Віялет Ледзюк

Віялéт Ледзюк (фр.: Violette Leduc, 7 красавіка 1907, Арас, Па-дэ-Кале, Францыя ― 28 мая 1972, Факон, Ваклюз, Францыя) ― французская пісьменніца.

Біяграфія

Віялет Ледзюк нарадзілася ў Арасе 7 красавіка 1907 года, пазашлюбная дачка Берты Ледзюк і Андрэ Дэбараля, сына сям’і з вышэйшай буржуазіі Валансьена, які адмоўвіўся прызнаць дзіця. З дзяцінства жыла ў сораме ад свайго нараджэння[5].

Віялет навучалася ў калежы Валансьена, затым у калежы Дуэ, дзе яна сустрэлася з Ізабель П., з якой у яе завязаліся гарачыя любоўныя адносіны. У каледжы Віялет Ледзюк захапілася чытаннем літаратуры: расійская класіка, Ж. Както, Ж. Дзюамель, А. Жыд, М. Пруст і А. Рэмбо[6].

У 1925 годзе Віялет зблізілася з школьнай наглядніцай і выдатнай музыкай Дэніз Эртжэс, маладыя жанчыны сталі палюбоўніцамі. Але пра іх адносіны даведаліся ў калежы, разгарэўся скандал, маладых жанчын выключылі з установы[7].

У 1926 годзе В. Ледзюк разам з маці і айчымам пераехала ў Парыж і паступіла ў ліцэй Расіна. У тым годзе яна не атрымала ступень бакалаўра і пачала працаваць прэс-сакратаркай у выдавецтве Plon. Пазней яна стала асвятляць навіны пра публікацыі выдавецтва. Яна працягвала жыць у прадмесці Парыжу з каханкай Д. Эртжэс на працягу дзевяці гадоў. Маці старалася абароніць Віялету ад пазашлюбнай цяжарнасці, а таму падтрымлівала яе гомасексуальныя стасункі[8].

У 1938 годзе яна пазнаёмілася з Марысам Саксам (будучым аўтарам рамана «Sabbat»). У 1942 годзе ён адвёз Віялету ў Нармандыю. Там яна напісала рукапіс кнігі «L’Asphyxie (Удушша). Віялета ў той час гандлявала на чорным рынку, што дазваляла ёй зарабляць на жыццё[9].

У 1939 годзе яна выйшла замуж за Жака Мерсье, старога сябра, вясельнага фатографа і мастака, але пара рассталася праз год. Віялет Ледзюк зацяжарыла, але зрабіла спарон на пяці з паловай месяцах цяжарнасці, яе ледзьве выратавалі. Гэты драматычны досвед падрабязна апісаны ў рамане «Ravages» (Спусташэнні)[10].

У 1944 годзе Віялета Ледзюк пазнаёмілася з Сімонай дэ Бавуар і ў 1945 годзе перадала ёй копію рукапісу кнігі «L’Asphyxie» (Удушша). Гэты раман атрымаў высокую ацэнку ад Сімоны дэ Бавуар, Жан-Поля Сартра, Жана Както і Жана Жэне[11].

Сяброўства і каханне Ледзюк да Марыса Сакса падрабязна апісаныя ў іншай кнізе ― «La Bâtarde» (Байстручка). Поспех гэтай кнігі быў імгненны: яна разышлася шматасобнікавым тыражом (больш за 170 000 асобнікаў)[12].

Закаханая ў Сімону дэ Бавуар, яна пачала пісаць «L’Affamée» (Прагная), паэму ў прозе, летуценны дзённік закаханай жанчыны, прысвечаны С. дэ Бавуар[13].

Пры жыцці многія раманы пісьменніцы цэнзураваліся праз дэталёвасць і смеласць апісання лесбійскага кахання. У поўнай версіі многія яе цэнзураваныя тэксты выйшлі толькі ў 2000 годзе[14].

Ледзюк захварэла на рак малочнай залозы і памерла пасля дзвюх аперацый у Факоне ва ўзросце 65 гадоў. Сімона дэ Бавуар была прызнана спадчынніцай яе літаратурных правоў і ў 1973 годзе апублікавала раман «La Chasse à l’amour» (Паляванне на каханне)[15].

Творчасць

Яна з’яўляецца аўтарй вельмі смелых, па сутнасці, аўтабіяграфічных мастацкіх тэкстаў, якія парушаюць культурныя коды, каб вылучыць розныя тыпы сексуальнай і эмацыйнай маргінальнасці, настолькі, што яе творы часта шакавалі і абражалі публіку. Нягледзячы на тое, што па паходжанні і навучанні яна не належыла да літаратурных колаў, яна, тым не менш, была прызнана як адна з лепшых аўтарак свайго часу, і карысталася моцнай падтрымкай Сімоны дэ Бавуар[16].

