 1986 — Studnička
  • 1990 — Tiché papradie
  • 1990 — Modlitbičky
  • 1991 — Mechúrik Koščúrik s kamarátmi
  • 1993 — Lupienky z jabloní
  • 1994 — Pamätníček
  • 1995 — Modlitbičky za dieťa
  • 1994 — Nové modlitbičky

Пераклады

Зноскі

  1. Štátne vyznamenania udelené v rokoch 1993—1998(славацк.) . Kancelária prezidenta SR. Праверана 3 чэрвеня 2014.
  2. Kríž prezidenta Slovenskej republiky, I. stupeň(славацк.)  (недаступная спасылка). Kancelária prezidenta SR. Архівавана з першакрыніцы 8 жніўня 2011. Праверана 3 чэрвеня 2014.
  3. Pribinov kríž, I. trieda(славацк.) . Kancelária prezidenta SR. Праверана 3 чэрвеня 2014.
  4. 33158 Rúfus (1998 DU23)
  5. Asteroid (33158) Rúfus Архівавана 13 ліпеня 2014.

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі: Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта Катэгорыя·Пісьменнікі Славакіі Катэгорыя·Паэты Славакіі Катэгорыя·Перакладчыкі Славакіі
Змесціва гэтай старонкі з праектаў амерыканскага фонда «Вікімедыя» дасяжнае пад сукупнай ліцэнзіяй CC BY-SA 3.0 і GFDL.

Энцыклапедычны партал «Пісьменства беларускве» piśmienstva.viedy.be