Ян Каханоўскі з Чарналесся
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Каханоўскі.
Ян Каханоўскі (польск.: Jan Kochanowski; 6 чэрвеня 1530 — 22 жніўня 1584, Люблін) — польскі паэт, перакладчык і драматург эпохі Адраджэння.
Жыццё
Паходзіць са шляхецкай сям’і, у якой было 12 дзяцей. З 1544 года вучыўся ў Кракаўскай акадэміі. З 1551 па 1552 у Кёнігсбергскім універсітэце. З сярэдзіны 1552 года ў Падуанскім універсітэце.
Памёр праз хваробу сэрца ў Любліне ў 1584 годзе. Быў пахаваны ў месцы бліз Чарналесся.
Творчасць
Пісаў на польскай і лацінскай мовах.
Творчасць Яна Каханоўскага высока ацэньвалі Мацей Сарбеўскі (XVII ст.) і Мануіл Базілевіч (XVIII ст.). Яго вершаваны Псалтыр стаў непасрэдным штуршком для «Псалтыри рифмотворной» Сімяона Полацкага (1678). Паэзія Яна Каханоўскага яшчэ пры жыцці пісьменніка была вядомай у Вялікім княстве Літоўскім. Найбольш вядомы твор — гімн «Чаго хочаш ад нас, Пане…», надрукаваны ў Нясвіжскай друкарні. Жыццёвыя рэаліі ўзноўлены пісьменнікам у творы «Узяцце Полацка», а таксама ў вершах, прысвечаных вялікалітоўскім магнатам Мікалаю Радзівілу «Чорнаму», яго жонцы Эльжбеце, Крыштафу Радзівілу «Пяруну».
Творы
- «Шахматы»: паэма («Szachy», 1562—1566)
- «Згода»: паэма («Zgoda», 1564)
- «Сатыр, або дзікі муж»: паэма («Satyr albo dziki mąż», 1564)
- «Святаянская песня пра Купалле» («Pieśń świętojańska o Sobótce», 1575)
- «Адказ грэчаскім паслам»: драма («Odprawa posłów greckich», 1578)
- «Псалтыр»: паэтычны пераклад «Псалмоў Давіда» («Psałterz Dawidów», выд. 1579), перакладаўся С. Полацкім
- «Трэны»: цыкл элегій («Treny», 1580)
- «Фрашкі»: зборнік паэзіі («Fraszki», 1584)
- «Песні»: зборнік паэзіі («Pieśni», выд. 1586)
Беларускія пераклады
- Асобныя творы Яна Каханоўскага пераклаў Уладзімір Мархель (апублікаваныя ў зборніку «Раса нябёсаў на замлі тутэйшай»).
- «Трэны» / Перакл. А. Брусевіча (Тэрмапілы № 14, Беласток, 2010).
- «Выбранае» / Перакл. А. Хадановіча і Л. Баршчэўскага. Мн., 2017 (Серыя «Паэты планеты»).
Зноскі
- 1 2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ Jan Kochanowski // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Кохановский Ян // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя. Т. 8. — Мн., 1999.
- Кавалёў Сяргей. Пратэй, брат сатыра // Спадчына. 1999. №2. С. 110-124. // на pawet.net
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ян Каханоўскі з Чарналесся