Ледзюк ― адна з пачынальніцаў аўтабіяграфічнага ці сацыялагічнага раману, зрабіла сваё жыццё асноўнай тэмай сваіх кніг. Відавочная прастата стылю, асаблівая музыкальнасць твораў надаюць ім праўдзівы, асабісты і вельмі мілы тон[17].

Творы

• L’Asphyxie, Gallimard, 1946, 196 p.

• L’Affamée, Gallimard, 1948, 196 p.

• Ravages, Gallimard, 1955, 477 p.

• La Vieille Fille et le Mort suivi de Les Boutons dorés, Gallimard, 1958, 227 p.

• Trésors à prendre, Gallimard, 1960, 320 p.

• La Bâtarde, avec une préface de Simone de Beauvoir, Gallimard, 1964, 462 p.

• La Femme au petit renard, Gallimard, 1965, 144 p.

• Thérèse et Isabelle, Gallimard 1955, 1966

• La Folie en tête, Gallimard, 1970, 602 p.

• Le Taxi, Gallimard, 1971, 92 p.

Пасмяротныя

• La Chasse à l’amour, Gallimard 1973, 407 p.

• Thérèse et Isabelle, texte intégral de 1954, notes et postface de Carlo Jansiti, Gallimard, 2000, 138 p.

• Je hais les dormeurs, illustré par Béatrice Cussol, Éditions du Chemin de fer, 2006, 57 p.

• Correspondance 1945-1972, lettres choisies, établies, annotées et préfacées par Carlo Jansiti, Gallimard, 2007, 512 p.

• La Main dans le sac, édition établie par Catherine Viollet, Éditions du Chemin de fer, 2014, 73 p.

Зноскі

1. 1 2 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11857079X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 17 кастрычніка 2015.
2. ↑ Violette Leduc // FemBio: Банк інформації про видатних жінок, Frauendatenbank, Банк данных о выдающихся женщинах, Görkəmli qadınlar haqqında məlumat bankı Праверана 9 кастрычніка 2017.
3. ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11857079X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 16 снежня 2014.
4. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
5. ↑ Alex Hughes, Violette Leduc: Mothers, Lovers, and Language, Londres, WS Maney, 1994, 169 p.
6. ↑ Éliane Lecarme-Tabone, «VIOLETTE LEDUC», sur universalis.fr, https://www.universalis.fr/encyclopedie/violette-leduc/
7. ↑ Éliane Lecarme-Tabone, «VIOLETTE LEDUC», sur universalis.fr, https://www.universalis.fr/encyclopedie/violette-leduc/
8. ↑ Éliane Lecarme-Tabone, «VIOLETTE LEDUC», sur universalis.fr, https://www.universalis.fr/encyclopedie/violette-leduc/
9. ↑ Éliane Lecarme-Tabone, «VIOLETTE LEDUC», sur universalis.fr, https://www.universalis.fr/encyclopedie/violette-leduc/
10. ↑ Marine Landrot, «Violette Leduc, une écriture née du manque», sur Télérama.fr, https://www.telerama.fr/livre/violette-leduc-une-ecriture-nee-du-manque,104675.php
11. ↑ Nathalie Simon, «Violette Leduc, l’amie scandaleuse de Simone de Beauvoir», sur lefigaro.fr, 6 novembre 2013, https://www.lefigaro.fr/cinema/2013/11/05/03002-20131105ARTFIG00452-violetteleduc-l-amie-scandaleuse-de-simone-de-beauvoir.php
12. ↑ Franziska Kutzick, «Pour une écriture de la douleur à l’ère du soupçon. L’Affamée de Violette Leduc», in: Daniel Bengsch, Silke Segler-Meßner, (éds.). Depuis les marges. Les années 1940-1960. Une époque charnière, Berlin, Erich Schmidt Verlag, 2016, p. 241-262.
13. ↑ Nathalie Simon, «Violette Leduc, l’amie scandaleuse de Simone de Beauvoir», sur lefigaro.fr, 6 novembre 2013, https://www.lefigaro.fr/cinema/2013/11/05/03002-20131105ARTFIG00452-violetteleduc-l-amie-scandaleuse-de-simone-de-beauvoir.php
14. ↑ Nathalie Simon, «Violette Leduc, l’amie scandaleuse de Simone de Beauvoir», sur lefigaro.fr, 6 novembre 2013, https://www.lefigaro.fr/cinema/2013/11/05/03002-20131105ARTFIG00452-violetteleduc-l-amie-scandaleuse-de-simone-de-beauvoir.php
15. ↑ Isabelle Courtivron, «Violette Leduc: L’enfermée pèlerine», Les Cahiers du GRIF «Recluses vagabondes», no 39, 1988, p. 49-53.
16. ↑ Marine Landrot, «Violette Leduc, une écriture née du manque», sur Télérama.fr, https://www.telerama.fr/livre/violette-leduc-une-ecriture-nee-du-manque,104675.php
17. ↑ Hervé Aubron, «Bouquet de Violette», Magazine littéraire, no 537, novembre 2013.